Besteci, ses sanatçısı, müzik yapımcısı, sinema ve dizi oyuncusu. Asıl adı Orhan Kencebay. 4 Ağustos 1944, Samsun doğumlu. Samsun 19 Mayıs Lisesi mezunu. Müziğe 6 yaşında, Rus konservatuarı mezunu ve aslen Kırım göçmeni eski bir opera sanatçısı olan klasik batı müzisyeni Emin Tarakçı'dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. Yedi yaşında bağlama, on iki yaşında tambur çalmayı öğrendi.
On yaşında ilk beste
çalışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri, on dört
yaşında da ilk profesyonel bestesi Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin’i yaptı.
Ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde
yaylı tambur, Türk Halk Müziği cemiyetlerinde bağlama çaldı. Samsun ve
İstanbul'da halk evlerinin kurucuları arasında yer aldı, müzik dershanelerinde
öğretmenlik yaptı. Bir süre konservatuara devam ettikten sonra 1964'te Ankara,
1966'da İstanbul Radyosu'na girdi. Aynı yıl, Türkiye çapında yapılan bağlama
çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı.
On ay TRT'de
"Yurttan Sesler" programına çıktı.
1967’de kendi isteğiyle TRT’den ayrıldıktan sonra Muzaffer Akgün, Yıldız
Tezcan, Ahmet Sezgin, Şükran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesigüzel gibi birçok
sanatçıya bağlama çaldı. Kızılırmak, Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Türk filmlerinin
müzik direktörlüğünü yaptı.
Sevemedim Karagözlüm,
Sabır Taşı, Goca Dünya gibi besteleri çeşitli sanatçılar tarafından okunmaya,
sanat dünyasında adı besteci ve bağlama virtüözü olarak duyulmaya başladı. 1969
yılında çıkardığı Bir Teselli Ver / Yorgun Gözler plağı ile Türkiye çapında ün
yaptı. Böylece besteci ve enstrümanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği
ile ön plana çıkmaya başladı.
Oyunculuğu ve Müzik Yapımcılığı
Filmlerin müzik
direktörlüğünü yaparak sinema ile tanışan Gencebay, Lütfi Akad'ın yönettiği Bir
Teselli Ver filminin başrolünü oynayarak sinema oyunculuğuna başlayarak pek çok
filmde yer aldı. Ayrıca 18 sinema filminin müzik yapımcılığını üstlenmiş, 25
sinema filminin de müzik ekibinde yer almıştır.
Ödülleri:
Müzik kariyeri boyunca
pek çok ödüle layık görülen Orhan Gencebay’a 1998 yılında Kültür Bakanlığı’nca
“Devlet Sanatçısı” unvanı verildi. 1990’da ABD-Mısır-İsrail'in önde gelen
üniversiteleriyle, Hacettepe Üniversitesi'nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu
Merit Doktorası (Fahri Müzik Doktoru) Ödülü’nü aldı. 2011 yılında Kral Tv Müzik
Ödüllerinde Onur Ödülüne layık görüldü.
Albümleri:
Batsın Bu Dünya
(1971-74 derleme),
Hatasız Kul Olmaz
(1974-76 derleme),
Yarabbim (1979),
Aşkı Ben Yaratmadım
(1980),
Leyla ile Mecnun
(1983),
Dil Yarası (1984),
Emrin Olur (1988),
Ya Evde Yoksan (1989),
Sen de Haklısın (1992),
Gönül Dostu (1995),
Orhan Gencebay
Klasikleri (1998),
Yürekten Olsun (2004),
Orhan Gencebay Film
Müzikleri (2007),
Berhudar Ol (2010).
