Yönetmen,
senarist, oyuncu ve Türk Halk Müziği sanatçısı (D. 2 Mart 1936, Harput / Elazığ
– Ö. 27 Kasım 2013, İstanbul). Henüz 3 yaşındayken ailesi önce Elazığ’a, daha
sonra babasının görevi nedeniyle 5 yaşında Mersin’e taşındı. İlkokula burada Kurtuluş
İlkokulunda başladı. Babasının görevinden ayrılmasıyla yeniden aile yeniden
Elazığ’a taşındı. İkinci sınıfı Elazığ İnönü İlkokulunda okudu. Daha sonra
İzmir’e taşınmaları nedeniyle ilkokul 3, 4, ve 5. sınıfı İzmir Asansör
İlkokulunda tamamladı. İlkokulda bir öğretmeninin yönlendirmesi ile yazdığı
Evde Ders isimli oyun 1949 yılında bir yarışmada ikinci oldu. Bu çalışma bir
anlamda sanat hayatının da başlangıcının işaretiydi. Ortakokula başladı, ancak
bir öğretmeniyle yaşadığı anlaşmazlık yüzünden okulu ter ketti.
Gençliğinde Ali
Harputlu Tiyatrosu'nu kurdu Anadolu'ya turne yaptı. Kendi yazdığı Sarı Çizmeli
Mehmet Ağa oyununu oynadı ve bu oyununu turnelerine beş yıl devam etti. Bu
oyunda daha çok doğaçlama günlük siyasi ve aktüel konular işleniyordu. 1971'de
Nezihe Güler, Necip Tekçe, Baki Tamer, Güngör Küçükertuğran isimlerinden oluşan
bir kadro kurdu. Bu oyunu tekrar Anadolu'ya götürdü. Turne 72 gün sürdü. Bu
turne sonrası tiyatro hayatına son verdi.
1962 senesinde
Doğu Bank İş Hanı'nda Şair Söğütoğlu ile ortak olarak İstanbul Plak firmasını
kurdu. İlk plağını da bu tarihte okudu. Tiyatro yaptığı yıllarda “Ali Evleniyor”
isimli bir parodi yazdı. Bu parodiyi plağa okudu. Plak beklenmedik bir patlama
yaptı. Sonra her iki-üç ayda bir plak yaptı. Bu plakların bir tarafı Gırgır bir
tarafı, siyasi taşlamalardan oluşuyordu.
İstanbul Plak,
Stereo teşkilatını ilk getiren firmaydı. Stereo olarak Türkiye de çıkan ilk
45'lik Gönül Akkor'a yapılan, “Bana Neler Vaat Ettin” isimli plak oldu. Yine
ilk senfoni orkestrası olarak Esin Engin’in orkestrasını kullanarak Gönül
Akkor’a uzunçalar yaptı. Erkin Koray, Mine Koşan, Arif Sağ, Çetin Alp gibi
sanatçıların ilk 45'liğini yaptı. Gönül Akkor, Zeki Müren, Yıldıray Çınar, Cem
Karaca, Güneri Tecer, Mustafa Yolaşan gibi 40’a yakın sanatçıyla çalıştı.
1979’un sonunda korsan kasetlerin piyasaya yayılması başlayınca müzik
yapımcılığını bıraktı.
Cem Karaca için
yaptığı "1 Mayıs" parçası nedeniyle Türk Ceza Kanununun 141 ve 142.
maddeleri ile yargılandı. Kaset toplatıldı, mahkemelik oldu. Nazım Hikmet
adının bile kullanılamadığı bir dönemde Nazım Hikmet’in yazdığı “Şeyh Bedrettin
Destanı”nı, Cem Karaca’ya yaptı. Peşinden “Safinaz” geldi.
Ali Avaz, uzun
yıllar siyasileri hicveden taşlamalarla gündemde oldu. Bunlardan bazılarıyla
mahkemelik uzun yıllar süren mahkemelere katılmak zorunda kaldı. Ancak kendi
tabiriyle sosyalist düşüncelerinden hiç ödün vermedi.
Avaz’ın sinemaya
adım atması 1972 yılında bir yapımcının zorlaması ile oldu. 1972'de Nişan
Hançer'in yönettiği "Sarı Öküz Parası" adlı filmle sinemaya başladı.
İkinci filmi “Hacı Ağalar Kralı” oldu. Kendisiyle yapılan bir röportajda
yazdığı birçok senaryonun bazı değişikliklerle Kemal Sunal’a çektirildiğini
ifade etmektedir.
Sanat hayatında
onlarca ödülü olan Ali Avaz'a 27 Nisan 2010'da Kadıköy Halk Eğitim Merkezinde
Yüzyılın Sanatçıları, Onur Ödülü verildi.
27 Kasım 2013'te
rahatsızlığı nedeniyle İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat eden Ali
Avaz’ın cenazesi 28 Kasım tarihinde Üsküdar Şakirin Camiinde kılınan namazdan
sonra Karacaahmet mezarlığına defnedildi.
TV Filmi:
Kara Gün – 2003.
Video:
Ayşe İle Ali
(Ayşem) – 1986.
Sinem Filmleri:
Kenar Mahalle –
2002, Alman Avrat'ın Bacısı – 1990, Alman Avrat 40 Bin Mark – 1988, Kıratlı Süleyman – 1986, Yeter Be – 1985,
Patron Duymasın – 1985, Bayram Benim Neyime – 1974, Yazık Oldu Ali'ye – 1972,
Süpürgesi Yoncadan – 1972, Sarı Öküz Parası – 1972, Hacıağalar Kralı – 1972, Gardaş
Beni Eversene – 1972, Bir Baltaya Sap Olamadım – 1972, Garibanız Abiler – 1967.
Bazı albümleri:
Ali Avaz - 3
(1975), Ali Avaz - Alışmışım Bir Kere (2007).
Senaryoları:
Alman Avratın
Bacısı – 1990, Alman Avrat 40 bin Mark – 1988, Işıkta Kaybolanlar – 1987, Kıratlı
Süleyman -1986, Bir Baltaya Sap Olamadım – 1972.
KAYNAKLAR:
Ali Avaz’ı
Kaybettik (sadibey.com, 8 Ekim 2015), imdb.com/name (8 Ekim 2015), Özal
Döneminde Büyük Servet Kaybettim (sinematurk.com, 8 Ekim 2015).
