Sosyolog.
1928, Malatya doğumlu. İlk ve ortaöğrenimini Malatya’da gördü. Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe ve Sosyoloji Bölümü (1955)
mezunu. 1955-59 yılları arasında Malatya Lisesinde felsefe öğretmenliği yaptı.
Atatürk Üniversitesi İşletme Fakültesine asistan oldu (1959). “Malakanların
Sosyal Organizasyonu” adlı çalışmasıyla (1962) doktora yaptı. 1962-64
yılları arasında ABD Nebraska ve Missouri üniversitelerinde antropoloji,
sosyoloji, psikoloji, köy sosyolojisi ve toplum kalkınması alanında çalışmalar
yaptı. 1967 yılında Erzurum’a bağlı otuz sekiz köyde yaptığı sağlık ve hastalık
sisteminin sosyo-antropolojik incelemesini yaparak doçent ve 1971 yılında
Türkiye’de “Köy Sosyolojisinin Temel Sorunları” adlı eseri ile profesör
oldu. 1972’de Alman hükümetinin sağladığı DAAD bursu ile Almanya’ya
davet edildi ve birinci nesil Türk işçileri üzerinde sosyoekonomik bir
araştırma yaptı. 1980’de aynı burs ile bu defa ikinci nesil üzerinde araştırma
yapmak için davet edildi ve ikinci neslin geniş bir araştırmasını belirli işçi
kültür sahalarında gerçekleştirdi. Aynı yıl terör ve şiddet olayları ile ilgili
olarak kaynak araştırmaları için İskoçya St.Andrews Üniversitesinde bulundu.
Bölüm başkanlığı ve fakülte dekanlığı yaptı. Gazi Üniversitesi Bolu İdari
Bilimler Yüksek Okuluna geçti ve burada, 1985-95 yıllarında Bolu Abant İzzet
Baysal Üniversitesinin kuruluşunda görev aldı. 1995 yılında Gebze İleri
Teknoloji Enstitüsüne geçti.
Çok
sayıda makalesi çeşitli dergilerde yayımlanmış olan Prof. Dr. Türkdoğan,
sosyoloji alanında yaptığı çalışmalarıyla tanındı. Bu çalışmalarından dolayı
Türkiye Yazarlar Birliği tarafından 1995 yılında yılın kültür adamlarından
seçildi.
ESERLERİ
(İnceleme-Araştırma):
Erzurum
ve Çevresinde Sosyal Araştırmalar (1965), Malakanların
Sosyal Organizasyonu (1970), Batı Almanya’da Türk İşçilerinin
Sosyoekonomik Yapısı (1973), Doğu ve İnsan Sorunu (1974), Kemalist Modelde Fert ve Devlet İlişkileri
(1977), Salihli’de Türkistan Göçmenlerinin
Yerleşmesi, Yoksulluk Kültürü, Köy Sosyolojisinin Temel Sorunları, Sanayi
Sosyolojisi, Sosyoekonomik Sistem Tartışmaları, Türkiye’de Weber’ci Görüşler,
Toplumumuzun Dramı (1982), İkinci
Neslin Dramı - Avrupa’daki İşçilerimiz ve Çocukları (1984), Sosyal
Şiddet ve Türkiye Gerçeği (1985), Millî Kültür Meseleleri, Sağlık ve
Hastalık Sistemi, Sosyal Hareketlerin Sosyolojisi (1988), Bilimsel
Araştırma ve Değerlendirme Metodolojisi (1989), Çağdaş Türk Sosyolojisi (1995),
Türk Tarihinin Sosyolojisi (1995), Millî Kimliğin Yükselişi Niçin
Milletleşme (1995), Güneydoğu Kimliği Aşiret-Kültür ve İnsan (1995),
Ziya Gökâlp Sosyolojisinde Bazı Kavramların Değerlendirilmesi, Alevî Bektâşî
Kimliği (1996), Kültür Değişmesi ve Toplumsal Çözülme (1996), Millî
Kültür Modernleşme ve İslâm (1996), Aydınlıktakiler ve Karanlıktakiler (1996),
İşçi Kültürünün Yükselişi (1998), Etnik Sosyoloji / Türk Etnik
Sosyolojisi (1999), Kemalist Sistemin Kültürel Boyutları (1999), Osmanlı’dan
Günümüzde Türk Toplum Yapısı (2002), Gecekondu İnsan ve Kültür (2002),
Kemalist Sistem ve Sosyolojik Yapısı (2005), İslâm Değerler Sistemi
ve Max Weber (2005), Ulus Devlet Düşünürü Ziya Gökalp (2005), Doğu
ve Güneydoğu: Kabile - Aşiret Yapısı (2005), Kars’ta Bir Etnik Grup
Malakanlar’ın Toplumsal Yapısı (2005).
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü
Fikir ve Kültür Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 3, 2013) -
Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Gülay Aydın / Orhan Türkdoğan’ın Devlet Anlayışı (Hacettepe
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, basılmamış doktora tezi, (2008), Nevin
Güngör-Ergan / “Prof. Dr. Orhan Türkdoğan’ın Hayatı ve Eserleri (2010).
