Sinema yazarı (D. 1932, İstanbul –
Ö. 28 Nisan 2022, İstanbul). Bazı yazı ve kitaplarında Berna İlhan takma adını
kullandı.
1932'de İstanbul Kadıköy’ün Yel
değirmeni semtinde doğdu. Anne tarafı Batum Gürcüsü, Baba tarafı da Bulgaristan
göçmenidir. Yeşilköy Pansiyonlu İlkokulu ve Haydarpaşa Lisesi mezunudur.
1950’li yıllarda Attilâ İlhan’ın etkisiyle Anadolu ve İstanbul’da yayımlanan Yelken,
Petek, Şairler Yaprağı, Türk Sanatı, Salkım gibi birçok edebiyat dergisine
şiirler, denemeler yazdı.
1961’de profesyonel anlamda
gazeteciliğe başladı. Artist, Sinema, Ses ve Perde gibi dönemin
sinema magazin ağırlıklı dergilerinde çalıştı. TV’de 7 Gün, Video Haber,
Gelişim Sinema, Beyaz Perde, Cumhuriyet Dergi, Antrakt, Sinema, Albüm, Öküz
gibi dergilere yazdı. Birçok yayın kuruluşuna özel arşivinden görsel malzeme
katkısında bulundu, sinema belgesellerinde danışmanlık yaptı. On iki sayı çıkan
Sinema 65 dergisini yönetti.
1960 yılından itibaren geçimini
yalnızca yazarlıkla sağladı. Türk Sinemasına yaptığı katkıları nedeniyle
1992’de Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi tarafından Altın
Artemis Ödülü verilen ilk sinema yazarı oldu. 1992-93’te aynı gerekçelerle
Ankara Sanat Kurumunun sinema ödülünü aldı. 1999 yılında ise II. Ankara
Uluslararası Film Festivali’nde Aziz Nesin Emek Ödülüne değer görüldü. 2000
yılında Sinema Yazarları Derneğinin Emek Ödülünü aldı.
Agah Özgüç, Türk sinema tarihini
aydınlatan binlerce bilgi, belge ve dokümanı arşivledi. Belgesel film ve
dizilere danışmanlık yaptı, bazılarında yer aldı. 40 yıldan fazla süredir
sadece yazarlıkla geçinmesine karşın, sarı basın kartını mesleğinin 40. yılında
alabildi. İlk evliliğinden Cem (Nisan 2018’de vefat etti) ve Hakan isminde iki
oğlu ve Cansel isminde bir kızı bulunmaktadır.
Vefatı:
Agah Özgüç, 28 Nisan 2022 Perşembe günü
İstanbul’da vefat etti. Cenazesi 29 Nisan 2022 Cuma günü ikindi namazını
müteakip Üsküdar Şakirin Caminde kılınan namazın ardından Karacaahmet
Mezarlığında toprağa verildi
Agâh Özgüç İçin Ne Dediler?
“Mühim
adam bu Agâh Özgüç. Dostları, arkadaşları için mühim adam. Türk Sineması için
mühim adam. Büyük bir özveriyle, sabırla ve inatla derlediği, yazdığı yapıtlar
olmasa bugün Türk Sineması belleksiz ve belgesiz kalacaktı, diyebiliriz.” (Fatma Oran)
ESERLERİ:
Türk
Filmleri Sözlüğü, Türk Sineması Sansür Dosyası, Arkadaşım Yılmaz Güney, Peçete
Kâğıtlarındaki Anılar, Türk Sinemasında On Kadın, Bütün Filmleriyle Yılmaz
Güney, Türk Sinemasında ‘İlk’ler, Bir Sinema Günlüğünden Aykırı Notlar, 80’inci
Yılında Türk Sineması, Türk Sinemasında Cinayetler ve İntiharlar Dosyası, Türk
Film Yönetmenleri Sözlüğü, 100 Filmde Başlangıcından Günümüze Türk Sineması,
Türk Film Yapımcıları Sözlüğü, Türk Sinemasında Cinselliğin Tarihi, Türkan
Şoray - Türk Sinemasında Bir Diva, Afişlerle Türk Sineması (2002).
Yer
Aldığı Film ve Diziler:
Muhabbet Kralı (Kendisi, TV
Dizisi 2019)
Sinemada İstanbul: Kadrajdaki
şehir (Belgesel TV Filmi 2014)
Hayatım Roman (Kendisi, Belgesel
TV Dizisi 2012)
Siyaset Meydani (Kendisi, TV
Dizisi 2010)
Salih Tozan belgeseli (Belgesel Video
2007)
Yılmaz Güney: Adana-Paris (Belgesel
Video 1995)
KAYNAK: Fatma Oran / Agâh Özgüç’ten
benzersiz bir kaynak kitap: Afişlerle Türk Sineması (Cumhuriyet Kitap,
31.10.2002), İhsan
Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2. bas., 2009), Agah Özgüç'ten Yeşilçam'ın Bilinmeyenleri |
Hilal Solmaz (YouTube · KRTkulturTV, 2 Ağustos 2021), Agah Özgüç kimdir, aslen
nereli, eserleri neler? (cumhuriyet.com.tr, 28.04.2022), Başımız Sağolsun (sinematurk.com,
28.04.2022), Agah Özgüç aslen nereli, eserleri neler? (cumhuriyet.com.tr, 28.04.2022),Agah
Özgüç Kimdir? Kitapları (kidega.com, kitapyurdu.com, 29.04.2022), Sinemamız
büyük bir değerini kaybetti! Agah Özgüç vefat etti (sabah.com.tr, 29.04.2022), Agah Özgüç Kimdir? Kitapları (kidega.com,
kitapyurdu.com,
29.04.2022), Agâh Özgüç - İstanbul Film Festivali (film.iksv.org, 29.04.2022), Agâh
Özgüç (imdb.com, 29.04.2022).
