Ansiklopedi
yazarı, tarihçi (D. ?, Isparta – Ö. 1895, İstanbul). Lakabı Yağlıkcızâde’dir.
Öğrenimini tamamladıktan sonra maliyeye girdi. Bahriyye muhasebeciliği, İdâre-i
Bahriyye reisliği, Girit defterdarlığı, İzmir Rüsûmat müdürlüğü, Islahat
Komisyonu üyeliği, Eshâm-ı Fevkalade müdürlüğü, Selânik defterdarlığı gibi
memuriyetlerde bulunduktan sonra Muhâsebât-ı Atîka muhasebeciliğinden emekli
oldu.
Devlet
hizmetlerinin yanı sıra tarihe ve ahlâka dair bazı eserler kaleme almakla
birlikte, daha çok, Lûgat-ı Târihiye ve Coğrafiyye adlı kitabı ile
tanındı. Bu eser, esas olarak meşhur şahıslar ve müelliflerin biyografileri,
önemli olaylar, tarih boyunca kurulmuş devletler, milletler ve belli başlı
şehirlerin tarihi ve coğrafyası hakkında alfabetik maddeler halinde bilgiler
vermesi bakımından kapsamlı bir tarih ve coğrafya sözlüğü sayılırsa da öteki
ilim ve fenlere dair pek çok bilgiyi de ihtiva etmesi bakımından genel bir
ansiklopedi niteliği taşımaktadır. Lûgat-ı Târihiyye ve Coğrafiyye,
Osmanlılarda XIX. yüzyılda hazırlanmasına ferdî olarak teşebbüs edilip
tamamlanabilmiş ansiklopedi çalışmalarının iyi bir örneği olarak kabul
edilebilir.
ESERLERİ:
Lûgat-ı
Târihiyye ve Coğrafiye (1.2.ciltler: h.
1299, son beş cilt: h. 1300), Bergüzâr (1874), Nakdü’t-Tevârrih
(1878), Tasvîr-i Ahlâk (1975).
KAYNAKÇA: Mehmet Süreyya / Sicill-i Osmâni (c. 2, 1890-1897, s.
410), Bursalı Mehmed Tâhir / Osmanlı Müellifleri (c. 3, 1914-1926, s. 61),
Kadir Özcan / TDV İslâm Ansiklopedisi, c. 2, 1989, s. 130-131), Doç Dr. Vefa
Celilova Bilgi Teyidi (2017).