Nasuh Paşa

Vali, Osmanlı Valisi

Ölüm
27 Ekim, 1614
-
Burç

17. Yüzyıl Osmanlı dönemi Diyarbekir valilerinden. Arnavutluk’tan Gümülcine’ye gelmiş bir Hristiyan aile çocuğudur. Kimi tarihçilere göre Drama’dan gelmiştir. Devşirme olarak İstanbul'a getirilmiş ve Zülüflü Baltacılar ocağında eğitim aldı. Saraydan müteferrikalıkla çıktı ve Divan-ı Hümayun çavuşluğu yaptı. Oradan Zile voyvodalığına gönderildi ve sonra İstanbul'a dönerek kapılar kethudası ve küçük imrahorluk görevlerini yaptı. Halep, Sivas ve Diyarbakır Valiliği yaptı. Valiliği döneminde (1606-1611) adıyla anılan Nasuh Paşa Camii inşa edilmiştir.

Cemaziyelahir 1020'de (Ağustos 1611) sadrazam olup Zilhicce 1020'de (Şubat 1612) I. Ahmed'in kızı Ayşe Sultan'la evlendi. 27 Ekim 1614’te katledildi. Okmeydanı'nda ya da Şahkulu mezarlığında gömüldü. Akıllı, alim, fazıl ise de gazap ve kindarlıkla meşhurdu. Sadrazamlığında köpekleri Üsküdar'a sürmüştür. Oğullarından Ali Bey 1643’te idam edildi. Diğeri Ömer Bey'dir. Torunlarından Mustafa Bey oğlu Süleyman Bey 1807’de ve kardeşi Nu'man Bey 1617’de vefat ederek Haydarpaşa'ya defnedilmişlerdir.

KAYNAKÇA: İsmail Hakkı Uzunçarşılı / Osmanlı Tarihi III. (Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar, Ankara: TTK, Altıncı Baskı 2011), Sicill-i Osmanî (c. IV, s. 556).

NASUH PASA CAMİİ

Fatih Paşa Mahallesi, İç Kurşunlu Sokakta yer almaktadır. Osmanlı valilerinden Nasuh Paşa11 tarafından eşi Servinaz Hanım adına 1015-1020 H. / 1600-1611 M. yılları arasında yaptırılmıştır. Minaresi, 1819 yılında yıkılmıştır (Sözen, s. 103;Tuncer, s. 174; Yılmazçelik, s. 240). Nasuh Paşa eşi Ser- viseha Hatun binti Abdullah’ın 1632 tarihli vakfiyesi vardır. Nasuh Paşa Camisi Vakıflar Genel Müdürlüğünce 1970,1975 ve 2004 yıllarında onarılmıştır.

Cami, doğu-batı yönünde enine dikdörtgen planlı harim, yazlık kısım, minare ve avludan oluşmaktadır. Cephe düzen­lemesi iki renkli düzgün kesme taş malzemeden yapılmıştır (Foto:58).

Kare planlı avluya doğudaki taç kapıdan girilmektedir. Taç kapı basık kemerli olup sivri kemerli bir niş içine alınmıştır. Avlunun güneydoğusunda minare, güneyinde de yazlık kısım yer almaktadır. Yazlık kısım bir revak şeklinde düzenlenmiştir (Çizim: 32; Foto:59).

Minare, caminin güneydoğusunda, yapıdan bağımsız olarak yükselmektedir. Kare kaideli ve silindirik gövdelidir. Kare kaidenin kuzey yüzünde minarenin giriş kapısı yer almakta­dır. Kapının basık kemeri iki renkli geçmeli taşlardan oluş­maktadır. Stilize sarı ters-siyah düz palmetlerden meydana gelmektedir. İki bölümlü pabuç kısmı altta köşelerde üçgen piramidal, cephelerde ortadaki düz yanlardakiler ters üçgen­lerden meydana gelen geçiş bölümünün üzerinde sekiz kenar­lı ikinci bölüm bulunmaktadır. Gövde siyah renkte olup sade tutulmuştur. Şerefe beş sıra mukarnaslı altlık üzerine otur­maktadır. Şerefe korkuluğu dikdörtgen taş levhalarla şeklinde olup oyma tekniğinde altı kollu yıldızlardan gelişen geomet­rik bezemelidir. Silindirik petek kısmı kısa tutulmuştur.

Kuzeydoğudaki basık kemerli kapı açıklılığında avludan harim kısmına girilmektedir. Kapıyı üç yönden kuşatan iki bordür, belli bir seviyede kesilmektedir. Harim mekânı or­tadaki dört sütunla dokuz bölüme ayrılmış ve ortada kubbe yanlarda ise çapraz tonozla örtülüdür. Kıble duvarının orta­sında giriş ekseninden biraz doğuya kayan mihrap, varım da­ire planlıdır.

Yazar: Prof. Dr. ALİ BORAN

NASUH PAŞA VAKFI

Nasuh Paşa'nın 1606–1611 yıllarında eşi Servinaz Hanım adına yaptırdığı cami Özdemir Mahallesinde, Kurşunlu Cami ile Kale Camii arasında yer alır. Cami kagir, küçük bir yapıdır. Avlusunun güney tarafında sekizgen planlı Zincirkıran Türbesi vardır. Çeşitli vakıf kayıtlarında ismi geçen Servinaz Hanım Medresesi'nin sadece bazı duvarları kalmıştır. Burada bir de Hacı İsa bin Ali Medresesi varmış.

Nasuh Paşa eşi Serviseha Hatun binti Abdullah’ın 30.9.1041/ 20 Nisan 1632 tarihli vakfiyesi vardır. Ancak arşivde bazı vakıf kayıtları bulunmaktadır.

Mazbut Vakıflar listesinde "Nasuh Paşa Vakfı" şeklinde kayıtlı olan Nasuh Paşa Camii Vakıflar Genel Müdürlüğünce 1970, 1975 ve 2004 yıllarında onarılmıştır.

KAYNAK: VGMA. 571 Nolu defter, sayfa 258, sıra 87’de kayıtlı, 30.09.1041 tarihli Vezir Nasuh paşa Halilesi Serviseha Hatun binti Abdullah Vakfı.

Yazar: ALİ KILCI
FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör