Edebiyat araştırmacısı, din bilgini, hattat (D. 1924, Gümüşhacıköy / Amasya – Ö. 25 Haziran
1991, İstanbul). İlkokulu Gümüşhacıköy’de, ortaokulu Niğde’de, liseyi Yozgat
Lisesinde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde bir yıl okuduktan
sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne
girdi ve buradan 1948’de mezun oldu. Adana Düziçi Köy Enstitüsünde Türkçe,
Kayseri Lisesinde edebiyat öğretmeni olarak çalıştı. İÜ Arap-Fars Filolojisi
Bölümünde asistan oldu (1953). Doktorasını tamamladı (1958). 1964’te doçent,
1971’de profesör unvanı aldı. Fakültedeki öğretim üyeliğinin yanı sıra İstanbul
Yüksek İslâm Enstitüsü müdürlüğünü (1965-67) yürüttü.
İslâm Ansiklopedisi’ nde
yazı heyeti üyeliği ve madde yazarlığı (1953-86), TDV İslâm Ansiklopedisi’nin
kuruluş hazırlığında danışmanlık, ilim heyeti üyeliği ve madde yazarlığı
yaptı. İÜ senato üyesi (1982-87), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü ve
Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu üyesi (1983) oldu. Arap Dili ve
Edebiyatı bölüm başkanlığı ve İÜ Şarkiyat Enstitüsü müdürlüğü (1971-90)
görevlerinde bulundu. Bu arada Şarkiyât Mecmuası’nı çıkardı.
Öğrencilik yıllarında Yaratış (1944) dergisindeki yazıları ile tanındı.
Arap, Fars ve Türk dili ve edebiyatları üzerine çeşitli incelemeleri,
yerli ve yabancı akademik dergilerde yayımlandı. Kabri Karacaahmet
Mezarlığındadır.
ESERLERİ:
Tercümeleriyle Namaz Sûreleri ve Duaları (1954), Arapçada Kelimelerin Müzekkerlik Müenneslik
Keyfiyetine Dair Müstakil Eserler (1956), Kemâleddin İbn al-Adim’in
‘Buğyat at-Talab’ Adlı Eserinin Giriş Kısmı Hakkında Bazı Müşahedeler (1958),
Mesnevi’nin Konya Kütüphanelerindeki Eski Yazmaları (1961), Arapça
Dilbilgisi (Ahmed Ateş ve Tahsin Yazıcı ile, 1964), Farsça Manzum Yazmalar Kataloğu
(1968), Arapça’da Birkaç Darb-ı Meselin ve Şeyhî’nin
Hârnâme’sinde İşlediği Hikâyenin Menşei Hakkında (1972), Ahmet Ateş
Hayatı ve Eserleri (1972), Eski Arap Şiiri (1973), Arapça
Metinler (c. 1, 1977), Fennü’l-hat (1990;
1992’de Türkçesi Hat Sanatı adıyla), İslâm Hat
Sanatının Doğuşu ve Gelişmesi (1995).
HAKKINDA: TDE Ansiklopedisi
(c. 2, 1976), Coşkun Yılmaz / İslâm (sayı: 96, 1991), İlim ve Sanat dergisi
(sayı: 34), Tevfik Rüştü Topuzoğlu / TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 8, 1993),
Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), Prof. Dr.
Nihat Mazlum Çetin-Hallâlü’l-Müşkilât (Bedesten dergisi (Amasya), sayı: 6, Ocak
2000), TDOE – TDE Ansiklopedisi 3 (2003).
