Yazar, çocuk
edebiyatçısı, çevirmen (D. 1931, İzmir – Ö. 16 Nisan 2020, İstanbul). İzmir
Karataş Ortaokulu, İnönü Lisesi ve İktisadî ve Ticarî Bilimler Akademisi
mezunu. Millî Eğitim Bakanlığının bursunu kazanarak, New York Üniversitesinde
pedagoji dalında yüksek lisans ve doktora yaptı. 1963’de The Coca-Cola Export
Corporation tarafından ABD’ye gönderildi, orada pazarlama ve yöneticilik
dallarında uzmanlaştı. İstanbul, İzmir, Bursa, Adana ve Ankara Coca-Cola
fabrikalarının açılışlarını sağladı. Turyağ AŞ’de pazarlamadan sorumlu genel
müdür yardımcılığı, Çukurova Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ’de (Schweppes) genel
müdürlük ve yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulundu. 1956’dan sonra
psikanaliz, erotoloji, anlambilim, Geştalt terapisi ile doğu öğretileri (zen,
yoga, taoculuk) üzerinde çalıştı. 1983’ten itibaren kendi kurduğu Söz Yayın
Oyun Ajansını yönetti. 1992’den itibaren her yıl seçilen Türk Beyin Takımlarına
kaptanlık yaptı. 1995’te Türkiye Zekâ Oyunları Kulübünü kurdu ve dünya
ülkeleriyle birlikte World Puzzle Federation (Dünya Zekâ Oyunları Federasyonu)
çalışmalarını, Türkiye temsilcisi olarak başlattı. 1992-96 yılları arasında
ekibine bir üçüncülük, iki beşincilik, bir altıncılık ve bir sekizincilik
kazandırdı.
Profesyonel
çevirmen olarak birçok yayına imza attı. Orhan Kemal’in 72. Koğuş’unu
İngilizceye, James Joyce’un Ulysses’ini Türkçeye çevirdi. 1998’de
Dublin’de, James Joyce Centre’ın Bloomsday etkinliklerinde Ulysses’i
Türkçesinden okudu. 1984’te De Yayınları Çeviri Masal Birincilik Ödülünü
kazandı. 1996 sonunda, İrlanda Cumhurbaşkanı tarafından, Ulysses’i
çevirmesi nedeniyle bir mektupla taltif edildi ve James Joyce Centre tarafından
Dublin’e davet edildi. 1996’da Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından Yılın
Çevirmeni Ödülünü aldı. 1996’da Nokta dergisinin Doruktakiler Çeviri
Ödülünü kazandı. Ulysses Sözlüğü ve Genel Müdür Sözlüğü
hazırladı.
Vefatı:
Nevzat
Erkmen, koronavirüs nedeniyle 16 Nisan 2020 günü İstanbul’da hayatını kaybetti.
PEN
Yazarlar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası, Türkiye Zekâ Oyunları Kulübü (kurucu
başkanı), Türk Beyin Takımı (Kaptanı), İzmir Alsancak Rotary Kulübü (kurucusu
ve ilk astbaşkanı), The International James Joyce Foundation üyesiydi.
Nevzat Erkmen İçin Ne Dediler?
“Nihayet
Ulysses Türkçede! Son üç haftadır, bu şaşırtıcı çeviriyi okuyor, okuyorum.
Zaman zaman özgün metne dönüp, ama bu harikulade çevirinin doğruluğunu yoklamak
amacıyla değil de, Joyce’un Türkçeye çevirmeni Nevzat Erkmen’in yaratıcılığını
alkışlamak için. Büyük kitapların önünde sonunda kendi büyük çevirmenlerine
kavuşmaları ender bir olay sayılmaz, ancak Erkmen’le Joyce mükemmel
ruh-kardeşleridir de.” (Orhan Pamuk)
ESERLERİ:
Telif: Arsadaki Çadır (çocuk romanı), Mantık ve Matematik Oyunları 1, 2 (2000),
Apartman Aşkları (öykü, 2002), Türk Dilinin Uyak (Kafiye) Sözlüğü, Gizemciler ve Seks, Ulysses Sözlüğü (2005).
Çeviri: Zen Kaçıkları (J. Kerouac’dan, 1982),
İkinci Erk Çemberi (1995) - Ixtlan Yolculuğu (1995) - Erk Öyküleri (2000) - Don Juan’ın Öğretileri-Yaqui
Kızılderililerinin Bilgi Yöntemi - Bir Başka Gerçeklik (Carlos
Castaneda’dan), Ulysses (James
Joyce’dan, 1996, 7. bas. 2004), Itırlı
Bahçe (Şeyh Muhammed El Nefzavi’den, Sir R. Burton ile, 1998), Yin Yang - Çin’de Sevişme (Çin
Erotolojisi Belgeseli), İçinizdeki
Çocuk 2-Geştalt Terapisi-Yenilik, Heyecan ve Büyüme (F. S. Perls, P.
Goodman, R. Hefferline’den, 2000), Ward
72 (Orhan Kemal’in 72. Koğuş’undan İngilizceye çeviri), Güvencesizlikteki Bilgelik (Alan W.
Watts’dan, Mukaddes İlgün ile, 2001), İçinizdeki
İnce Siz (Louis Proto’dan, 2002),
Zen’in Eti Zen’in Kemiği (der. Paul Reps, 2003).
KAYNAKÇA: Ulysses Günlüğü / Cumhuriyet (20.8.1992), Itırlı Bahçe
(Tan, 29.8.1992), Bloomgünü (Cumhuriyet, 16.6.1993), Orhan Pamuk / Times
Literary Supplement (29.11.1996), Vivet Kanetti / Yeni Yüzyıl (4.1.1997), İhsan
Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish
Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), Feridun Andaç / Söyleşi (Varlık,
Haziran 2002), Nevzat Erkmen korona virüsü nedeniyle vefat etti (gazeteduvar.com.tr,
16.04.2020), Usta çevirmen Nevzat Erkmen corona virüsüne yenik düştü (sozcu.com.tr,
16.04.2020), Çevirmen Nevzat Erkmen Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi (birgun.net,
16.04.2020), Nevzat Erkmen koronavirüse yenildi (cumhuriyet.com.tr, 16.04.2020).