Şair ve
yazar, çevirmen, dramaturg, oyuncu. 27 Haziran 1953, İstanbul doğumlu. Kadıköy
Maarif Kolejinde okurken kazandığı AFS Uluslararası Bursu ile liseyi ABD’de
bitirdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı
Bölümü mezunu. İngilizce öğretmenliği ve çevirmenlik yaptı. 1982-86 yıllarında
Aramco Suudi Arabistan’da çalıştı. Gülseli İnal ile “Şiir Uzayı Labratuarı”nı
kurdu. 1991 yılında dramaturg olarak İstanbul Şehir Tiyatrolarına girdi.
Tarık
Günersel, tiyatro oyunculuğu yanı sıra çok sayıda film ve dizide de rol
almıştır.
Şiirleri
1976’dan itibaren Birikim, Oluşum, Varlık, Adam Sanat, Sanat Olayı, Gösteri,
Adam Öykü, Sombahar, Yeni Biçem, Milliyet Sanat, Ludingirra, Yazko-Edebiyat
vd. dergilerde yayımlandı. Bazı şiirleri Kanada, Amerika ve Fransa’da
yayımlandı. Görsel şiir, somut şiir ve lettrist şiir örnekleri verdi.
Talat Halman, World Literature Today’de onun “getirdiği yenilikler
edebiyatın kurulu düzeni tarafından direnişle karşılan”dığını yazdı. PEN
Yazarlar Derneği ile Edebiyatçılar Derneği üyesidir.
ESERLERİ:
Şiir: Otmopili’de
Akşam (1982), Planlar Kalıntı Olduğu Zaman (1983), Muhafızgücü: 1
Hayalgücü: O (şiirler ve yazılar, 1989), Zaman Denen Oyuncak (1999).
Aforizma: Uzay
Bilinci (özdeyişler, 1993).
Anı: Değişen Suudi
Arabistan (1987), Kumlaşmak: 12 Eylül Dönemi, Aramco Arabistan Anıları
(1999).
Oyun: Ali Baba ve
Kırk Haramiler (opera metni, 1991), İtiraf (1988); Büyüsayar (1990),
Mim Oyunları (1991), Mavi Nokta Oratoryosu Librettosu (1992), Yaşasın
Delilik (1993), Yarım Bardak Su (2005).
Öykü: Bir Geçiş
Toplumu (1983), Bedenlere İnanır mısınız? (1999).
Çeviri: Godot’yu
Beklerken (S. Beckett’ten), Popcorn (B. Elton’dan), Mr. Peters’ın
Bağlantıları (A. Miller’dan).
Oynadığı ya da Görev Aldığı Bazı Tiyatro Oyunları:
Godot'yu
Beklerken / Çevirmen - 2016
Sarı Ay /
Çevirmen - 2016
Başka
Dünya / Libretto - 2015
Aşk-ı
Memnu / Uyarlayan - 2007
Godot'yu
Beklerken / Çevirmen - 2006
Bir
Tutkunun Yüzyılı / Yazar - 1992
Rol Aldığı Diziler:
Her Şey
Aşk İçin (2002)
Küçük
Besleme (Öner, 1999)
İkinci
Bahar (Doktor, 1998)
Tatlı
Betüş (Gümrük Memuru, 1993)
Rol Aldığı Filmler:
Eğreti
Gelin Ladik (Altan Bey, 2018)
Uzak
İhtimal (2008)
Abdülhamit
Düşerken (Mabeyn Başkatibi Ali Cevat, 2002)
Salkım
Hanımın Taneleri (Enis Fikri, 1999)
Cumhuriyet
(Salih Bozok, 1998)
Bir
Sonbahar Hikayesi (Sivil Polis, 1994)
Sarı
Tebessüm (1992)
Düş
Gezginleri (Necdet, 1992)
Ölü Bir
Deniz (Banka Müdürü, 1989)
Düşman Düşman
(Kısa Film 1977)
Tarık Günersel İçin Ne Dediler?
“Tarık
Günersel şiiri prizmatik bir aynadır, bazen aynada çift görüntü oluşur. Akla
kara gece ile gündüz gibi, ne ki şair her zaman varoluş olarak yaman bir
gezgindir. İçimizde en sosyalist olan, en tartışmalara açık olan, ironik olan
odur. (…) Hep genç kalacak bir kuşaktır
80 şiir kuşağı içimizde en gizli direnişçimiz Tarık Günersel’dir.” (Gülseli İnal)
***
“Otobiyografik şiirlerinde olanca başarısına
rağmen, dilini bozmaktan çekinmediği, harflere tüneyip oturmuş düzeni var
saydığı şiirler Günersel’in kaçınmadığı sevgisini bırakmadığı tekniği,
kelimelerden, harflerden kendine özgü bir düzen tutturuyor: Yeni bir dünya
düzeni.
“Kimi için bu sayfalar altayıp geçilecek
şiirler olabilir, ama düşündürücü bir yanı da yaşatmıyor değil. Çünkü Günersel,
yaşadığı yaşamadığı kavramlarla, düzenlerle oynamayı seven bir kimliğe sahip.
Bildiğimiz düzenin insanı değil o. Bakış açısı, yaratıcılık düzlemi farklı. Kâh
askerde, kâh annesinin ölümünde, kâh ismiyle karşısına dikilen babasında, bazen
de Amerika’da bir göl kıyısında, ayrılıp tekrar barıştığı eşinde, bazen de uzayda
arıyor mutluluğu Günersel kendine özgü adımlarla dolaşıp duruyor. Yalın bir
düzende seçmeci bir yaratıya kavuşmak istiyor. Bence bunun bir bölümünü bulduğu
da söylenebilir.” (Hüseyin Peker)
KAYNAKÇA: Otobiyografik Notlar – Söyleşi (Geniş Zamanlar dergisi,
sayı: 1, Haziran-Temmuz 1990), Necmiye Alpay – Evren Erem / Söyleşi: “Güzeldi
Bu Yeterince İmkânsızdı” – Necmiye Alpay / Hayalgücü – Ümit Erol / Şiir ve
Tarık – Oktay Taftalı / Tarık Günersel Şiirinde Fenomenolojik İlgi – Gülseli
İnal / Tarık Günersel Etika’sı ve Estetiği (Sombahar, sayı: 27, Ocak-Şubat
1995), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999),
Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 10.6.1999), Şükran Kurdakul / Şairler ve
Yazarlar Sözlüğü (6. bas. 1999), Hüseyin Peker / Tarık Günersel’den “Zaman
Denen Oyuncak” (Cumhuriyet Kitap, 6.4.2000), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar
Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli
ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006,
gen. 2. bas. 2007), TBE Ansiklopedisi (2001), Yıldız Cıbıroğlu / Tarık
Günersel’in Bir Şiirinde Bilinçdışı (Varlık, Ekim 2002), Vitrindekiler
(Cumhuriyet Kitap, 24.2.2005), Tarık Günersel (beyazperde.com, 05.02.2019), Tarık
Günersel (sinematurk.com, 05.02.2019), Tarık Günersel (tiyatrolar.com.tr,
05.02.2019Tarık Günersel (diziler.com, 05.02.2019), Tarık Günersel (sinemalar.com,
05.02.2019).