Osman Öztürk

Kendinizi tanıtır mısınız?

1943 senesinde Tarsus'ta dünyaya gelmişim. İlkokula başlamadan evvel Kur'an-ı Kerîm'i hatmettim. 1948-1949 yılları idi. O günlerde Kur'an öğretmek ve öğrenmek yasaktı. Adana Şeyhoğlu Camii imamı merhum Ahmed Hoca yasağa rağmen; cami bitişiğindeki imam odasında Kur'an ve Arapça dersleri verirdi. 1956da İstanbul'a nakl-i ikamet eyledik. Bir taraftan ortaokul ve lisede okurken diğer taraftan da hafızlıkveulûm-uŞer'iyye tahsiline çalıştım. O yıllarda İstanbul'da Osmanlı bakıyyesi ho­calar vardı. Kimisinden hususi ders aldım, kimisinin ders halkasına oturdum, kimisinin de makamlarına ve evlerine giderek feyz al­maya çalıştım. Bu hocaefendilerden vehle-i ûlâda isimlerini hatırladıklarım şunlardır: (Hafızlık ve talim hocam) Hilmi Toros, Ömer Nasûhî Bilmen, Bekir Hâkî Yener, Seyyid Şefik Arvâsî.. Ayrıca; Ali Yakub Cenkçiler, Emin Saraç, Ahmed İnce hocalardan âlet ve âlî ilimler tahsil ettim. 1964 de Şam'da kendisinden özel ders aldığım Molla Rama­zan Efendi başta olmak olmak üzere,
muhtelif ders halkalarına oturdum ve pek çok hocadan ders okudum.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap ve Fars Dilleri Bölümü mezunuyum. 1972 de "doktor", 1979da "doçent" ve 1984de "profesör" oldum. Türkiye'de beş üniversitede hocalıkyaptım. Halen KIrklareli Üniversitesinde hocalığa devam ediyorum. 1974 senesinden beri de Mâhir İz Hocamın emri üzerine haftalık sohbetlerimize devam ediyorum.

Üniversiteyi bitirdikten sonra hemen akademik çalışmaya başladınız mı, yoksa bazı işlerde çalıştınız mı? Neler?

Hemen başladım ve Hacettepe Üniver­sitesine asistan oldum.

Doktora ve doçentlik tezlerinizin ko­nusu nelerdi ve kitaplaştı mı?

Doktoram, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye hakkında, doçentlik tezim ise, Mühen- dishânelerin Eğitim-öğretim tarihimizdeki yeri ile alakalı idi. Edebiyat zevkinizin muharrik sebebi nedir, kimdir?

Edebiyatı lisedeyken de severdim. Fakat gerçek manada edebiyat aşısını ve bağlılığını Mehmed Âkif merhumun talebe­si ve dostu rahmetli Mahir İz Hoca'dan almış oldum.

Edebiyat alanında ilk yazdıklarınız nelerdir? (şiir-hikaye-deneme vs.)

Hemen her heveskâr genç gibi şiirle başladım. Hece vezni ile yazmaya çalışıyordum. Fakat beğenmediğim için yayınlamayı düşünmedim. Sonra da zaten bu heves geçti.

Size edebi zevki aşılayan zatın kimliği, menşei ve ülkedeki mevkii neydi? İlmini ve sanat zevkini kimden devşirmiştir?

Yukarıda ismini verdiğim Mahir iz hoca, "İslâmî edebiyat"ın Türkiye'deki son temsil­cisi idi. Arapça, Farsça ve Türkçe mahfûzatı müthişti. Müşâarelerine şahid olmuştum. Yani karşısındakilerle Şiir okuma yarışması ki, sizin okuduğunuz mısraın son harfi ile diğer müsabık ilk harf olarak başlayacak, sonra diğeri varsa daha sonrakiler aynı usulle devam edecekler. Arapça-Farsça- Türkçe olabilir. Bu mahfûzâta bir de inşâd eklenince okudukları sizin hafızanıza âdetâ nakşolunurdu. Safahat başta olmak üzere, pek çok Arabî, Farisî divan ve müntehabat mecmuaları adeta ezberinde idi. Osmanlı Döneminin insanı idi. Dolayısıyla o bereket­li devrin üdeba ve şuarası ile hem-meclis olmuştu.

Mecelle-i ahkam-ı adliye üzerindeki çalışmanızı kim telkin etti ve tezinizi kim yönetti?

Bizim üniversite talebesi olduğumuz yıllarda konferans ve sohbetleri­ni dinlediğimiz insanlarda pek çoğu Mecelle'nin ilk 100 maddesinden bazıları ile istişhad ederlerdi. Mesela: Berâet-i zim­met asıldır(Md.8), Mevrid-i nassda içtiha­da mesağ yoktur(md,14), Şekk ile yakîn zail olmaz(md.4)... gibi.

