Şair, gazeteci, yazar. 25 Şubat 1930
(Nüfus kaydına göre 1 Ekim 1929), Ankara doğumlu. Galatasaray Lisesi (1949)
mezunu. Bir süre İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1954) ve Londra
Politeknik Okulunda (1957) okudu. Gazetecilik mesleğinde ilk röportajları
1948’de Her Hafta ve Kahkaha dergilerinde çıktı. Milliyet gazetesinin
Berlin ve Londra temsilcisi olarak görev yaptı. Vatan’ın yönetiminde
bulundu, günlük dış politika sütununu hazırladı (1957-65). Cumhuriyet’te
dizi yazı, röportaj ve yazıları (1970-2004) yayımlandı. Bu gazetelerdeki
yazılarının yanında Yeni İstanbul gazetesinde de yazıları yer aldı.
Kurucuları arasında bulunduğu Bilimsel Seksoloji (1949-54) ve İstanbul
Haftası (1953-54) dergilerinde çalıştı. 1977 ve 1998 Türkiye Gazeteciler
Cemiyeti Başarı Ödülü ile Burhan Felek Basın Hizmet Ödülüne layık görüldü
(2004). Yaşamını İstanbul’da sürdürdü. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi ve
Basın Şeref Kartı sahibidir.
“Sakallı Celal’i, ‘cehaletin böylesi tahsil ile
mümkündür!..’, ‘Türkiye, doğu’ya giden bir gemide batı’ya koşan insanların
ülkesidir!..’ sözleri ile tanıyorduk. Ve, ‘Türkiye’de bilgililer ilgisiz,
ilgiler bilgisiz!..’. Bu sözler dilden dile dolaşır; söyleyenin çok ilginç bir
insan olduğu tartışma götürmezdi. Ama, Orhan Karaveli’nin kitabı yayınlanıncaya
kadar tek satır yazmadan göçüp giden bu çarpıcı insanın çevresini, dostlarını
ve yaşantısını bilmiyorduk. Karaveli, övgüye değer bir emek, araştırıcılık ve
ustalıkla ortaya önemli bir eser koydu... Tarih, sosyoloji, felsefe ve metafizikten
vukufla söz eden bu kronik bekârın sohbetinden yararlanmak için, seçkin arkadaş
eşleri (onu) evlerine davet etmek için yarışırlarmış…Haldun Taner, Sakallı
Celal için burjuva kalıplarına metelik vermeyen değeri pek az insan tarafından anlaşılmış bir
filozof diyor. Melih Cevdet Anday’a göre ‘bir eski zaman kahramanı’dır. Bugünün neoliberal kapkaç ortamında
anlaşılması olanaksız bir kahraman.” (Coşkun Özdemir)
ESERLERİ:
GEZİ-RÖPORTAJ: Kişiler ve Köşeler
(1982).
ŞİİR: 46-99 / Şiirler (1999).
MONOGRAFİ: Bir Ankara Ailesinin
Öyküsü (1999).
BELGESEL: Görgü Tanığı (2001),
Tanıdığım Nâzım Hikmet (2002), Sakallı Celâl (2004), Tevfik
Fikret ve Halûk Gerçeği (2005).
HAKKINDA: Vitrindekiler (Cumhuriyet
Kitap, 8.7.1999), Hasan Pulur / Orhan Karaveli ‘Bir Ankara Ailesinin Öyküsü’nde
Anlatmasaydı Kim Bilecekti Bunları? (Milliyet, 16.7.1999), Oktay Akbal / Bir
Ankara Ailesi (Cumhuriyet, 19.10.1999), Yalçın Pekşen / Robot Yaparken Canavar
Yaratmak (Akşam, 28.9.2000), TBE Ansiklopedisi (2001), Yarım Yüzyılın ‘Görgü
Tanığı’ (Cumhuriyet, 23.5.2001), Ali Sirmen / Görgü Tanığı (Cumhuriyet,
27.5.2001), Hakkı Devrim / Cumhuriyet Tarihimiz (Radikal, 27.5.2001), Nâzım
Yılında Nâzım’ın Vasiyeti (Nokta dergisi, 6-19.12.2002), İlhan Selçuk / Başı
Dik Bir Türk: Nâzım Hikmet (Cumhuriyet, 22.12.2002), Yalçın Bayer / Nâzım’ın
Mezarı Getirilsin (Hürriyet, 22.12.2002), Erhan Üstündağ / Başı Dik Bir Türk
(Radikal Kitap, 24.1.2003), Buket A. / Sakallı Celâl (Varlık Kitap, Kasım
2004), Melih Aşık / Sakallı Celal Aydınlığı (Milliyet, 30.5.2004), Celal Şengör
/ Sakallı Celal ve Aydının Görevi (Cumhuriyet Bilim Teknik, 3.7.2004), Tufan
Türenç / Bir Onurlu İnsan: Sakallı Celal (Hürriyet, 17.7.2004), Kalemini Silah
Gibi Kullanan Şair (Aydınlık dergisi, 2.8.2005), Rahmi Turan / Yiyin Efendiler
Yiyin…(Gözcü, 3.8.2005), Doğan Hızlan / Babasının Mısraları ve Oğlu (Hürriyet,
20.8.2005), Coşkun Özdemir / Sakallı Celâl (Cumhuriyet, 20.8.2005), Halûk Şahin
/ Halûk Adının Sorumluluğu (Radikal, 21.8.2005), Fikret ve Halûk (Cumhuriyet,
19.9.2005), Konur Ertop / Fikret Âkif ve Ötekiler (Türk Dili Dergisi, Ekim
2005).