Gazeteci-yazar (D. 1913, Batum / Gürcistan –
Ö. 6 Ekim 1992). A. Reşat, Lebip Muammer adlarını da kullandı. 1924 yılında
Türkiye’ye geldi. İlk ve ortaokulu Kastamonu’da, liseyi Trabzon’da tamamladı.
İstanbul’da Türkiyat Enstitüsünde üç yıl araştırmacı olarak görev yaptı.
Yazmaya 1929 yılında haftalık Hareket gazetesinde
başladı. Politika ve İnkılap, Halk Dostu, Yedigün, Vakit, Hergün
gazeteleriyle, Yedigün dergisinde çalıştı. İncili Çavuş adında
bir gazete (1944), Tarih Dünyası (1950), Yeni Tarih Dünyası (1953),
Tarih ve Coğrafya Dergisi’ni (1959) yayımladı. Tarih araştırmalarıyla
tanındı. 1983 Gazeteciler Cemiyeti Basında 50 Yıl Hizmet Ödülünü aldı.
ESERLERİ:
ROMAN: Zindancı Kaptan (1941), Şahin
Reis (1941), Olmaz Reis (1941), Kafes Arkası (1942), Yavuz
Sultan Selim Esir Kızlar Arasında: İncili Çavuş Roman Serisi (1945),
Bektaşi Kız (1945).
İNCELEME ARAŞTIRMA: Fotoğraflarla Atatürk
(1940), Resimli Osmanlı Tarihi (1950), Tarihte Güzel Kadınlar (1953),
Fıkra Nükte ve Çizgilerle Atatürk (1954), Doğumundan Ölümüne Kadar Atatürk Albümü
(1955), Tepedelenli Alt Paşa (1955), Atatürk Başmuharrir ve
Atatürk’ün Kulübesi (N. Kesim ile, 1957), Basın Tarihimizin Kara ve Ak
Günleri (1960), Anıtları ve Tarihi Eserleriyle İstanbul (1963), Atatürk’ün
Siyası Hayatı (1963), 15. Ölüm Yıldönümü Nedeniyle Atatürk Hususi
Hayatı (1964), Topkapı Sarayı Müzesi (1965), Unutulmaz Havacı
Kahraman Savmi Uçan: Hayatı Hizmetleri Başarıları (1965), Tarih ve
Efsaneleriyle İstanbul (1966), Atatürk (resimli, 1967), Tarih
Coğrafya ve Yönetim Örgütleriyle İstanbul (1969), Camilerimiz ve
Banileri: Mahmut Paşa-Hayatı ve Şehadeti (1970), Atatürk
Ansiklopedisi-Türkiye Cumhuriyetinin Siyasi Tarihi (4 cilt, K. Z. Gençosman
ile, 1971), Taksim Cumhuriyet Abidesi Şeref Defteri (1973), Atatürk’ün
İstanbul’daki Hayatı (2 cilt, 1973), Kıbrıs Dosyası (1974), Ermeninin
Ermeniye Zulmü (1976), Eyüp Sultan Hazretleri (1977), Atatürk’ün
Sipariş Ettiği Bazı Kitaplar (ayrı basım, 1981), Latife Hanım Atatürk’ü
Anlatıyor (1981), Yayımlanmamış Belgelerle Atatürk: Siyasi ve Özel
Hayatı İlkeleri (1981), Milli Kongre Faaliyetleri (ayrı basım,
1986), Cumhuriyetimin Teminatı: Atatürkçü Kuşaklar (1989), Tarihte
Girit ve Osmanlılar Dönemi (1991).
BİYOGRAFİ (Türk Kahramanları Serisi): Alp
Aslan (1943), Atatürk (1943), Cengiz Han (1943), Gazi
Osman Paşa (1943), İsmet İnönü (1943), Kanuni Sultan Süleyman (1943),
Mareşal Fevzi Çakmak (Resimli, 1943), Osman Gazi (1943), Süleyman
Paşa (1943), Tepedelenli Ali Paşa, Tiryaki Hasan Paşa (1943),
Türk Kahramanları (1943), Yavuz Sultan Selim (1943), Yıldırım
Bayezid (1943).
DERLEME: Büyük Îslam İlmihali (S. M.
Yurdatap ile, 1950), Zeynep Kamil Hastanesi (1860-1954) (B. N.
Şehsuvaroğlu ile, 1954), Teşrifat ve Teşkilatımız (Ali Seydi Bey, 1973),
Türk Basınında Mustafa Kemal Atatürk (R. Bilginer ve H. Bozok ile,
1981), Türk Basınında Çanakkale Günleri (1982).
ÇOCUK KİTABI: Gizli Kuvvet-1 (tsz.), Fatih
Sultan Mehmet (1943), Fatih Sultan Mehmet ile Keloğlan
(1943), Pakistanlı İkizler (1956), Altın Balık (1974), Deniz
Altındaki Hazine (1974), Meryem Anayı Kurtaran Kurt Köpeği (1974), Peygamber
Mağaraları (1974), Şahin Söyleyen Heykel (1974), Vatansız
Casuslar (1974), Cem ile Ceymis’in Anadolu Serüvenleri (1988).
DİĞER: Turkey a Sportsman’s Paradise
(tsz), Gürsele Açık Mektup (1961), Yüksel Menderes’e Açık Mektup
(1961).
ÇEVİRİ: Elguca (A. Kazbek’ten), Gizli
Rotlar (L. Ramber’den).
HAKKINDA: Osman Nebioğlu / Türkiye’de Kim
Kimdir (1962), Reşat Ekrem Koçu / Banoğlu (Niyazi Ahmed) maddesi (İstanbul
Ansiklopedisi, c. 4, s. 2104-2106, 1958-74), TDE Ansiklopedisi (c. 1, 1976-98),
TBE Ansiklopedisi (c.1, 2001).
