Kara Fatma

Milli Mücadele Kahramanı

Doğum
Ölüm
Diğer İsimler
Fatma Seher Erden (gerçek adı)

Milli Mücadele kahraman kadınlarından (D. 1888, Erzurum – Ö. Erzurum, 1955). Aslen Malatya / Aladağlı olup Yusuf Ağa’nın kızıdır. Gerçek adı Fatma Seher Erden’dir. Subay olan Suat Derviş Bey ile evlenmiş ve Balkan Savaşı (1912-13)’na katılmıştı Bu savaşta eşi ile Edirne’de Yanık Kışla’da bulundu. Daha sonra ailesinden on kadar kadını örgütleyerek Birinci Dünya Savaşı (1914-18)’na katıldı. Kafkas Cephesi’nde çarpışan eşi Sarıkamış’ta şehit düşünce Erzurum’a döndü. Erzurum’da bir süre kalan Fatma Seher Hanım, Sivas Kongresi’nde bulunan Mustafa Kemal Paşa ile görüşüp görev aldı. Mustafa Kemal’in verdiği sanla “Kara Fatma” olarak anılır oldu..

İstanbul’a dönen Kara Fatma, on beş kadar vatansever genci etrafında toplayarak Kocaeli’ne geçti. Köylerde durumu asla belli etmeden tam bir teşkilat kurmayı başarısıyla Geyve’de cephe tuttu. Halit Beyin komutasında bir yıl çalıştı. Bu sırada bir çarpışmada ilk kez yaralandı. Bağlı olduğu birlik kaldırılınca da orduya çavuş rütbesiyle girdi. Milis Müfreze Komutanı olarak Batı Cephesi’nde görevlendirildi. 300 kişiyi aşkın birliği ile Başkomutanlık Meydan Muharebesi (30 Ağustos 1922)’nde Mehmetçikle birlikte, düşmanı ülkeden çıkarma yolunda destanlar yazdırdı.

Memleketin kara günlerinde, bütün kadınlığı gönülden temsil eden, vatan için, bağımsızlık için dövüşen ve adı sık sık gündeme gelen Kara Fatma, ülkesinin endişeli günlerimizin sayılı kahramanlarından, kadınlarından en saygıya değer olanlarından biridir. Büyük Taarruz’un ilk günlerinde General Trikupis’in birliğine esir düşmüşse de, kaçarak yeniden müfrezesinin başına geçmişti.

Kara Fatma, 26-27 Ağustos 1921 tarihli 193 sayılı Liva tamimi ile kahramanlıkları açıkça takdir edilerek, başka birliklere de örnek gösterilmiştir. Bu çalışmalarından dolayı çavuşluk rütbesini aldı. 1922 yılında Ankara’ya davet edilerek bir atış yarışmasında birinci gelmiş, bu nedenle de kendisine teğmen rütbesi verildi. Milli Mücadeleden sonra üsteğmen rütbesi ile emekli edildi. Ancak emekli maaşını Kızılay’a bağışlamıştı. Son yıllarını, yetim torunları ile birlikte yoksulluk içinde geçirirken 1954 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kendisine yeni bir aylık maaş belirledi.

Kara Fatma; zayıf, orta boylu ve esmer bir hanımdı, gözleri ve kaşları siyahtı. Elbisesi, erkek elbiselerinin hemen hemen aynısıdır. Entari yerine geniş bir şalvar, ceket yerine ise “sarka” denilen bir tür cepken giyerdi. Milli Mücadele döneminin birçok erkek kahramanı kadar ün yapmış ve bunu da hak edecek kadar, hatta daha fazla hizmetler vermişti. Kendisiyle çeşitli nedenlerle yapılan söyleşilerden birinde, tutsak edilişinin öyküsünü şöyle anlatıyor:

Altımdaki Ceylan ismindeki, güzel talim ettirilmiş çok akıllı bir hayvandı; âdeta bir piyade neferi gibi düşman mevziine sokulmakta fevkalâde mahirdi. Afyon civarındaki Sürmeli köyünde bulunan düşmana müfrezemle taarruz esnasında, hayvanımla düşmanın mevziine sokulmak icap etti. Bu esnada düşman tarafından bir kement atılarak yakalanmıştım ve hayvan da şahlanarak bizim tarafa firar etmeye muvaffak oldu; ben de bu suretle düşmana esir olmuştum.

Beni yakaladıkları zaman gözlerim bağlanarak, kendi mevzilerinin iki saat gerisinde bir yere götürülmüştüm ve burada gözlerimdeki mendil çözüldü ve sürmeli köyünde kurmuş oldukları karargâhlarında yarım saat isticvap edildim; benden izahat almak için mütemadiyen sıkıştırıyorlardı; ben de verdiğim cevaplarda kaçamak cevaplar veriyordum. Bunlar arzu ettikleri maksadı temin edemediler. Bunun üzerine, Başkumandanları olan Tirikopis’in yanına götürdüler. Beni görünce son derece hayretle bana bakıyordu ve ‘Sen Kara Fatma!’ diye üç defa hayretle ismimi tekrarladı. Biraz sonra hayret ettiğinin sebebini son sualinden anladım. Meğer bunlar, Kara Fatma’yı devasa bir şey tahayyül ediyorlarmış ve ben de bunlara cevaben ‘Anadolu’daki Kara Fatmaların en kuvvetlisi benim’ demiştim.”

HAKKINDA: Tanin Gazetesi / Mülâkat (5 Temmuz 1923), İlknur Kalıpçı / Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. Yılı Özel Sayısı (Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Kasım 1998), Milli Mücadele Kahramanı Kara Fatma’nın İzmit’teki Mücadelesi (Kocaeli Aydınlar Ocağı Internet sitesi, 27 Ağustos 2007).

 

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör