Biyografya
Halîfe

Halîfe

Ölüm
1572

XVI. Yüzyıl şairlerinden. Diyarbekir doğumlu Halife, tahsilini memleketinde tamamladıktan sonra görgü ve bilgisini arttırmak maksadıyla birçok yer gezmiş, bu arada Halep ve Şam'a uğramış, oradan İstanbul'a, giderek devrin bazı şair ve yazarlarıyla görüşmüş, nihayet Türkistan ve Horasan taraflarını da dolaşıp Diyarbekir'e dönmüş ve 1572 yılında burada vefat etmiştir.

Halife, üç dilde şiir söylemeğe muktedir seçkin bir şairdir. Diyarbekir gü­zellerini tasvir eden bir Şehrengîz'i bulunduğu ve mesnevi yolunda Ham­se sahibi olduğu kendisinden bahseden tezkirelerde kayıtlıdır.

Halîfe'nin Hamse'sinden Husrev ve Şîrîn, Yûsuf ve Züleyhâ ile Leylâ ve Mecnûn mesnevilerine işaret eden yalnız Kâtip Çelebi olmuştur.

Bu mesnevilerden sonuncusunun bir nüshası Agâh Sırrı Levend'in hususî kütüphanesindeki yazmalar arasındadır. Levend, bu mesneviyi mevzu olarak ele aldığı bir yazısında bunu teyid etmektedir. Nüshanın vasfı: Cildin sırtı ve uçları siyah meşin, üstü siyah bez, yeniden ciltlenmiş; cilt 20X41, yazı 14.2X8.5 sm.; baştan sondan ve aradan bazı yapraklar eksik; eldeki varak sayısı 107: her sayfadaki beyit sayısı 13; sayfalar yaldız ve siyah çerçeveli. Mısra araları boş. Başlıklar kırmızı; yazı harekeli nesih; kâğıt aharlı kalın. Eserdeki ek­sik sayfalar hikâyenin akışını takibe engel değildir.

Şairin, "Leyla ve Mecnun" mesnevisi için seçtiği vezin, Nizâmî ile Husrev,, Câmî, Hatifî ve Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn mesnevisinde kullandıkları "mef'ûlü mefâilün faûlün"dür.

HAKKINDA: TŞA, Şevket Beysanoğlu / Diyarbekirlı Fikir ve Sanat Adamları (2. bas. 1996, c. 1, s. 95), Agâh Sırrı Levend, Halîfe'nin Leylâ ve Mecnûn'u (Türk Dili mecmuası, sayı: 8, 1 Mayıs 1952, s. 447, vd.), İhsan Işık / Diyarbakır Ansiklopedisi (2013) – Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar (2014) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).