Yaşar Nuri Öztürk

İlahiyat profesörü, hukukçu, yazar, politikacı, milletvekili (D. 22 Haziran 1951, Sürmene / Trabzon - Ö. 22 Haziran 2016, İstanbul).Bayburtlu bir anne ile din adamı Trabzonlu bir babanın çocuğudur. Trabzon İmam Hatip Okulu, Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (1972), İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1974) mezunu. 1976 yılında İstanbul Üniversitesi İslâm Enstitüsüne asistan olarak girdi, 1979 yılında doktorasını verdi. 1982 yılında doçentliğe yükseldi, daha sonra profesör oldu. 1986-87 yıllarında New York’ta Theological Seminary of Borrytown’da İslâm düşüncesi dersleri verdi. Aynı süre içinde, The World Scripture’ın İslâm Bölümünün hazırlanışında görev aldı. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinde öğretim üyeliği ve Tasavvuf Bilim Dalı Başkanlığı, İÜ İlâhiyat Fakültesi Dekanlığı görevlerinde bulundu. Çeşitli üniversitelerde öğretim üyesi ve yönetici olarak yirmi altı yıl görev yaptı. 3 Kasım 2002 seçimlerinde CHP listesinden İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. 2004 yılında partisinden ayrıldı, 2005 yılında Halkın Yükselişi Hareketi (YHP) adlı yeni bir siyasî parti kurdu, bu partinin genel başkanlığını üstlendi.

Lise ve üniversite öğrenciliği yıllarında şiirler de yazıp yayımlayan Yaşar Nuri Öztürk’ün felsefî ve dinî konulardaki yazıları Hareket dergisi (1971-77) ile Son Havadis (1977), Yeni Devir (1978), Tercüman (1979-83) ve 1983 yılından sonra Hürriyet, Star gazetelerinde yayımlandı. Türkiye, Almanya, ABD, Avrupa, Afrika, Ortadoğu, Japonya ve Balkanlar’da İslâm düşüncesi, insan ve insan hakları konularında birçok konferans verdi, on beş kadar yabancı ülkede düzenlenen kongre ve sempozyuma katılarak bildiriler sundu. Varlık ve İnsan (1978), Kuşadalı İbrahim (1982) adlı kitaplarıyla Türkiye Millî Kültür Vakfının 1978 ve 1982 ödüllerini kazandı. Kur’an’da İslâm adlı kitabı ve televizyon sohbetleriyle tanındı. Time dergisinin yaptığı “20. Yüzyılın En Önemli Kişileri” anketinin “En Önemli Bilim Adamları ve Islahatçılar” listesinde, dünya kamu oyunca belirlenmiş yüz kişinin, 2001 yılı itibariyle ilk on kişisi arasında yer aldı.  

1993-2003 yılları arasında yüz otuz kez basılan Kur’an çevirisi, Türkiye Cumhuriyetinde en çok baskı yapan kitap oldu. Türkçe, Almanca, İngilizce, Farsça ve Rusça basılan eserlerinin sayısı kırkı aşkındır. 2005’e kadar kırk baskı yapan Kur’an’daki İslâm adlı eseri, “İslâm’da Kur’an’a Dönüş Hareketi”nin öncü kitaplarından biri olarak gösterildi. Öztürk’ün, bu hareketteki rolü ve faaliyetiyle düşünce dünyası, değişik üniversitelerde yapılan Türkçe, Almanca, İngilizce, Fransızca tezlerle incelendi. Kitaplarının yanı sıra İslâm ve Avrupa (Die Zeit, 20.2.2003), İslâm ve Demokrasi (Desperately Seeking Europe, 2003), Europa Leidenschaftlich Gesucht (2003) gibi uzun makaleleri ile İslâm-Batı-Laiklik konularındaki uzun röportajları Batıda ve İslâm dünyasında ilgiyle karşılandı.

Uzun süre kanser tedavisi gören İlahiyat Profesörü Yaşar Nuri Öztürk 22 Haziran 2016 Çarşamba günü 71 yaşında hayatını kaybetti. Prof. Öztürk mide kanseri teşhisiyle 12 Kasım 2011’de ameliyat olmuş ve 3.5 ay kemoterapi görmüştü. Yaşar Nuri Öztürk, rahatsızlığından dolayı geçtiğimiz günlerde Yeditepe Üniversitesi Hastanesi'ne kaldırılmıştı. Burada bir süre tedavi gören Öztürk daha sonra evine geçmişti.  İlk bilgilere göre Öztürk’ün cenazesi Cuma günü öğleden sonra Üsküdar’daki Şakirin Camii’nden kaldırılacak.

ESERLERİ:

Tasavvufî Düşünce (1974), Hallac-ı Mansur ve Eseri (1976, İntişar-i Rôzene adıyla 2003’te Farsçaya çevrildi), Varlık ve İnsan (1978), Kur’an ve Sünnete Göre Tasavvuf (1979), Bosnevî Muhammed (1981), Kuşadalı İbrahim (1982), Hz. Fatma (1983), Son Peygamber (1986), Tasavvufun Ruhu ve Tarikatlar (1988), The Eye of the Heart (1988), Kur’an’ı Anlamaya Doğru (1990), Tarih Boyunca Bektaşilik (1990), Din ve Fıtrat (1990), Son Devir Türk Tasavvufu ve Bosnalı Muhammed (1991), Kur’an’daki İslâm (1992), Kur’an’ın Temel Kavramları (1993), 500 Soruda İslâm, Kur’an-ı Kerim Meali (1994), İslâm Gerçeği (Hüseyin Atay, Beyza Bilgin, Rahmi Ayas, Arif Güneş, Hasan Elik ile, 1995), Reconstruction of Religious Life in Islam (1996), Kur’an’ın Temel Buyrukları (1997), İslâm Nasıl Yozlaştırıldı? (2000), Ana Dilde İbadet (2002), Kur’an Açısından Şeytancılık (2002), Cevap Veriyorum 1-2 (2002), Kur’an Verileri Açısından Laiklik (2003), Batı Sömürgeciliği ve İslâm Dünyası (2003).

KAYNAKÇA: Arzu Caferzade / Halkın Diliyle Yaşar Nuri Öztürk (1997), Arzu Caferzade / Halkın Diliyle Yaşar Nuri Öztürk (1997), Alexandra Kemmerer / Yaşar Nuri Öztürk (Franfurter Allgemeine Zeitung, 23.6. 2000), İbrahim Ethem Aydın / Modernleşme Sürecinde İslâm Düşüncesi ve Yaşar Nuri Öztürk (tez, Celal Bayar Üniversitesi 2002), Rainer Hermann / Yaşar Nuri Öztürk (Frankfurter Allgemeine Zeitung, 21.10.2002), İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006), Yaşar Nuri Öztürk'ten üzücü haber... (hurriyet.com.tr, 22.6.2016).