Şair, yazar (D. 1885,
Büyüksonak köyü / Or kasabası – Ö. 23 Şubat 1918). İlköğrenimin Kırım’da
yaptıktan sonra İstanbul’da medrese ve lise öğrenimini tamamladı. 1908-09
yıllarında faaliyet gösteren ve Kırım Tatar Türklerinin milliyetçi bir
teşkilatı olan gizli Vatan Cemiyetinin ilk lideridir. Aynı zamanda İstanbul
Hukuk Fakültesine devam etti. 1912’de önce Kırım’a, sonra Petersburg’a gitti,
orada Psikonevroloji Enstitüsünde okudu. 1916’da askerlik meselesinden dolayı
tevkif edilip hapse atıldı. 1917 yılının Nisan ayında cephede iken Akmescit’te
toplanan Kırım Müslümanları Merkezî İcra Komitesinin başkanlığına ve Kırım
Müftülüğüne seçildi. Seçimle gelen ilk müftüdür. Başkanı bulunduğu Kırım
Müslümanları Merkezî İcra Komitesi ve Kırım Müftülüğü vasıtasıyla birkaç ay
içinde Kırım Tatarlarının Kırım’da hakim unsur olarak ortaya çıkmasında önemli
rol oynadı. Kırım Tatar Millî Parlamentosu olan kurultayın 9 Aralık 1917’deki
açılışı da onun tarafından yapıldı. 26 Aralık 1917’de kurulan ve Kırım Tatar
istiklâlini ilân eden ilk Kırım Tatar Hükümetinin başbakanlığına getirilmiştir.
En büyük Kırım Tatar şairlerinden olan Çelebi Cihan şiirlerini Kırım
Türkçesiyle, makalelerini ise Türkiye Türkçesiyle yazdı. Kırım Tatar Millî
Marşı “Ant Etkenmen”, onun tarafından yazıldı. 1918 yılının Ocak ayında
tutuklandı ve kurşuna dizilerek Akyar’da denize atıldı.
KAYNAK: Ertuğrul Yaman / Türkiye’deki Türk
Dünyası (A.K. Bolaç – A. Esatoğlu ile, 1998), İhsan Işık / Resimli ve Metin
Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas. 2009).