Yazar ve çevirmen, sinema yönetmeni (D. 1932, Denizli - Ö. 21 Şubat 1988, İstanbul). Sinem yönetmeni Erdoğan Tokatlı’nın ağabeyidir. Galatasaray Lisesi mezunu. Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde okudu. 1956 yılında Paris’e giderek felsefe öğrenimini Sorbonne Üniversitesinde sürdürdü. Daha sonra yine Paris’te Yüksek Sinema Enstitüsünü bitirerek 1960 yılında Türkiye’ye döndü. Yönettiği “Denize İnen Sokak” filmi 1961 İzmir Film Festivalinde en iyi film seçildi. Elsa Triolet’den çevirdiği Beyaz At ile 1971 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülünü aldı.
ESERLERİ:
DENEME-İNCELEME: Çağdaş Diyalektiğin Kaynağı Hegel (1981).
ROMAN: Devrimcinin Ölümü (1987).
ANSİKLOPEDİ: Dünya Yazarları ve Eserleri Ansiklopedisi (S. Hilav ile, 1968), Ansiklopedik Felsefe Sözlüğü (1973), Sosyalist Kültür Ansiklopedisi (1978-80).
DERLEME: Sosyalizm Nedir? (1961), Sovyet Şairleri Antolojisi (1968), Gizli Örgütler (1971), Tarih Boyunca Politika (1980).
ÇEVİRİ: Başkalarının Kellesi (M. Aymé’den, 1962), Afrika’da Millî Kurtuluş ve Sosyalizm Hareketleri (B. Davidson’dan, 1965), 1917 Rus Devrimi (F.-X. Coquin’den, 1966), Asya Tipi Üretim Tarzı ve Marksist Şemalara Göre Toplumların Evrimleri (M. Godelier’den, 1966), Hapishane Mektupları (A. Gramsci’den, 1966), Sosyalizm Açısından Cinsiyet ve Kadın (B. Muldworf’tan, 1966), Az Gelişmiş Ülkelerde Sosyalizm ve Köylüler (M. Harbi – R. Rodriguez’den, 1966), Türkiye Üzerine (Marx’tan, Selahattin Hilav ile, 1966), Düşman Topraklarımızda (1966) - Savaş ve Barış (1982) (Aleksi Tolstoy’dan), Seçme Yazılar (1966) - Felsefe Defterleri (1976) - “Halkın Dostları”nın Aslı Nedir ve Sosyal Demokratlara Karşı Nasıl Mücadele Etmektedirler (1979) (V.İ. Lenin’den), Paris Düşerken (Ehrenburg’dan, 1967), Ve Çeliğe Su Verildi (Ostrovski’den, 1968), Paris Komünü (G. Bourgin - A. Adamov’dan, G. Üstün ile, 1968), Bir Kızıl Barbar (R.M. Hostie’den, 1969), Benden Selam Söyle Anadolu’ya (D. Sotiriyu’dan, 1970), Çimento (F.V. Gladkov’dan, 1970), Foma (Gorki’den, 1970), Beyaz At (Elsa Triolet’den, 1970), Yalnız Adam - Kanun (Roger Vailland’dan, 1971), Çingenem (Z. Stancu’dan, 1971), Milyarder (M.S. Pierre’den, 1971), Koca Tanrının Yumruğu (J. Thompson’dan, 1972), Ve Çıplak Gelen Kadın (P. Ashe’ten, 1973), Suç Bankası (A. Randal-M. Diennet’den, 1973), Ekonomik Doktrinler Tarihi (H. Denis’ten, 1973), Bir Yoldur Uzar Gider (B.B. Benerci’den, 1973), Anicet (1974) - Kibar Semtler (R. Hakmen ile, 1986) (L. Aragon’dan), Pekin-Moskova Çatışması (J. Baby’den, 1974), Merihliler Geliyor (1974) - Mars’tan Gelen Ölüm (1983) (P. Randa’den), Polis Hikâyeleri (R. Bornichde’den, 1974), Uluslarararası İlişkiler Tarihi (V. Potyemkin vd.den, 1977), Para (P. Rey’den, 1978), Modern Mimarlığın Tarihi (L. Benevole’den, 1981), Trajedi (V. Mayakovski’den, 1982), Uzay Şeytanları (1983) - Evrenin Ucu (1984) (R. Laws’tan), Mikelanj: Seçme Mektuplar (1983), Latin Amerika’nın Kesik Damarları: Karşı Tarih (E. Galeano’dan, R. Hakmen ile, 1983), Çığlık (S. Chou’dan, 1983), Yaşamım ve Psikanaliz (S. Freud’dan, 1984), Ölü Ordunun Generali (I. Kadare’den N. Sander ile, 1986), Hazreti Muhammed (M. Rodinson’dan).
KAYNAK: Yurt Ansiklopedisi (c. III, 1982), Seyit Kemal Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Fethi Naci / Dönüp Baktığımda (1999), Mehmet H. Doğan / Şimdi Uzaklardasın (1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (2001), Cemal Süreya / 99 Yüz (2004), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
