Şair (D. 1917, Bakırköy /
İstanbul – Ö. 20 Ocak 2004). Erdek (Bandırma) İlkokulunu bitirdikten (1928)
sonra, ortaöğrenimini Robert Kolej (1929-32), Gaziantep, Yozgat (1937-38) ve
İstanbul Kabataş Erkek liselerinde tamamladı (1939). İstanbul Üniversitesi İktisat
Fakültesindeki öğrenimini yarıda bırakarak Galata Maliye Vergi Dairesinde
tahakkuk tebliğ memuru olarak çalışma hayatına atıldı (1940). 1940-45 arasında
beş yıl boyunca Bursa’da askerlik yaptı. Ankara Gazi Lisesinde kâtip (1945),
Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü ile Ankara Radyosunda memur (1945-50),
Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü İhtiyarlık Sigortası Bölümünde
raportör, şef ve müdür yardımcısı (1950-73) olarak çalışıp emekli oldu.
1994’ten itibaren Türk Sanat Müziği İstanbul Repertuarı üyeliği yaptı.
İlk şiiri “Gözlerin”,
1934’te Vakit gazetesinin gençlik sayfasında yer aldı. Dergâh ve Yedigün
(1938-50), Çınaraltı (1942-52), İstanbul (1942-44), Hisar
(1950-81), Türk Dili (1950-69), Varlık (1952-75), Türk
Edebiyatı (1972), Millî Kültür (1979), Vakit, Tercüman, Son
Havadis, Millet, Türkiye dergi ve gazetelerinde yayımladığı şiir ve yazılarla
tanındı. Yarım Ay dergisinin 1937’de düzenlediği şiir yarışmasında
birincilik, Özlediğim Şehir adlı şiiriyle Ankara Halkevinin 1946’da
düzenlediği şiir yarışmasında üçüncülük, Mavi İkindiler şiiriyle Son
Havadis gazetesinin 1971’deki yarışmasında birincilik, 1975’te Hürriyet
gazetesinin güfte yarışmasında dördüncülük, Yunus’a Selam şiiriyle de
1986’da Eskişehir Kültür Derneğinin düzenlediği yarışmada ikincilik ödülünü
kazandı. 1955’te Almanya, 1984’te Makedonya (Struga) seyahatleri oldu. Ruhan
Yeşiltaş ile 1987’de evlendi. Çocuğu yoktur. İLESAM, Türk Edebiyatı Vakfı,
Kadıköy Kültür Derneği, Türkiye Edebiyatçılar Derneği üyesiydi.
“Küçük İstasyonlar”,
kendi halinde, yalnız insanlara benzerler. Geçer, bu şiirinde hayallerle süslü
aşk şiirlerinden çok farklı, Türkiye’ye ve Türk insanına has ve kendi içe dönük
mizacına uygun bir manzara yakalamıştır. Burada tesir eden, dış ile iç arasında
kurulan münasebettir. Şairin baştanbaşa hayallerle süslü şiirlerinde bu
güzellik yoktur. ‘Küçük İstasyonlar’
şiirinde esas konu dış âleme ait bir dekorun uyandırdığı ruh halidir.
...Dış âlem burada adeta kendi halinde yalnız, terkedilmiş, hayaller kuran
mütevazı bir insanın sembolüdür. İlhan Geçer, Küçük İstasyonları kendi ruh
haline tekabül eden bir mânâ bulduğu için sevmiştir.” (Mehmet Kaplan)
“Öz şiiri her şeye
üstün tutan Geçer, biçimi bir vasıta saymaktadır. Uzun zaman hece veznini
kullanan şair, simdi daha çok serbest şekiller aramaktadır. Şiir temaları
bilhassa ayrılık, aşk, yalnızlık ve hüzündür. Fakat bütün duygu ve özleyişlere
açık olduğu da görülür. Anadolu gibi, Ren Kıyıları da onu ilgilendirir. Şairin
belli çizgilerinden biri, ölüm ıstırabı yerine yaşama türküsü çağırması,
karamsarlığı değil hayat sevincini söylemesidir. İyi günler özleyişleriyle
dolu, taze, mutlu uysal kelimelerden kurulu şiirler yazan İlhan Geçer’in İnce
duyguları, aşk ve bitimsiz tabiat sevgisiyle beslenmektedir.” (Ahmet
Kabaklı)
“İlhan Geçer, genellikle
kişisel acılarını, hüzünlerini söylemiştir şiirlerinde. Kitabı baştan sona
okuduğumuzda onun toplumsal şiirleri olduğunu da görürüz. Onlar, Zor adlı
şiirler gibi. Geçer, bu şiirlerde bir rapor havasından uzaktır. Ve bir sokak
hatibi edasından da uzaktı. Toplumsala dönük bu şiirleriyle toplumcu bir şair
diyemeyiz Geçer’e. Ama kişisel dertlerini ve üzüntülerini söyleyen bir hevesli
de diyemeyiz. Geçer, belirli konuları kendine has bir eda ile söyler.
Söyleyişinde bol sıfatlar görürüz. Bu sıfatlar değişik tamlamalar olarak girer
şiirlerine. Diyebiliriz ki Geçer, hüznün ve yalnızlığın şairidir.” (Muzaffer Uyguner)
“1938-1947 arası
Yedigün dergisinde yayımladığı çok sayıda şiirleri eski zevkin etkisini
taşıyordu. Bir kitaba toplamadığı bu hazırlıklarını geride bırakınca,’Yeni Şiir’in
imkânlarından da faydalanarak, kendi anlayışları içinde şiirini değiştirdi. Ama
hep bir duygu şairi olarak kaldı.” (Behçet Necatigil)
ESERLERİ:
ŞİİR: Büyüyen Eller
(1954), Belki (1960), Bir Bulut Geçti (1973), Yeşil Çağ (1976),
Hüzzam Beste (1986).
BİYOGRAFİ: Cahit Sıtkı
Tarancı (1977), Ömer Bedrettin Uşaklı (1986).
ANTOLOJİ: Cumhuriyet
Döneminde Türk Şiiri (1987).
KAYNAKÇA: Gültekin Samanoğlu / Hisardan Portreler: İlhan Geçer (Hisar, sayı: 19, Kasım 1951), Mehmet Kaplan / Cumhuriyet Devri Türk Şiiri (1973, s. 426-430), H. Rıdvan Çongur / İlhan Geçer - 50. Sanat Yılı (1989), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Türk Şiiri’nden Portreler (Haz. Mehmet Nuri Yardım, 2001) - Yazar Olacak Çocuklar (2004). Songül Taş/İlhan Geçer ve Şiiri (2005), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007).