Eğitimci, yazar, siyaset adamı (D. 1874,
Yenişehir / Mora / Yunanistan - Ö. 1956, İstanbul). Galatasaray Lisesinden
sonra Harp Okulunu bitirdi. Bir süre subay olarak İzmir’de görev yaptı. 1908
yılında İsveç’e giderek beden eğitimi ve spor konusunda staj gördü. Dönüşünde
1910 yılından itibaren öğretmenlik, Millî Eğitim Bakanlığında beden eğitimi
başmüfettişliği yaptı. 1910’da Beden Terbiyesi müfettişi oldu. 1935’te
milletvekili oluncaya kadar bu görevde kaldı. Türkiye’de beden eğitiminin öncüsü
ve kurucusudur. Spor konusunda yaptığı radyo konuşmalarını kitaplaştırdı. Spor
eğitimi ve tarihi hakkında incelemeler yayımladı.
“Ben Selim Sırrı Tarcan’ı İngiliz tabiiyatçısı
Sir John Lubbock’a benzetirim. İkisi de, mesleklerine rağmen, ahlâkçıdırlar.
Yani madde ve tabiat, onların dikkatlerini insiyak mekanizmasının sırlarını
aramağa inhisar ettirmemiş; insan vücudunun ve hayvan mizacının dışında, nev’i
şahsına münhâsır bir mânâ âlemi olduğunu anlamalarına yardım etmiş. Sezmişler
ki, insanın kaderi guddelerinden ziyade oradadır. Yoksa yetmişlik bir adamın
hırpalanmış ve yorgun hücrelerinde enerji ne gezerdi? Eski bir konakta düğün
olamıyacağını kim söylüyor? Siz beden yapısına değil, içinde oturana bakınız!” (Peyami Safa)
ESERLERİ:
ESKİ HARFLERLE: Talim-i Lisan-ı Fransevi (Fransız
Dil Eğitimi, 1898), Beden Terbiyesi (3 Cilt), İlk Mekteplerde Beden
Terbiyesi, Orta Mekteplerde Beden Terbiyesi vb.
YENİ HARFLERLE: Beden Terbiyesi: Oyun
Jimnastik, Spor (1932), Köy Mekteplerinde Beden Terbiyesi (1933),
Spor Pedagojisi (1943), Çelimsiz ve Anormal Çocuklar (1944),
Talim ve Terbiye İnkılâbı, Radyo Konuşmaları, Garpta Hayat, Beden Terbiyesi,
Beden Terbiye Tarihi.
KAYNAK: Mücellidoğlu Ali Çankaya / Yeni
Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler (c. II, 1968), Peyami Safa / Objektif:
6-Yazarlar Sanatçılar Meşhurları (1976), Baki Asiltürk / Osmanlı Seyyahlarının
Gözüyle Avrupa (2000), Serap İncegümüş / Gezi Edebiyatımıza Önemli Bir Katkı
(Cumhuriyet Kitap, 26.4.2001), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar
ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).