Divan şairi ve bilgin (D. ?, Dirac kasabası / Arnavutluk - Ö. 1570). Kaynaklarda adı Ahmed Abdullahoğlu Fevri diye de geçer. Çocuk iken bir akın esnasında Rumeli Beylerbeyi Ferhat Paşa tarafından İstanbul'a getirildi. Burada Nakkaş Ali Bey adında birinin himayesine verildi. Medreselerde iyi bir görerek yetişti. 1547 yılında Bursa'da Kadı Medresesine müderris olarak atandı. Başarısı göstererek müftü oldu.
Yurtsever bir devlet adamı olarak
kişiliğini kabul ettirdi. 1553 yılında II. Selim'in yanında Nahçivan seferine katıldı. Dönüşünde
1566-1567 arası İstanbul Sultaniye Medresesinde müderrislik yaptı. Hayatının son
yıllarında Müftü olarak Şam'a gönderildi ve 1570 yılında orada öldü. Ölüm
tarihi üstüne "Revan oldu bekâdânna Fevri" dizesini yazdılar.
Fevri, 16. yüzyılın en iyi
şairlerinden biri olarak sayıldı. Âşık Çelebi, Hasan Çelebî, Lâtifi
tezkerelerinde büyük bir şair ve söz ustası olduğuna dair nükteli sözler
söylenir. O, dönemin seçkin şairi olmakla beraber, ayni zamanda büyük bir
bilgin olarak da kabul edilmiştir. Bursalı Mehmet Tahir'e göre Divan
edebiyatımızda ilk defa Tahmis ve Takdis yazan şairdir. Diğer taraftan Arap ve
Fars edebiyatları hakkında derin bilgilere sahiptir. Bir söylentiye görev
Mevlevî, bir söylentiye göre ise Alevidir.
Ahmed Fevri'nin Divan'ı
basılmamıştır. Kaynaklar onun Kanunî Sultan Süleyman'ın Divan'ını düzenlediğini
söyler. Kaleme aldığı diğer eserleri değerlidir.
Ahmed Fevri'den bir kaç beyit:
Sana
ben can feda ettim hasetten düşmanım öldü / Meseldir bu ki harcı bir olur
nâkesle cömerdin.
...
Güneş
ruhsarına Fevri gibi âşık değil çünkü / Niçün gördükçe sen meh-rûyu mihr-i
asûman titrer.
ESERLERİ:
Divan
(Basılmadı), Ahlâk-ı Süleymanî
(Kanuni hakkında), Dürer-i Güher Haşiyesi,
Miftahü'l -Meâni (Farsça'dan çeviri).
KAYNAK: İbrahim Alaeddin Gövsa / Tiirk
Meşhurları (s. 138, 1946), Atilla Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (c.
2, s. 504 -505 1987), Halûk İpekten / Türk Edebiyatı Kaynaklarından Türkçe
Şuara Tezkireleri. Erzurum 1991), Refik Özdek / Türkmenlerin Altın Kitabı (c.
3, s. 605, 1990), Niyazi Hüseyin Bahtiyar / Balkanlar’da Türk Ünlüleri (Üçüncü
Kitap, s. 13-14, 2004).