Gazeteci,
şair, çevirmen. 1941, Karadeniz Ereğlisi / Zonguldak doğumlu. Bolu Erkek Lisesi
(1959), Ankara Üniversitesi DTCF İtalyan Filolojisi Bölümü (1963) mezunu. Bir
süre Cumhuriyet Ansiklopedisi’nde çevirmenlik, 1970’ten sonra reklam
şirketlerinde metin yazarlığı yaptı. Cumhuriyet gazetesinin kültür bölümünü
yönetti. Şiirleri, 1959’dan itibaren Yeditepe, Dönem, Papirüs, Ataç,
Devinim, Dost, Yelken gibi
dergilerde yer aldı.
“1959’la
yayınlamaya başladığı ilk dönem şiirlerinde
imge ne denli belirleyici olsa da, görece daha yalın ve değişik bir lirizmi
içinde barındıran bir şiirle dikkat çekmeye başlamıştı. Evinden, içinden, iç
doğasından vazgeçmeyen; yaşanan kırılgan hayatları bir gözlemci olarak kendi
ben’iyle dönüştürüp farklı bir şiirsel zemine sıçratan bir şiirle
karşılaşılmıştı. Kendi ‘yalnızlıkları’ her şeyin önündeydi. ‘Çocukluğunun ezik
türküsü’nü kendi odasında yeniden dillendiriyordu. Doğanın yalınlığı, müziği;
Doğu’da yaşanan hayatın acımasızlığı onun şehir merkezli bireyselleşmesiyle
çarpıştığı noktada beliren büyülü dizeler olacaktı.” (Orhan Kâhyaoğlu)
ESERLERİ:
Çin Askeri, Ah Devran (1966), Yalnızlıklar Yalnızlıklar (1977), Bu
Kitapta Sen Nerdesin (1981), Yalnız ve Birlikte (şiirlerinden
seçmeler, 1985), Salvatore Quasimodo (şiirlerden seçmeler, 1995), Unutma
[Toplu Şiirler, 1960-1979] (2003).
Ayrıca İtalyancadan şiir ve hikâye çevirileri vardır.
KAYNAKÇA: Yurt Ansiklopedisi (c. X, 1984), Orhan Kâhyaoğlu /
Söyleşi: “Belli Bir Amaçla Belli Bir Doğrultuda Kendini Zorlayarak Şiir Yazmayı
Hep Reddettim - Evren Erem / Şiir
Yazmasam Yaşamak Kolay - Yücel Kayıran / 60’lı Yıllar ile 70’li Yıllar
Dönemecinde Bir Şair: Egemen Berköz (Sombahar, sayı: 26, Kasım-Aralık 1994),
Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran
Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), İhsan Işık /
Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors
(2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), TBE Ansiklopedisi (2001), Orhan
Kahyaoğlu / Egemen Berköz-Unutma (Varlık Kitap, Mayıs 2004).
EGEMEN BERKÖZ
SANKİ BAŞKA BİR SEN
Bana bakan
bebek başları
çetrefil bir
gazete sayfasından
sanki bir
gözlük reklamı değil de
yalnızlığın
resimleşmiş hali
çocuk saflığı,
dehşetle kirletilmiş
dünyanın
kıyamet günü hali
sokağa bakan
bir genç kız başı
biraz önce
yattığı adamın omzu üstünden
biraz önceki
titreyişlerin ve acının üstünden
gözlerime bakan
pırıltı
derin, yalnız
sanki sen ve o
! o ve sen !
ne garip bir
dokunuş
başka bir insan
ve sen!
damarı elinde
atan ve başka !
sanki bir
yatakta beden bedene ve gözlerine bakarak
yalnız sen ve o
! o ve sen !
birden, bir
durak
bir arkaya
bakış, belirsiz
alımlı, uzak
gider.
Peşinden...
...belki birkaç
dize.
EGEMEN BERKÖZ
BİR EŞKİYA BİN EŞKİYA
Bir eşkıya at sürüyor büyümeye
büyümeye yıldız yıldız yüksek evlerden
kar üstünde çıplak ayak izlerine.
Bir eşkıya, penceremden gömütlüğe bakıyor
her taşa bir başka göz bakıyor, bir başka
köşe kapmaca oynanıyor, bir başka halay —
taştan taşa korkular, kuşkular, yalnızlıklar.
Ufacık kirli eller uzanıyor uykularıma
tüfek sesleri, kürtçe ezgiler, yıldızlı bir
karanlık, eziyor düşlerimi karanlık.
Dağılıyor umutlar, umutlar darmadağın
yıkılıyor duvarlar, duvarlar darmaduman
bir eşkıya sığınıyor odama, ürkek
bir eşkıya, penceremden gömütlüğe bakıyor
Uzuyorum yıldız yıldız yüksek evlerden
kar üstünde çıplak ayak izlerine.