İlhan Koman
Heykeltraş (D. 1921, Edirne - Ö. 30 Aralık 1986, Stockholm / İsveç). Ortaöğrenimini Edirne'de tamamladıktan sonra 1941'de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) Resim Bölümü'ne girdi. Ertesi yıl Heykel Bölümü’ne geçerek Rudolph Belling'in öğrencisi oldu. Akademiyi bitirdiğinde (1946) kazandığı bursla Paris’e giderek orada beş yıl heykel çalıştı. 1948'de Realités Nouvelles (Yeni Gerçekler) sergisine katıldı. 1951'de Türkiye'ye döndü ve akademinin Heykel Bölümü'nde asistan oldu. 1951-58 arasında heykel çalışmalarını sürdürdü. Ayrıca Şadi Çalık ve Sadi öziş'le birlikte metal mobilya üretimine yönelik "T Galeri" adlı atölyeyi kurdu. 1955'te mimar Tank Carım ve Hadi Bara ile "Grup Espas"ın kuruluşuna katıldı. 1957'de akademide metal atölyesi öğretmenliğine getirildi.
Bu yıllarda Zühtü Müritoğlu ile birlikte Anıtkabir'in doğu kanadındaki kabartmaları yaptı. Bu dönem yapıtlarından bazıları 1956 Venedik ve 1957 Sâo Paulo bienallerinde sergilendi. 1959'da akademideki görevinden ayrılarak İsveç'e gitti. 1967'de Stockholm Uygulamalı Sanatlar Yüksekokulu'nda öğretim üyesi oldu ve yaşamının sonuna kadar bu görevi sürdürdü.
Öğrencilik yıllarından itibaren çeşitli sanat akımlarını yakından inceleyen Koman, Fransa’dayken çağdaş sanat akımlarım yakından inceleyerek geometrik-soyut anlayışı benimsedi. 1963-64 yıllarında dışavurumcu-soyut çalışmalar yaptı. 1965'ten sonra ise yapıtlarında lirik-soyut bir anlatım görülmeye başladı. 1970'lerin başında, geometrik biçimler üzerinde deneysel çalışmalar yaptı. Tümüyle geometrik-soyut heykellerin yanı sıra figüratif ve geometrik biçimlerin bir bireşimi olan Sonsuz adlı bir dizi heykel gerçekleştirdi. Bu yapıtlarında sarmal bir düzenleme ile dinamik bir kurgu oluşturdu. 1980'de metal çubukları birbirlerine vidalayarak, antik Nike heykellerini anımsatan bir dizi anıtsal heykel yaptı.
1967'de Sundsvall'daki meydan düzenlemesi yarışmasında birincilik kazanan Koman’ın projesi 1971'de uygulandı. 1970'te Leonardo Anıtı adlı yapıtı Örebro Belediye Binası'nın önüne konacak heykel yarışmasında birincilik ödüllerinden birine (mimar Çetin Kanra ile) değer görüldü ve sonradan İsveç hükümetince satın alınarak Stockholm Mimarlık Yüksekokulu'nun önüne kondu. 1981'de Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü'nü ressam Yüksel Arslan ile birlikte kazandı. 1986'da Danimarka'daki Grönningen Grubu'nun sergisine konuk sanatçı olarak katıldı.
KAYNAK: Türkiye Ansiklopedisi (c. 3, s. 933, 1974), Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi (c. 4, s. 900, 1983), Büyük Larousse (c. 11, s. 6907, 1986), Ana Britannica (c. 13, s. 457, 1987), M. Kadri Atabaş / Türk Mimarları (2000), İlhan Koman / Retrospektif (sanatçı hakkında bilgiler, değerlendirmeler, 2005), İhsan Işık / Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013).
