Gazeteci-yazar, siyaset adamı (D. 1880, Fethiye / Muğla - Ö. 1945, Cenevre / İsviçre). Abalızâde ailesinden, gazeteci-yazar Nadir Nadi ile Doğan Nadi’nin babasıdır. İlk ve ortaöğrenimini Rodos İptidai Mektebi ve Süleymaniye Medresesi’nde tamamladı. Mekteb-i Sultani’yi (Galatasaray Lisesi) bitirdikten sonra bir süre Hukuk Mektebi’nde okudu. Öğrencilik yıllarından itibaren gazetecilik mesleğine giren Yunus Nadi, ilk olarak Malumat gazetesinde çalıştı. 1901 yılında II. Abdülhamit yönetimi aleyhtarı hareketlere katılmaktan tutuklanıp Midilli adasına sürgün edildi. II. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra İstanbul’a dönerek mesleğine devam etti. Bu yıllarda İkdam ve Tasvir-i Efkâr gazetelerinde çalıştı. 1910’da Selanik’te İttihat ve Terakki Fırkası’nın yayın organı Rumeli gazetesinin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. 1911’de Aydın milletvekili olarak Meclis-i Mebusan’a girdi.
Birinci
Dünya Savaşı sonlarında Yeni Gün gazetesini çıkarmaya başladı. 16 Mart
1920’de meclisin yanı sıra Yeni Gün
gazetesi de İngilizler tarafından kapatıldı. Bunun üzerine Yunus Nadi Ankara’ya
giderek (2 Nisan 1920) gazeteyi orada çıkarmayı sürdürdü. 1920-23 yılları
arasında İzmir Milletvekili olarak TBMM’nin ilk döneminde yer aldı. Muğla
milletvekili olarak Meclis’teki görevini 1943’e kadar sürdürdü. 1924’ten
itibaren, Yeni Gün gazetesinin yerine İstanbul’da Cumhuriyet
gazetesini çıkarmaya başladı. Cumhuriyet’teki başyazarlığı öldüğü yıla
kadar devam etti. Ölümünden sonra Cumhuriyet gazetesi tarafından anısına
Yunus Nadi Armağanı Ödülleri düzenlendi ve sürdürüldü.
ESERLERİ:
Artemis
(1900), İhtilal ve İnkılab-ı Osmanî (1908),
40 Saat Graf Jeplin ile Havada (1930), Ankara’nın İlk Günleri
(1955), Birinci Büyük Millet Meclisinin Açılışı ve İsyanlar (1955), Ali
Galip Hadisesi (1955), Çerkez Ethem Kuvvetlerinin İhaneti (1955),
Mustafa Kemal Paşa Samsun’da (1955), Kurtuluş Savaşı Anıları (1978).
HAKKINDA:
İbrahim Alaeddin Gövsa / Türk Meşhurları (1946), Yurt Ansiklopedisi (c. VIII,
1982-1983), Kemal Öztürk / İlk Meclis (1999), Büyük Larousse Ansiklopedisi (c.
24, 1986), İhsan Işık / Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi
(2006).
