Opera, sinema ve tiyatro sanatçısı (D. 18 Mart 1912,
İstanbul - Ö. 22 Temmuz 1992, İstanbul). Gerçek adı İrma Felegyan’dır. Ermeni
asıllı Türkiyeli bir aileden gelmektedir.
Tiyatro sanatçısı Mehmet Karaca ile evlendikten sonra adını Toto olarak
değiştirmiş ve Toto Karaca adını almıştır. Tiyatrocu sanatçısı Vartiter
Felegyan’nın yeğeni, müzisyen Cem Kara’nın annesidir. Küçük yaşlarda bale dersleri
aldı. Müzikli oyunlarda İrma Toto adını kullanarak rol aldı. Türk Tiyatro ve
Sineması’nın önemli karakter oyuncuları arasında sayılmaktadır. 1930’lu
yıllarda Ömer Aydın’ın operetine geçti. 1960 yılında eşi ve arkadaşlarıyla
birlikte İstanbul Tiyatrosu’nun kurucuları arasında yer aldı.
Yazar Tevfik
Yener, Bakırköy’de yıllarca komşuluk yaptıkları Karaca’ları şöyle anlatıyor: “Bahçesinde nadide güller yetişmiş ev,
İstanbul’un o güzel günlerinde yapılmıştı, iki şöhretli kişi tarafından. Onlar,
tiyatronun efsane sanatçılarıydı. İrma Toto ve Mehmet Karaca. Dokuz yıl
çılgınlar gibi sevmişlerdi birbirlerini. Sonunda nikâha karar verdiler. 1930
yılında başlayan o aşk, 1939’da belgelendi. İrma Toto sahnelerin bir numaralı
kadın komedyeniydi. Eşi Mehmet Karaca, Şehir Tiyatrosu’nun yeri doldurulamaz
oyuncularından birisiydi. Mutluydu İrma ve Mehmet Karaca; daha da mutlu olmak
haklarıydı. Ve onların bir oğlu oldu, adını Cem koydular. Çocuk yaşta çıktığı
sahneyi bırakmadı. Yaşı sağlığını rahatsız etmeğe başladığı zamanlar da bile.
Oyunculuk yaşam tarzıydı. Tiyatrolar ölünce onlar da gömülmedi. ‘Şimdi ne var?’
dedi, televizyon mu? O zaman ben de dizilerde oynarım.’ Mehmet Beyi kaybedince
sarsıldı Toto Hanım, ama belli etmedi. Bir gün bana şöyle dedi. Evlerinin
balkonunda ‘akşamcı’ kurallarını yerine getirdiğimiz sırada; ‘Tevfikciğim, pek
sokağa çıkmıyorum artık. İstersen Necdet’i sen işe al.’ Necdet onların
şoförüydü. Cem’i küçüklüğünden beri okula, işe taşımıştı. Mehmet Bey ve Toto Hanımla
yıllar boyu tiyatronun havasını solumuştu.”
Toto Karaca,
birçok tiyatro oyunu ile operada sahneye çıktı. Ayrıca “Bizim Kız”, “Yasemin”,
“Bağda Gül”, “Kadının Fendi”, “Gülünüz Gülünüz” gibi sinema filmlerinde de rol
almıştı. İstanbul’da ölen İrma Toto Felegyan Karaca’nın cenaze töreni Kumkapı
Patriklik Kilisesi’nde yapıldı. Şişli Ermeni Mezarlığı’nda annesi Mari Hranuş
Felekyan ile teyzesi Vartiter Felekyan’ın yakınında toprağa verildi..
HAKKINDA: Mustafa N. Özön - Baha Dürder / Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi (1967),
Niyazi Akı / Çağdaş Türk
Tiyatrosuna Toplu Bakış / 1923-1967 (1968), Metin And / 50 Yılın Türk Tiyatrosu
(1973) - Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu (1983) - Türk Tiyatro Tarihi (1992), Gökhan
Aya / Bir Cem Karaca Kitabı (1998), Hüdavendigâr Onur / Ermeni Portreleri (2000),
Cevad Memduh Atlar / Opera tarihi (4 cilt, 2001).