Bedensiz Aşk
Yargisiz Infaz
Orhan Gencebay
Klasikleri Sizin Seçtikleriniz 66'dan 1993'e
Klasikler Sizin
Seçtikleriniz 66'dan 1993'e Vol.2
Klasikler Sizin
Seçtikleriniz 66'dan 1993'e Vol.1
İdeal Aşk
Cevap Ver
Klasikler Sizin
Seçtikleriniz Vol.2
Klasikler Sizin
Seçtikleriniz Vol.1
Kiralık Dünya
Bir Damla Mutluluk
Yalnız Değilsin
Hayat Devam Ediyor
Hasret Rüzgarı
Utan / Dokunma
Akma Gözlerimden
Cennet Gözlüm
Beni Biraz Anlasaydın
Leyla İle Mecnun
Kördüğüm
Ben Topraktan Bir Canım
Benim Dertlerim
Sarhoşun Biri
Bilemezsin Ki
Bir Teselli Ver
Sensiz Bahar Geçmiyor
(45'lik)
Popüler Şarkıları:
Mevsim Bahar Olunca
Kabahat Seni Sevende
Benim Dünyam
Hatasız Kul Olmaz
Batsın Bu Dünya
Kaderimin Oyunu
Bir Teselli Ver
Akşam Güneşi
Bilmesin O Felek
Dil Yarası
Rol Aldığı Diziler:
Altın Kızlar (Kendisi, 2009)
Aynalar (Kendisi, 1996)
Kızımı Arıyorum (1993)
Hamuş (Şahap, 1993)
Gerçek Bir Masal
(Samsunlu Orhan, 1993)
Bayan Perşembe (Murat, 1993)
Rol Aldığı Sinema Filmleri:
İstanbul Hatırası:
Köprüyü Geçmek (Kendisi, 2004)
Utan (Orhan, 1990)
Seni Arıyorum / Sensiz
Yaşıyorum (Orhan, 1989)
Kan Çiçeği (Orhan, 1989)
Küçüksün Yavrum (Orhan,
1988)
Cennet Gözlüm (Orhan, 1987)
Doruk (Orhan, 1985)
Kaptan (Orhan, 1984)
Dil Yarası (Orhan, 1984)
Aşkım Günahımdır (Orhan
Gencebay, 1984)
Zulüm (Orhan, 1983)
Tahir (1983)
Kahır (Orhan, 1983)
Leyla İle Mecnun (Kadir,
1982)
Kördüğüm (Orhan, 1982)
Bir Yudum Mutluluk (Orhan,
1982)
Feryada Gücüm Yok (Orhan,
1981)
Yarabbim (Orhan, 1980)
Vazgeç Gönlüm (Orhan, 1980)
Kır Gönlünün Zincirini (Orhan
Gencebay, 1980)
Ben Topraktan Bir Canım
(Orhan, 1980)
Aşkı Ben mi Yarattım (Orhan,
1979)
Çilekeş (Orhan, 1978)
Derdim Dünyadan Büyük (Orhan,
1978)
Hatasız Kul Olmaz (Orhan
Akman, 1977)
Şoför (Haydar, 1976)
Bıktım Her Gün Ölmekten
(Orhan, 1976)
Bir Araya Gelemeyiz (Samsunlu
Orhan, 1975)
Batsın Bu Dünya (Orhan,
1975)
Dertler Benim Olsun (Sebahattin,
1974)
Ben Doğarken Ölmüşüm (Orhan,
1973)
Sev Dedi Gözlerim (Orhan,
1972)
Bir Teselli Ver (Orhan,
1971)
KAYNAKÇA: Nazife Güngör
/ (Arabesk - Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik (2. bas. 1993), Vural Sözer /
Müzik Ansiklopedik Sözlük (2005), Meral Özbek / Popüler Kültür ve Orhan
Gencebay Arabeski (8. bas. 2008), Martin Stokes / Türkiye'de Arabesk Olayı
(2008), Coşkun, Ahmet Hakan Coşkun / Ne
Olur Sev Beni (2009), İhsan Işık Ünlü Sanatçılar (Türkiye Ünlüleri
Ansiklopedisi, C. 5, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013),
Orhan Gencebay (imdb.com, 14.12.2019), Orhan Gencebay (sinematurk.com,
14.12.2019), Orhan Gencebay (sinemalar.com, 14.12.2019), Orhan Gencebay (beyazperde.com,
14.12.2019), Orhan Gencebay Albümleri (izlesene.com, youtube,
muzikdinle.com.tr, 14.12.2019).