İshak Rafet Işıtman

Eğitimci, Siyasetçi, Yazar

Doğum
27 Ağustos, 1893
Ölüm
17 Ekim, 1946
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Burç

Eğitimci, yazar ve siyaset adamı (D. 27 Ağustos 1893, Gaziantep - Ö. 17 Ekim 1946, Ankara). Babası Mehmet Efendi, annesi Fatma Hanım’dır.  Temmuz 1906’da Gaziantep Rüştiyesi (Ortaokulu)’nden mezun oldu. Bir yıl Aymtab (Gaziantep) Amerikan Koleji’nde okudu. Daha sonra İstanbul Darülfünun Hukuk Şubesine (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi) girerek 1913’te orayı bitirdi. Mart 1914’te Gaziantep Ticaret Lisesi Türkçe ve edebiyat öğretmenliğine atandı. Haziran 1914’te yedek subay olarak silah altına alındı. Ekim 1918’de terhis edilene kadar aralıklarla öğretmenlik görevini sürdürdü.

İshak Rafet Bey, Milli Mücadele sürecinde gönüllü müfrezeler kurarak Keleş, Bozdağ ve Salihli cephelerinde Nisan 1920’ye kadar muharebelere katıldı. Salihli Merkez Komutanlığının kurulmasını sağladı. Cephe Divanı Harp Üyeliği’nde bulundu. Ekim 1920’de Maraş Maarif Müdürlüğü’ne yükseldi. Kasım 1923’te Giresun, Haziran 1923’te Gaziantep, Mayıs 1924’te Sivas Maarif Müdürlüğü görevlerine getirildi. Ekim 1924’te Millî Eğitim Bakanlığı Genel Müfettişliğine ve Ağustos 1926’da Ankara Maarif Eminliğine (Millî Eğitim Müdürlüğü) yükseldi. Gece okulları açarak eğitimde verdiği üstün hizmetlerden ötürü Kasım 1922’de takdirname, Millî Mücadelede ateş hattında gösterdiği fedakârlıklara karşılık TBMM tarafından Ağustos 1926’da Kırmızı Şeritli İstiklâl Madalyası, Temmuz 1924’te Öğretmen Okullarına verdiği hizmet karşılığı takdirname ve Maarif Eminliği sırasında görevindeki başarısı nedeniyle para ödülü kazandı.

İshak Rafet Bey, Celal Kadri Barlas ile siyasi-mizahi ilk Türk gazetesi olan “İmam Baba” (1906) yayınını çıkardı. İstiklal Marşı için açılan yarışmada ön elemede seçici kurul tarafından şiiri seçilen yedi şairden biriydi.

İshak Rafet Işıtman, Ankara Bölgesi Maarif Emini bulunduğu sırada TBMM III. Dönem (1 Kasım 1927- 26 Mart 1931) seçimlerine katıldı ve Diyarbakır milletvekili seçilerek Başkanlık Divanı Kâtipliği yaptı. Milletvekilliği sona erdikten sonra Ankara Atatürk Lisesi Türkçe ve Edebiyat Öğretmenliğine atandı. Türk Dil Kurumu Kurucu Üyesi oldu ve ölümüne kadar aktif çalışmasını sürdürdü.

ESERLERİ:

ŞİİR: Gazi Ayıntab’a Selâm (1921), Ne Mutlu Bana ki Türk Yaratıldım (1933), Atatürk I   - Atatürk II (1935), Cumhuriyet Destanı (1944).

DİL: Dil Kavgası / Çankırı Mebusu Talât Beye Cevaplarım (1931), Ana Dilden Derlemeler (H. Zübeyir Koşay ile, 1932), Türkçe İçin Bir Konferans (1932).

DİĞER: Karacaoğlan (1933), Rubai Çevirileri (Necmi Tarkan ile), Muhakemetül-lugateyn: Büyük Şairin Beşyüzüncü Doğum Yıldönümü Dolayısıyla Ali Şir Nevayi (1941).

KAYNAK: Mehmet Behçet Yazar / Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı (1938), V. Recai Velibeyoğlu / Örneklerle Bütün Basılmış Şiir Kitapları Antolojisi (c. 1 , c. 2, 1975), TDE Ansiklopedisi (c. 4, 1976), TBE Ansiklopedisi (c. 1, 2001), TBMM Albümü 1920-1994 (2001), TDOE-TDE Ansiklopedisi (c. 5, 2004), İhsan Işık / TEKAA (2006) - Diyarbakır Ansiklopedisi (2013).

 

 

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör