Muammer Karaca

Yönetmen, Tiyatro Oyuncusu, Oyuncu

Doğum
08 Kasım, 1906
Ölüm
28 Nisan, 1978
Burç

Tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen (D. 8 Kasım 1906, İstanbul - Ö. 28 Nisan 1978, İstanbul). Türkiye’de bulvar Tiyatrosunun öncülerindendir. Atatürk'ün silah arkadaşlarından birisi olan dönemin İzmir valisi Kazım Dirik'in kızı Şükran Hanım eşidir.  Başladığı veterinerlik öğrenimini yarım bırakarak tiyatroya yöneldi. 1923'te, Sahir Opereti'nde figüran olarak ilk defa sahneye çıktı. Ertesi yıl Darülbedayi'ye (1933'ten sonra İstanbul Şehir Tiyat­rosu) girdi ve Renkli Fener oyununda rol aldı. 1930'da bir süre Süreyya Opereti'nde oynadıktan sonra, 1942'ye kadar Darülbedayi'de çalıştı. Bu dönemde Nâzım Hikmet'ten Kafatası (1932) ve Bir Ölü Evi (1932), Ibsen'den Peer Gynt (1933), Rey kardeşlerden Lüküs Hayat (1933) ve Deli Dolu (1934), Gogol'dan Müfettiş (1935), Strauss'dan Yarasa (1938) gibi çok sayıda oyun ve operette rol aldı.

1942'de Ekrem Reşit Rey'in Alabanda revüsünde Safiye Ayla'yla birlikte oynayarak büyük başarı kazandı. 1945 başında Ses Opereti'ne katıl­dı. Aynı yılın sonunda Karaca Opereti'ni kurdu ve Anadolu'ya turnelerinde, Mulenruj, Atlas Sineması ve Maksim'de birçok oyun sahneledi. 1950’de kapanan Kacaca Opereti’nde Celal Sururi, Tev­hit Bilge, İrma Toto (Toto Karaca), Muzaf­fer Hepgüler ve Adile Naşit gibi oyuncular sahneye çıktılar. Karaca, 1955'te İstanbul'da Karaca Tiyatro'yu kurdu. Burada tiyatronun açıldığı yıl sahneye konan ve on altı yıl boyunca aralıklarla binlerce defa oynanan Cibali Karakolu Karaca'ya büyük ün kazandırdı.

Karaca, gerek bu oyununda, gerekse Ednan Bey Duymasın (Refik Kor- dağ, 1955), Sabık Bakan (Feydeau, 1955), Lahmacun Cumhuriyeti (1963), Demirel'e Söylerim (N. Yal-B. Selönü, 1966) ve kendi yazdığı Senatür (1968) gibi oyunlarda gün­cel siyasal olayları sahnedeki esprilerine malzeme yaparak halkı güldürme amacı güttü. Tiyatro salonunda Kenterler, Münir Özkul ve Tevhit Bilge topluluklarının da sahneye çıkmasına olanak sağladı. Toplulu­ğu dağıldıktan sonra başka tiyatrolarda konuk yönetmen ve oyuncu olarak çalıştı ya da kısa ortaklıklar kurdu.

Karaca, özellikle kendi tiyatrosunda sah­nelediği ve her zaman başrolünü üstlendiği vodvillerde izleyicinin dikkatini üzerinde tutar, sık sık oyun metninin dışına çıkarak, oyununu tuluat ustalığının da yardımıyla o günün havasına uygun anlık esprilerle sürdürürdü. 1933'te Muhsin Ertuğrul' un Karım Beni Aldatırsa filmiyle sinema oyunculuğuna da başlayan Karaca,  Leblebici Horhor, Aynaroz Kadısı, Bir Ka­vuk Devrildi, Akasya Palas, İstanbul Yıldız­ları gibi birçok filde rol aldı. Cibali Karakolu gibi tiyatrodan filme aktarılan bazı filmlerde başrol oynadı.

ESERLERİ:

Muammer Karaca Opereti 1951 Turnesi (1951), Artistler Albümü (30 sayfa, tsz).

HAKKINDA: Muammer Karaca / Muammer Karaca Opereti 1951 Turnesi (1951), Niyazi Akı / 19. Yüzyıl Türk Tiyatrosu Tarihi (1963) - Çağdaş Türk Tiyatrosuna Toplu Bakış / 1923-1967 (1968), Yusuf Ergin / Bulvar Tiyatrosu (1969), Mustafa N. Özön - Baha Dürder / Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi (1967), Türkiye Ansiklopedisi (c. 3, s. 934, 1974), Büyük Larousse (c. 10, s. 6366, 1986), Ana Britannica (c. 12, s. 568, 1987), Metin And / Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu (1983) - Türk Tiyatro Tarihi (1992).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör