Eğitimci, Felsefe ve Sosyoloji Öğretmeni, Yazar, Siyasetçi, VII. Dönem Kastamonu, VIII. ve IX. Dönem Kars Milletvekili (D. 1907, Kafkasya – Ö. 4 Mayıs 1979). Tam adı Tezer Ağaoğlu Taşkıran’dır.
Atatürk'e yakın isimlerden, Serbest Fırka'nın kurucularından
Ahmet Ağaoğlu'nun küçük kızı, fotoğraf sanatçısı Ara Güler'in de kayınvalidesidir.
Baba adı Ahmet Akif, anne adı Sitare. İstanbul Darülfünûn Edebiyat Şubesi
Felsefe Bölümü mezunu.
Ankara Muallim Mektebi İçtimâîyat Öğretmeni, Ankara Erkek
ve Kız Liseleri Felsefe ve İçtimâîyat Öğretmeni, Ankara Kız Lisesi Müdürü,
İstanbul Kız Öğretmen Okulu Müdürü ve Felsefe Öğretmeni, Ortaöğretim Şube
Müdürü, Yardımseverler Derneği Kurucu Üyesi, Üniversiteli Kadınlar Derneği
Başkanı, UNESCO Millî Komitesi Üyesi,
Tezer Taşkıran, CHP’den VII. Dönem (28.02.1943 –
05.08.1946) Kastamonu, VIII. (21.07.1946-22.05.1950) ve IX. Dönem (1950-1954) Kars
Milletvekili seçilerek TBMM’de yasama çalışmalarına katıldı. 4 Mayıs 1979’da
hayatını kaybetti. Evli, 2 çocuk babasıydı. Fransızca, İngilizce, Az düzey
Almanca biliyordu.
Adı İstanbul Tuzla’da bir ortaokula verilmiştir (Tuzla
Tezer Taşkıran Ortaokulu).
Bazı Kitapları:
Türk Ahlakının İlkeleri, Cumhuriyetin 50. Yılında Türk
Kadın Hakları, Kendin Seç Dağında, Suçlu Çocuklarımız (Samet Ağaoğlu ile, 1943),
Women in Turkey, Cumhuriyetin 50. Yılında Kadın Hakları (1973).
KAYNAKÇA: TBMM Albümü 1920-2013 (1. cilt, 2010), TBMM Albümü
2. Cilt 1950-1980 (2010), Günseli Naymansoy / Türk Felsefesinin Öncülerinden
Tezer Taşkıran (2013), "Ara Güler'in kayınvalidesi ülkenin ilk mantık
kitabı yazarlarındandır" (haber50.com, 21 Ekim 2018), Tanınmış
Öğretmenlerimiz (aklmezunlari.org.tr, 18.04.2019).
"ARA
GÜLER'İN KAYINVALİDESİ ÜLKENİN İLK MANTIK KİTABI YAZARLARINDANDIR"
Günseli
NAYMANSOY
ESKİŞEHİR (AA) - Türk bilim kadınları
üzerine çeşitli kitaplar yazan mühendis ve eğitimci Doç. Dr. Günseli Naymansoy,
17 Ekim'de yaşamını yitiren usta foto muhabiri Ara Güler'in de kayınvalidesi
olan Türkiye'nin ilk mantık kitabı yazarlarından Tezer Ağaoğlu Taşkıran'ın
hayatını araştırdı.
Naymansoy, AA muhabirine yaptığı
açıklamada, Ara Güler'in 2010 yılında kaybettiği ikinci eşi Suna Taşkıran
Güler'in annesi Tezer Ağaoğlu Taşkıran'ın, Atatürk'e yakın isimlerden, Serbest
Fırka'nın kurucularından Ahmet Ağaoğlu'nun küçük kızı olduğunu anımsattı.
Ağaoğlu ailesi bireylerinin Türkiye'nin
yakın tarihinde önemli roller oynadığını ifade eden Naymansoy, "Ağaoğlu
kızları, bu ülkenin gelişiminde önemli katkılar vermiş gerçek Cumhuriyet
kadınlarındandır. Süreyya Ağaoğlu, ilk kadın avukatımız ve 1948 yılında
Milletlerarası Kadın Hukukçular Komisyonu Başkanlığı yapmış bir kadın hakları
savunucusudur. Tezer Ağaoğlu Taşkıran ise 1924 yılında İstanbul Darülfünun'un
Felsefe Bölümü'nü bitirmiş ve daha 24 yaşındayken, iyi yabancı dil bilmenin
avantajlarını kullanarak bir mantık kitabı yazmıştır. Bu kitap alanındaki ilk
ders kitaplarındandır. Büyük bir eksikliği gideren bu çalışması nedeniyle hem
Atatürk tarafından bizzat kutlanmış hem de Milli Eğitim Bakanlığınca
ödüllendirilmiştir. Yaşamı boyunca kadın ve çocuk hakları konusunda çalışmış,
milletvekili olarak verdiği önergelerle 'Harika Çocuk Kanunu'nun çıkarılmasını
sağlayarak Suna Kan gibi değerlerin yetişmesine olanak sağlamıştır." diye
konuştu.
Naymansoy, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih
Yüksek Kurumu tarafından görevlendirilerek 1979 yılında hayata veda eden Tezer
Ağaoğlu Taşkıran'ın biyografisin yazdığını belirterek, "İlk fırsatta bu
kitabı Ara Bey'e iletmek istedim. Asistanına durumu ilettiğimde teklifimi
memnuniyetle karşılamış ve kendisiyle görüştüğümüzde 'Keşke eşim sağ olsaydı da
görebilseydi.' demişti. Bu kitabın biraz geç yazıldığı hissini buruk bir
memnuniyetle dile getirmişti. Ara Bey'e Allah'tan rahmet dilerken kayınvalidesi
Tezer Hanım'ın şahsında tüm öncü kadınlarımıza da saygılarımızı ve
minnettarlığımızı belirtmek istiyorum. Ara Bey yaşarken takdir görebilmişti
ancak ne yazık ki bu çok şey borçlu olduğumuz öncü kadınların adlarını
bilenlerin sayısı bile çok az." değerlendirmesini yaptı.
KAYNAK: "Ara Güler'in kayınvalidesi
ülkenin ilk mantık kitabı yazarlarındandır" (haber50.com, 21 Ekim 2018).