Mahir Bey hocamız da bunlardan birisi idi. Hocalarımızın bu istişhadları bende merak uyandırdı ve "Mecelle" ne­dir? Konusunu biraz araştırdım ve iki şeyle karşılaştım: Birincisi Mecelle'nin İslam Hu­kuku ile alakalı bir kanun çalışması olup dünyanın muhtelif ülkelerinde tatbikatta oluşu ve İkincisi de Mecelle'nin 1926 da ilğa edilmesinden dolayı bu konunun üzerinde durulmasından devletin hoşlanmadığıdır. Bu itibarla Mecelle konusuna üniversiteler­in dahi sıcak bakmadığını öğrenmiş oldum. Benden önce hukuk fakültesinde bu ko­nuda doktora yapmak isteyenlere müsaade olunmadığını öğrendim. Ve konuya tarihi açıdan yaklaşıp işin hukuki cephesine temas etmemek şartıyla İstanbul Edebi­yat Fakültesi Tarih Bölümünden Mecelle ile ne maddi ne manevi hiçbir yakınlığı ol­mayan Prof. Tayyip Gökbilgin ile mutabık kaldık ve çalışmalarıma Başbakanlık Osmanlı Arşivinde 1967 de başlayıp 1972 de merhum Profesör Dr. Muhammed Hamidullah hocanın da bulunduğu bir jüri önünde "doktor" payesini ihraz etmiş ol­dum.

Hiç şiir yazdınız mı, ya da edebi türden neler yazdınız, hikaye, deneme, tercüme-i hal, tenkit, tanıtma vb. ?

Yukarıda bahsettiğim gibi gençlik saikasıyla bazı şiirler yazdım. Deneme, ter ceme-i hal, tenkid ve tanıtma konularında bir hayli yazı yazdım. Bunların bir kısmı üniversite ve akademik dergilerde de yayınlandı. Halen İslâmî Edebiyat Der­gisinde yazı yazmaya devam ediyorum.

İslami Edebiyatı tarif eder ve özel­liklerini sayar mısınız?

İslâmî Edebiyat:          İslâmî Prensipler

ve hassasiyetlere dikkat ederek kaleme alınmış edebi eserler; İslâmî Edebiyatı oluşturur. Tariften de anlaşıldığı gibi bir yazı ve şiirin İslâmi Edebiyat çerçevesi içerisinde yer alması için İslâm'dan bahsetmesi icab etmez yeter ki; İslâmi prensipler ve hassa­siyetlere aykırılık olmasın.

İslami şiir (sizce) hangi hususiyete sa­hiptir veya olmalıdır?

Önce hikmet-âmiz olmalıdır yani hafızada kalıcı ve bir şey öğretici bir metin, manada derinlik, sonra da vezin ve kafiye aranmalıdır.

Türkçe veya diğer muhtelif dillerde yazmış ve eserlerinin bütünü göz önüne alındığında İslam şairi diyebileceğiniz kim­leri sayabilirsin?

20. Yüzyılı düşündüğümüzde Mehmed Âkif Ersoy, Kemal Edib Kürkçüoğlu, Ne­cip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç, Cahid Öney,Mehmed Âkif İnan ilk akla gelenlerdir.

20. asır sonuna kadar İslami Edebiyat geleneğini kimler devam ettirmişlerdir?

Yukarıdaki isimler ve bu kafileye dâhil diğer edip ve şâirler İslâmi Edebi­yat geleneğini günümüze kadar devam ettirmişlerdir. Ali Nar 20. yüzyıldan 21. yüzyıla bu geleneği devam ettirenlerdendir.

Modern dönemde üslup ve söyleyiş (vezin, kafiye, ahenk, muhteva) bakımın­dan kimleri şair saymak mümkündür?

Sezai Karakoç, Erdem Bayezid, Ba- heedddin Karakoç, Özcan Ünlü, Müştehir Karakaya, Abdülvehhab Akbaş

Münacat ve naat sahasında en güçlü ve tam şiir yazan kimselerden örnek verir misiniz, şiirlerinden en güzel iki-üç tane­sinin adını yazar mısınız?

Muallim Naci, Şinasi, İsmail Safâ, M. Âkif Ersoy, Kemal Edib Kürkçüoğlu, Arif Ni- had Asya ...

İslami şiirde "hikmet"ten söz edilir: Her yönüyle hikmetli ve sanatlı birkaç bey­it kaydeder misiniz? Bunlar içinde mısrâ-ı berceste örneği var mıdır?

"Sadhezârân dâneden teşkil eden bir harmeni

Sadhezârân harmen ilkâ eylemiş bir dâneye" * * *

"Hudâ divar-ı devlethâne-i erbâb-ı ikbâli Gehî bir lâne-i güncüşk-i bîârâm için saklar"

Bir şiir, neden (hangi yönden) sanat eseri sayılır?

Ses ahenk ve muhtevayı kendisinde bulduğumuz mana ve hayal derinliğine sa­hip manzum metni, sanat eseri sayarız.

Divan olarak ve şiir olarak; Türkçe'den Arapça'ya çevrilmesini tavsiye edeceğiniz eserler nelerdir?

18.Fuzûlî, Bâkî, Şeyh Galib'in divanları ve Mehmed Akif'in Safahât'ı.

Teşekkür ederiz Hocam.

Ben teşekkür ederim.

KAYNAK: İslami Edebiyat (Mart – Nisan – mayıs 2015, Sayı: 65).

 

Yazar: SİYAMİ AKYEL