M. Orhan Okay
Türk dili ve edebiyatı profesörü, edebiyat tarihçisi, yazar (D. 26 Ocak 1931, İstanbul - Ö. 13 Ocak 2017, İstanbul). Tam adı Mehmet Orhan Okay. S. F. Kâhyaoğlu imzasını da kullandı. Fatih 17. İlkokul (Muallim Naci İlkokulu, 1943), Edirnekapı Ortaokulu (1947), Vefa Lisesi (1950), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1955) ve İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1955) mezunu. 1955 yılında Artvin Lisesinde edebiyat öğretmeni olarak meslek hayatına girdi. Askerlik görevini Merzifon Astsubay Okulunda Türkçe öğretmeni olarak (1957) yaptı.
Aynı yıl tayin edildiği Diyarbakır Ziya Gökalp Lisesinde iki yıl öğretmen olarak çalıştı (1957-59). Erzurum Atatürk Üniversitesinin o yıl yeni açılan Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne Yeni Türk Edebiyatı asistanı olarak girdi. 1963’te “Beşir Fuad, Türkiye’de Pozitivizmin ve Natüralizmin Mübeşşiri” adlı çalışmasıyla edebiyat doktoru oldu. Bir süre Paris’te bulunarak “Fransız Basınında Osmanlı’nın Batılılaşması” konusu üzerinde (1963-65) çalıştı. 1975’te doçent, 1988’de profesör oldu. 1994 yılına kadar çalıştığı Atatürk Üniversitesinden Sakarya Üniversitesine geçti.
Prof. Dr. Orhan Okay, 1996 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. Üç yıl Fatih Üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalıştı. Çalışmalarını TDV İslâm Ansiklopedisi’nde danışma kurulu üyesi ve redaktör olarak sürdürdü.
Yazı hayatına Türk Sanatı dergisindeki “İfadenin Masuniyeti” (1953) adlı makalesiyle başlayan Orhan Okay’ın beş yüzden fazla ilmî makale ve deneme yazısı; İstanbul, Hareket, Türk Dili, Türk Edebiyatı, Türk Yurdu, Türk Kültürü, Millî Kültür, Dergâh, Yedi İklim, Kaşgar, Hece, Zaman gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı.
Kırk dört yıllık öğretmenlik ve öğretim üyeliği, verdiği lisans ve lisansüstü dersler ve yönettiği yüksek lisans ve doktora çalışmaları, verdiği konferanslar ve katıldığı sempozyumlarla alanında önemli bir yere sahiptir.
Prof. Dr. Orhan Okay 13 Ocak 2017 Cuma günü İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti! Prof. Okay'ın cenazesi 14 Ocak Cumartesi günü Fatih Camisinde öğle vakti kılınan cenaze namazının ardından Topkapı Çamlık Mezarlığında toprağa verildi.
Ödülleri:
1976’da Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi adlı eseriyle Türkiye Millî Kültür Vakfı İnceleme Ödülünü, 1991’de Sanat ve Edebiyat Yazıları adlı eseriyle Türkiye Yazarlar Birliği Tenkit Ödülünü, 1996’da Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Kültür Adamı Ödülünü, 1998’de Kombassan Vakfı Mevlâna Büyük Ödülleri Edebiyat Ödülünü aldı.
ESERLERİ:
Sanat ve Hayat (1956), Beşir Fuad İlk Türk Pozitivist ve Natüralisti (1969), Abdülhak Hamid’in Romantizmi (1971), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi (1975), Şeyh Galib - Hüsn ü Aşk (Hüseyin Ayan’la, 1975), Necip Fazıl Kısakürek (1987), Mehmed Akif - Bir Karakter Heykelinin Anatomisi (1989), Sanat ve Edebiyat Yazıları (1990), Kültür ve Edebiyat Dünyamızdan (1991), Konuşmalar (1998), Ahmed Hamdi Tanpınar (1999), Kendi Sesinin Yankısı - Necip Fazıl Kısakürek (2001), Silik Fotoğraflar (2001), Bir Başka İstanbul (2002), Mehmet Kaplan’dan Hatıralar Mektuplar (2003), Anadolu'dan Hatıralarla Nurettin Topçu'nun Mektupları (2015).
KAYNAKÇA: TDE Ansiklopedisi (c. 8, 1976-98), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Beşir Ayvazoğlu / Erzurum’un “İstanbullu Hoca”sı Orhan Okay (Defterimde Kırk Sûret, 3. bas., 1999, s. 98-101), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007) – Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), TBE Ansiklopedisi (c. 2, 2001), Anadolu'dan Hatıralarla Nurettin Topçu'nun Mektupları (2015), M. Orhan Okay / Prof. Dr. Orhan Okay vefat etti! (milliyet.com.tr, 13.01.2017).
