Şair (D. Zepçe /
Saraybosna – Ö. 1822, Travnik / Saraybosna). Gerçek adı Hacı Seyyid Abdulvahhab
İlhami’dir. Zepçe’de hâlâ onun hâtırası korunmaktadır. Doğduğu yerde çok
bilinmesine rağmen, hayatı hakkında fazla bir bilgi yoktur. Bosna-Hersek müslümanlarının
yetiştirdiği ender şair ve dervişlerden biridir. Güçlü bir ruh ve karaktere
sahip, orta tabakaya mensup bir şairdi. Çevresinde yiğit, er, cesur ve mert bir
kişi olarak tanındı. Celâleddin Paşa, vezirler şehri olarak anılan Travnik’te
1821-22 yıllarında idam fermanını imzaladı. Ölümünden sonra Travnik’in
merkezinde mezarına bir türbe yapıldı.
İlhami
ünlü bir Boşnak şairidir. Hem Türkçe, hem de Boşnakça şiirleri vardır. Her iki
dili de çok iyi kullandı. “İlhami” mahlasından da anlaşılacağı gibi, mistik bir
tarzı vardı. Rind ve dervişmeşrep bir şâirdi. Böylece Abdulvahhab İlhami,
Allah’ın İlham’ına mahzar olduğunu kabul ediyordu. “İlhami” ismini bu yüzden
kendisine mahlas seçmişti. İlmihalinin halk arasındaki meşhur ismi İlmihal-i
Hacı Abdulvahhab Efendi ilmihalidir. İlhami’nin yazdığı bu ilmihal kitabı
halk tarafından çoğaltılmış ve sevilerek okunmuştur. Bir de Divan’ı
vardır: Divan-ı Şeyh el-Hacc es-Seyyid Abdulvahhab İlhami Baba el-Bosnevi..
Ancak bu eserin nerede olduğu bilinmemektedir. İlhami’nin şiirleri dervişlik
ruhu ile doludur. O halk arasında Allah aşkını uyandırmaya çalıştı. Boşnakça
yazdığı kısa şiirleri de var. Öğütleri halk arasında yaygın olup kimi mısra-ı
bercestesi ata sözü gibi kullanıldı.
HAKKINDA: İslâmî Edebiyat dergisi
(sayı: 40, Temmuz-Ağustos-Eylül 2004).
