Elif Şafak

Öykü ve roman yazarı. 25 Ekim 1971, Strasbourg / Fransa doğumlu. Babası sosyal psikolog ve akademisyen Nuri Bilgin, annesi diplomat Şafak Atayman’dır. Annesinin ismin soyadı olarak kullandı. Çocukluğunu ve gençliğini Ankara, Madrid, Amman, Köln, İstanbul, Boston, Michigan ve Arizona´da geçirdi. İlköğrenimini Madrid’de, liseyi Ankara Atatürk Anadolu Lisesi’nde tamamladı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu. Aynı üniversitenin Kadın Çalışmaları Bölümü’nde yüksek lisans, Siyaset Bilimi Bölümünde de doktora yaptı. “Bektaşi ve Mevlevi Düşüncesinde Kadınsılık-Döngüsellik” konulu yüksek lisans tezi Sosyal Bilimler Derneği’nce ödüllendirildi. Çalışmalarını İstanbul Bilgi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümünde araştırma görevlisi olarak sürdürdü. ABD’de Michigan Üniversitesi’nde Ortadoğu’da Marjinal Kimlikler ile Kadın ve edebiyat dersleri verdi. Ayrıca Arizona Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı.

Bir süre E dergisindeki “e hali” adlı köşesinde denemeleri yayımlandı. Zaman gazetesinin Turkuaz ekinde yazdı. Sonrasında Habertürk gazetesinde ve gazetenin Pazar ekinde yazıları yayımlandı. İngilizce olarak kaleme aldığı bazı romanları Türkçeye çevrilerek yayımlandı, bu nedenle de eleştirildi. 2006 yılında yayımlanan Türk-Ermeni ilişkilerini incelediği Baba ve Piç romanında Türklüğe hakaret ettiği gerekçesiyle yargılandı, suçun yasal unsurlarının oluşmadığı ve delil olmadığı için beraat etti. 1998 yılında Pinhan romanı ile Mevlâna Büyük Ödülünü, 2000 yılında Mahrem adlı kitabıyla Türkiye Yazarlar Birliği Roman Ödülünü aldı.

Ardından her ikisi de çok satan ve geniş bir okur kesimine ulaşan Bit Palas (2002) ve İngilizce kaleme aldığı Araf (2004) yayımlandı. Med-Cezir´de (2005) kadınlık, kimlik, kültürel bölünme, dil ve edebiyat konulu yazılarını topladı. 2006´da senenin en çok okunan kitabı olan Baba ve Piç yayımlandı. Ardından aylarca satış listelerinden inmeyen ilk otobiyografik kitabı Siyah Süt´ü yazdı. Doğan Kitapçılık tarafından 2009 martında yayımlanan Aşk Türk yayıncılık dünyasında önemli bir rekora imza atarak, en kısa sürede en çok satan roman oldu. Tüm eserlerinden seçkiler niteliğinde olan Kâğıt Helva Aralık 2009´da yine Doğan Kitapçılık tarafından yayımlandı.

Eserleri otuz dile çevrilen Elif Şafak´ın romanları dünyanın en önemli yayınevlerinden Farrar, Straus and Giroux, Viking ve Penguin tarafından yayımlanmaktadır.

Periyodik yazıları pazar günleri Habertürk Gazetesi Pazar ekinde, perşembe günü Habertürk Gazetesinde yayımlanıyor.

2005 yılında Referans gazetesi genel yayın yönetmeni Eyüp Can Sağlık ile evlenen Elif Şafak, Şehrazat Zelda ve Emir Zahir isimli iki çocuk annesidir.

 “Elif Şafak ın üçüncü romanı Mahrem geçen ay Metis Yayınları ndan çıktı. Mahrem de de iç içe geçmiş bir kurgulama var. Belli ki yazarımız, çok uğraşmış. Basit ve sıradan olanı değil, güç olanı çözmeye yönelmiş. Hikâye anlatma düzleminde bir önceki romanı gibi geleneğe el uzatıyor. Sözcük düzlemindeki dilin bilinçli kullanımı yine biçemin ana özelliği olarak karşımıza çıkıyor.

 “ Mahrem i okuduktan sonra bir de bu gözle Cihangir i dolaştım. Bazı göstergeleri tam bulamadığımı da itiraf edeyim. Örneğin Hayalifener Apartmanı nı; gerçi bulmam da şart değil ya... Cihangir ve göstergeleri benim saptamam. Bir başka okurun farklı olabilir. Yazarınki de bir başka olabilir; ya da tüm bunlar bir başka semt için de geçerli olabilir. Ama yanıldığımı hiç sanmıyorum!

“Şehrin Aynaları ndaki lanetlenme, bu kez de karşımıza bir başka boyutuyla çıkıyor. Bunları romanın sürprizleri olarak okura bırakıyorum. Kadın ile erkek arasındaki ilişkiyi, bir önceki romanda olduğu gibi, modern anlatının evrenini parçalayarak, belki de tersyüz ederek ya da alışılmadık bir biçimde sunarak diyelim, yine bir karnaval dünyasının/evreninin içine oturtuyor.

 “Elif Şafak, iki romanından anlaşıldığına göre kolay kolay vazgeçemeyeceği ve romanımızda pek görülmeyen karnavallaştırma, karnaval dünyası (evreni, atmosferi) oluşturma ile biçeminin ana öğesi olan, en eski anlatı metinlerinden, Dede Korkutlardan, Binbir Gece Masalları ndan uzanıp gelen hikâyeci özellikleriyle öne çıkıyor.” (Atilla Birkiye)

“Her şeyden önce Elif Şafak’ın hikâye anlatmayı bildiğini teslim etmek gerek. Ama bu zaten ilk kitabından beri başardığı bir şey. Bu yanıyla da diğer birçok “yeni” yazardan ayrılıyor.

“Üstelik dildeki oyuncakların azaltılmasının bu kitapta gördüğümüz bir başka faydası da bunlara harcanan enerjinin daha inandırıcı ve gerçek tiplemelere doğru yol alınmasına verilmiş olması. Böylece bu kitabın tiplemeleri daha inandırıcı ve yerini dolduran birileri haline gelmiş durumda. Fena bir gelişme değil doğrusu. Kuşkusuz bu gelişmelerin okurun aklına getirdiği ilk şeylerden biri de Elif Şafak’ın çalışkan bir yazar olduğu, yazının esin perileriyle geldikçe yazılan bir şey değil de oturup çalışılacak bir şey olduğuna inanan bir yazar olduğu. Duygusal boşalmalarla kaleme kâğıda sarılanların alabildiğine arttığı günlerde böyle bir tavırla karşılaşmak da ayrıca sevindirici.” (Sırma Köksal)

ESERLERİ:

ÖYKÜ: Kem Gözlere Anadolu (1994).

ROMAN: Pinhan (1997), Şehrin Aynaları (1999), Mahrem (1999), Bit Palas (2002), Araf (2004), Beşpeşe(Murathan Mungan, Celil Oker, Pınar Kür, Bülent Erkmen, Faruk Ulay’la, 2004), Baba ve Piç (2006), Siyah Süt (2007), Aşk (2009), Kağıt Helva (2010), Firarperest (2010), İskender (2011, İngilizcesi Honour, 2013), Şemspare (2012), Ustam ve Ben (2013), Havva'nın Üç Kızı (2016).

DENEME: Med-Cezir (2005).

ÇOCUK ÖYKÜSÜ: Sakız Sardunya (2014).

KAYNAKÇA: İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Elif Şafak / Sylvia Plath Türk Olsaydı (Radikal, 14.09.2003), Atilla Birkiye / “Karnaval dünyası na yol alış” (Cumhuriyet, 28 Kasım 2000), Feridun Andaç / Hikâye Anlatmayı Bilen Bir Yazar Elif Şafak (Cumhuriyet Kitap, 11.7.2002), Hasan Öztoprak / E Dergisi (Nisan 2002), Sema Arslan / Milliyet Sanat (Haziran 2004), Söyleşi (Varlık Kitap, Mayıs 2004), Asuman Kafaoğlu-Büke / Yazarın 24 Saati (Cumhuriyet Kitap, 13.1.2005), Elif Şafak / Ebedi Edebiyatçının 5 Yüzü (Radikal, 27.05.2006), Ayşe Yaşa / “Bebeklerim Kalemime Bilgelik Kattı” (Yeni Şafak gazetesi, söyleşi, 24. 09. 2008), Müge Akgün / Aşk  (Referans, 16.05.2009), Elif Şafak: Bir Türk Yazar Politikadan Uzak Duramaz (Röportaj: Elif Aktuğ röportajı, Akşam, 01 Temmuz 2012, Pazar), Biyografi (elifsafak.us, 25.06.2017).