Şair
(D. 1920, Devrek / Zonguldak - Ö. 2 Aralık 1942, İstanbul). İlköğrenimini
Devrek’te yaptı. Kastamonu Lisesindeki öğrenimini rahatsızlığı nedeniyle yarıda
bırakarak (1940) Zonguldak Kömür İşletmesinde memurluk yaptı. Bir süre maliye
memuru olarak çalıştı. Yakalandığı verem hastalığının tedavisi için İstanbul’a
götürüldü. 1942’de iyileşerek sanatoryumdan çıktı. Evlenerek İstanbul’a
yerleşti. Eşi tifodan ölünce üzüntüden içkiye başladı. Bir gece akciğerinden
gelen kanla boğularak öldü. Şiirleri, üzerine yazılanlarla birlikte ölümünden
sonra Salah Birsel tarafından Rüştü Onur (1956) adlı bir kitapta
toplandı. Doğal insancıl duygularla ve yaşına göre yazdığı olgun ve başarılı
şiirleriyle tanındı.
“Rüştü
Onur, görünüşte daha alçakgönüllü, daha çekingendir. Belki de bu çekingenlik,
şair olarak kendine güvenin, yaptığına inanmanın rahatlığından gelmektedir. Ama
Muzaffer Tayyib de Rüştü Onur da daha çok dünyayı tanımanın, dünyayı tatmanın
şaşkınlığı ve sevinci içindedirler. Çok şiir okumuşlardır, okumaktadırlar;
sağlam sezgileri vardır. Yaşamayı severler. Delikanlılıklarının, şiiri
delikanlıca sevmenin bütün tatları ve acemilikleri vardır şiirlerinde.
İddiaları yoktur. Şiir okumanın ve dünyayı şiirden sevmenin verdiği rahatlıkla,
kendilerini etkileyen her konuyu şiir haline getirirler. Tutsun tutmasın.
Şiirleri, bir bakıma, alışılmış ölçüleriyle şiir değil bir çeşit hatıra defteri
niteliğindedir; aslında bütün tatları da buradan gelir.” (Turgut Uyar)
KAYNAK: Nurullah Ataç / Rüştü Onur-Bir Şair Ölmüş (Cumhuriyet,
11.2.1943), Turgut Uyar / Bir Şiirden (1982), Mehmet Yaşar Bilen / Rüştü
Onur’un Hayatı ve Sanatı (1983), Yurt Ansiklopedisi (c. X, 1984), Seyit Kemal
Karaalioğlu / Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Behçet Necatigil /
Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve
Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (c. 2, 2001),
Selahattin Tuncer / Erken Ölen Bir Şair Rüştü Onur (Türk Dili Dergisi, sayı:
92, Eylül-Ekim 2002), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).
I
Size
açabilmeliydim içimi
Geceler
yalnız size
Ve
yüzüm kızarmadan
Çocukluğumun
küçük aşklarını
Anlatabilmeliydim
Geceler
yalnız size.
II
Benim
de aşklarım oldu
Ve
alabildiğine günahlarım.
Halbuki
bigünah olmak istedim
Bütün
ömrümce.
III
Anam,
Ben
topaç çevirirken sokakta,
Benim
güzel oğlum
Paşa
olacak derdi...
Halbuki
ben hâlâ
Topaç
çeviriyorum sokakta.
Payıma
düşen toprak parçası
Senin
de payına düşer.
Ayrılık
gayrılık yok
Ölüm
nefesinde nasıl olsa.
Amma
henüz vakit erken
Daha
gün
Karşı
apartmanın balkonunda
Dur
bakalım hele
Ben
salata satayım
Şair
Leylâ Sokağı’nda
Sen
gene koş
Bez
fabrikasındaki
Tezgâhının
başına.
Ölüm
içimde
Ölüm
dışımda
Ölüm
talihsiz aşımda
Ölüm
kuru başımda
Teselli
benim gözyaşımda.
ARALIK KALSIN KAPIM
RÜŞTÜ ONUR
Biri
var kapımda,
Kimdir
nereden gelir bilinmez.
Sigarası
kibriti var mı?
Sorsam
beni hatırlar mı?
Kimbilir?
Kapıyı
arala yavrum,
Aralık
kalsın kapım.
(Yeni Seri Kaynak, Mayıs 1949, sayı: 13)
RÜŞTÜ ONUR’UN
BALIKESİR’DE BASILAN BİR ŞİİRİ
İBRAHİM OLUKLU
Balıkesir’de
1994’ten bu yana yaptığım araştırmalarda birçok yazarın/şairin ilk ürünlerine
ulaştım. Orhan Veli (Kanık), Attilâ İlhan (İlk öyküsü “Geceleyin Rüya
Görürüz”), Bülent Ecevit, Sabri Altınel, (hem düzyazı hem şiir), Mehmet
Başaran, Fahri Erdinç, Mustafa Seyit Sutüven (hem düzyazı hem şiir), İsmet Kür
(şiir), Pınar Kür (şiir) bunlardan bazılarıydı.
Bunların
dışında Yahya Kemal Beyatlı’nın, Reşat Nuri Güntekin’in, Elif Naci’nin, Rasim
Adasal’ın yazıları (Balıkesir Postası gazetesi) basılıyordu.
Üç
kez çıkarılan Kaynak dergisinin,
ikincisi olan Yeni Seri/Kaynak (Arif
Hikmet Par yönetiyor.) dergisinde Edip Cansever, Sunullah Arısoy, Arif Hikmet
Par, Ercüment Uçarı, Sabih Şendil, Avni Dökmeci, Halil Soyuer, Muzaffer Tayyip
Uslu, Salâh Birsel, Orhan Murat Arıburnu, Muhteşem Sünter, Necati Cumalı, Ümit
Yaşar Oğuzcan, Nahit Ulvi Akgün, Hasan Basri Çantay, Bekir Sıtkı Erdoğan, Falih
Rıfkı Atay’ın da yazı ve şiirleri basılıyordu.
Bu
yıl yaptığım bir taramada gördüm ki Rüştü Onur’un “Aralık Kalsın Kapım” adlı şiiri de yer alıyor aynı dergide.
Rüştü
Onur’un bütün şiir, yazı, mektup ve ardından yazılanların derlendiği kitapta (*) bu şiir altında “Salâh
Birsel’e tarihsiz mektubundan” açıklamasıyla basılıyor.
O
dergide basılan yazımıyla aktarıyorum. Çünkü kitaptakinden farklı yerler var:
ARALIK KALSIN
KAPIM
Biri
var kapımda,
Kimdir
nereden gelir bilinmez.
Sigarası
kibriti var mı?
Sorsam
beni hatırlar mı?
Kimbilir?
Kapıyı
arala yavrum,
Aralık
kalsın kapım.
(Yeni Seri Kaynak, Mayıs 1949, sayı: 13)
(*) Rüştü Onur,
Şiirleri, Yazıları, Mektupları ve Ardından Yazılanlar, İbrahim Tığ, Kaynak Yayınları, 2. Baskı, sayfa: 114.
