Orhan Fuat Köprülü

Tarih Araştırmacısı

Doğum
23 Ekim, 1920
Ölüm
21 Temmuz, 2006
-
Eğitim
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü
Burç

Tarih araştırmacısı (D. 23 Ekim 1920, Kalamış / İstanbul – Ö. 21 Temmuz 2006). Edebiyat tarihçisi ve devlet adamı M. Fuad Köprülü’nün oğludur. İlk ve ortaöğrenimini Feyziâtî (Boğaziçi) Lisesinde bitirdikten sonra liseyi İstanbul’un Aksaray semtindeki Pertevniyal’de tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden 1945’te mezun oldu. Aynı yılın sonbaharında Prof. Cavid Baysun’un isteği üzerine Türkiye Tarihi asistanlığına tayin olundu. İslâm Ansiklopedisi’nde Osmanlı tarihi ile ilgili madde yazımı ve Tarih Dergisi ile Türkiyat Mecmuası’nın redaksiyon işleriyle uğraştı. Doktorasını “XIV ve XV. Asra Ait Bazı Menakıbnâmelerin Tarihî Kaynak Olarak Ehemmiyeti” adlı tezle 1951’de tamamladı. Doçentlik tezi: “Edirne”. 1951 Sonbaharı’nda bağlı bulunduğu kürsü tarafından iki yıl süre ile İngiltere’ye gönderildi. Londra’da bulunduğu sırada, Osmanlı Tarihinin yabancı ve özellikle İngilizce olarak yazılmış kaynakları üzerinde çalıştı. 1953 Sonbaharı’nda yurda dönüşünde askerlik görevini önce Piyade Okulunda öğrenci sonra da aynı okulda asteğmen ve teğmen rütbeleriyle emir subayı olarak yaptı. 1955 Mayısı’nda terhis edildikten sonra Demokrat Parti İstanbul İl Başkanlığına seçildi. İki yıl süre ile bu görevde kalan Orhan F. Köprülü, bazı görüş ayrılıkları yüzünden hem bu vazifesinden hem de partisinden istifa etti. 1957’de Hürriyet Partisi İstanbul İl Başkanlığına seçildi. 1958’de Columbia Üniversitesi Enstitüsünün başkanı Prof. Dr. Schuyler Wallace’ın daveti üzerine, Amerika’ya giderek 1958-59 ders yılında burada araştırma görevlisi olarak çalıştı, aynı sırada Butler Library (Kütüphanesi)’de çalıştı. Bu süre zarfında babası da Harward’da olduğu için bu üniversitenin kütüphanesinde de araştırmalarda bulundu. Yurda dönüşünden kısa bir müddet sonra 1961 yılının ilk günlerinde, zamanın Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in kontenjanında Kurucu Meclis üyeliğine seçildi.

Indiana Üniversitesinde ilk kez 1961 yılı sonlarında kurulan Osmanlı Tarihi Associate Profesörlüğüne kadrolu olarak tayin edildi. 1961-62 yılında hem tarih bölümüne hem de Russian Institute’e bağlı olarak çalıştı. Yüksek lisans öğrencilerine İslâm Tarihi, doktora talebelerine İse Osmanlı Tarihi dersleri verdi. O sıralarda Indiana Üniversitesi (Bloomington)’nde hiç Türkçe okunmadığı için doktora öğrencilerine haftada üç saat Osmanlı Tarihi’nin yabancı kaynakları üzerinde seminer yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra İslâm Ansiklopedisi yazı kurulunda murahhas aza olarak çalıştı (1970-87). Bu süre zarfında Orhan Köprülü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsünün çalışmalarına 1966’dan itibaren yazılarıyla, 1972’den başlayarak da önce bu enstitünün aslî azası az sonra da bilim kurulu üyesi olarak katkıda bulundu. 1983 yılı sonlarında, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu, bünyesinde yer alan Türk Tarih Kurumu aslî üyeliğine getirildi. 1989’da tekrar bu göreve seçilen Orhan Köprülü, 1995 yılı sonlarından beri de Türk Tarih Kurumunun şeref üyesi olduğu gibi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsünün de aslî üyeliğini sürdürdü.

Orhan F. Köprülü, çeşitli İslâm ansiklopedileri ile Türk Ansiklopedisi’ne de birçok madde ile katıldı. Meslek hayatının ilk yıllarında Osmanlı Tarihi’nin yerli kaynakları üzerinde eleştirel yayınlarda bulunan Orhan F. Köprülü, İngiltere’den döndükten sonraki çalışmalarını daha çok Osmanlı Tarihi’nin İngilizce kaynakları üzerinde yoğunlaştırmıştır. Ancak bu çalışmalarının bugüne kadar pek az bir bölümü yayımlandı. 1955 yılında Asuman Hanım ile evlendi. Biri erkek iki çocuk sahibi oldu. Zincirlikuyu Mezarlığında defnedilmiştir.

BAŞLICA ESERLERİ:

Şucaaddin Baba Velayetnamesi (yay. haz. 1972), Fuad Köprülü (1987), Türk Klasikleri Antolojisi - Takım Yunus Emre’den Aşık Veysel’e (7 Cilt 1990), Makaleler (2006),

KAYNAK: Dr. Orhan Köprülü’ye Armağan (Türk Kültürü Araştırmaları, yıl: XXXIV/1-2, 1998), Cemal Kalyoncu / Turhan Esener -  O Herkesin Hocası (Aksiyon, 9 Aralık 2000), Dr. Orhan F. Köprülü’nün Hayatı (Edebiyat Otağı dergisi, Ağustos 2006), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör