İslâm bilgini (D.1880, Karaca Hacımusa köyü / Düzce / Bolu - Ö. 14 Kasım 1961, Kastamonu). Ataları Kafkasya’dan gelmişlerdi. Rüştiye’yi (ortaokulu) Düzce’de bitirdikten sonra Kastamonu ve İstanbul medreselerinde okudu. İstanbul Dersiâmı Nasuhizâde Mustafa Asım’dan, Gümüşhaneli Ahmed Ziyaeddin’den icazet aldı. Daha sonra Mısır’da Camiu’l Ezher’de öğrenim gördü. Hocaları arasında en ünlüleri Muhammed Bahît, Abdurrahman Uleyş ile Mısır Müftüsü Muhammed Abduh’tur. Ersal’ın fikren yükselmesinde Muhammed Abduh’un büyük etkisi oldu. 1906’da Camiu’l Ezher’de öğrenimini tamamladıktan sonra memleketine döndü. Düzce Bidayet Mahkemesi Azalığı, Eytam Müdürlüğü görevlerinin ardından 1920’de Düzce Müderrisliği ve Müftülüğü görevine getirildi.
1922 yılında Bulgaristan’da misafir olarak
kalırken, Şumnu şehrinde açılan Nüvvap mektebine hoca oldu, öğrencilerin ve
halkın sevgisini ve saygısını kazanarak bir süre Nüvvap müdürlüğünde de
bulundu.1950 yılında yurda döndükten sonra Çaycuma, Devrek, Niğde, Altındağ
(Ankara) ve Konya müftülüklerinde bulundu. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığı
Müşavere ve Dini Eserler İnceleme Kurulu’na alındı. Diyanet İşleri
Başkanlığının yayımladığı ilk Kur’an-ı Kerim tercümesinin kontrol işleriyle
meşgul oldu.
İlk vaazını 1901 yılında Kastamonu Nasrullah
Camiinde yapmıştı. Son yıllarında orada bir kere daha va’z etmeyi arzuladı.
İzinli olmasına rağmen Kastamonu’ya giderek son va’zını yaptı. Düzce’ye dönmek
üzere araba beklerken kalp rahatsızlığından öldü.
“Merhum
allame Yusuf Ziyaeddin Ersal sağ olsa beni on sene okutacak kadar kudret-i
ilmiyesi vardı.” (Mahir İz)
“Ben
ömrümde bu kadar büyük alim görmedim.” (Hasan Basri Çantay)
ESERLERİ:
el-Kırâatü’l-Arabiyye, İslâm Tarihi, Ahlâk,
Ed-Dürru’l-Munazzam, Telhisü’l-Füsul fî Usûl-i Hadisi’r-Resul,
Ed-Dürrü’l-Müntekâh fî Şerhi’l-Mirkât fî ilm-i Usûlu’l-Fıkh,
Ed-Dürrü’l-Müntehâp, Tabiiyyun, Dava ve Gayeleri, Vahdaniyet-i İlâhiye
Bürhanları, Vasiyyet-i İmam Ali liibnihi’l-Hasan, Nuhbetü’l-Ezkâr ve’d-Deavât,
Terbiye-i Diniye, Usûlü’l-Mer’ıyye, Müslümanlıkta Taharet ve Namaz, Cuma Günü
ve Namazı, Ve’l-Asr Suresinin Tefsiri, Vahiy ve Risâlet, Şeyh Ahmed’in
Vasiyyetnamesi’nin Tenkidi, Camiu’l-Künûz.
