Oktay Belli

Arkeolog, tarih araştırmacısı. 3 Nisan 1945, Kars doğumlu. İlk ve ortaöğrenimimi Kars’ta tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eskiçağ Tarihi Kürsüsü mezunu (1970). 1970 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesine bağlı Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Araştırmaları Merkezinin bilimsel sekreterlik kadrosuna atandı. Bu tarihten itibaren kesintisiz olarak Doğu Anadolu Bölgesinde yapılan hem bilimsel kazılara katıldı hem de çeşitli konular üzerinde araştırmalar yaptı. 1973 yılında Eskiçağ Tarihi Bölümünde “Urartular Çağında Van Bölgesi Yol Şebekesi” adlı konuyu doktora tezi olarak hazırlamaya başladı. 1982 yılında Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalında yardımcı doçent, 1989 yılında doçent, 1995 yılında profesör oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Eskiçağ Tarihi ABD öğretim üyesi olarak görev yaptı. 2002’de İstanbul Üniversitesine bağlı Avrasya Arkeoloji Enstitüsü müdürlüğünü üstlendi.

1969-81 yılları arasında, Urartu Krallığının başkentliğini yapmış Van Kalesi, Toprakkale, Çavuştepe ve Giyimli (Hırkanis) kazılarına, ayrıca dört kazı dönemi de Trakya’da bulunan Enez Kazısına, 1982-85 yılları arasında İmikuşağı Kurtarma Kazısına ikinci başkan olarak katıldı. 1991 yılından beri Van’ın 11 km. kuzeydoğusunda yer alan ve Urartu Krallığının erken dönem ören yerlerini oluşturan “Aşağı ve Yukarı Anzaf Urartu Kaleleri” kazılarının başkanlığını üstlendi. 1970 yılından beri Doğu Anadolu Bölgesinde “Ulaşım Şebekesi”, “Madencilik Faaliyetleri” ve “Baraj Gölet ve Sulama Kanalları” konusunda araştırmalar yaptı. 1985 yılında Alman Dışişleri Bakanlığından kazandığı bir yıllık burs ile Heidelberg şehrinde bulunan Institut für Vorund Frühgeschichte ve Max-Planck enstitülerinde “Anadolu’nun Eski Madencilik Tarihi” konusunda çalıştı.

1993 yılından itibaren “Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu” üyesi olarak görev yaptı; 1999 yılından sonra İÜ Edebiyat Fakültesine bağlı “Van Bölgesi Tarih ve Arkeoloji Araştırmaları Merkezi”nde müdürlük görevini; 1997 yılından itibaren “Van-Yoncatepe Kalesi ve Nekropolü” kazılarının bilimsel başkanlığını, 1998 yılından beri “Nahçıvan Kazı ve Yüzey Araştırması” adlı uluslararası proje çalışmasını yaptı. 1998 itibaren İÜ Araştırma Fonu Uzmanlar Komitesi üyesi olup ayrıca İstanbul Üniversitesi Rektör danışmanlığı görevini sürdürdü.

Makaleleri, 1975 yılından itibaren Tarih, Anadolu Araştırmaları, Turkish Treasures, Arkeoloji ve Sanat, Kültür ve Sanat, Dünyada Van, Tarih ve Medeniyet, Antiquity, Skylife, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Haberler, Toplumsal Tarih, Yeni Türkiye, Arkeo Atlas, İçel Sanat Kulübü Aylık Bülteni, Bilim ve Gelecek, Anatolica, Atlas, Belleten, Tarih ve Toplum dergilerinde, çeşitli Araştırma Sonuçları Toplantısı kitaplarında yayımlandı. Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi, Türkler ve Yurt Ansiklopedisine maddeler yazdı. Çeşitli armağan kitaplarda yazıları yer aldı. ICOMOS (Roma), Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü, Alman Arkeoloji Enstitüsü (Berlin), Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, Çekül Vakfı üyesidir.

ESERLERİ:

Urartu Başkenti Van (1985), Die Hauptstadt der Urartaer: Van Ruinen und Museum (1986), Anadolu’da Türk Bakırcılık Sanatının Gelişimi Bakır Yatakları Üretimi ve Atölyeleri (İ. G. Kayaoğlu ile birlikte, 1993), Doğu Anadolu’da Urartu Sulama Kanalları - Urartian Irrigation Canals in Eastern Anatolia (1997), Anzaf Kaleleri ve Urartu Tanrıları (1998), The Anzaf Fortresses and the Gods of Urartu (1999), Nahçıvan’da Arkeolojik Araştırmalar -Archeological Survey in Nakhichevan 1998 (V. Sevin ile birlikte, 1999), Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi 1932-1999 (editör olarak, 2000), Anadolu Tanrıçaları (ed. O. Ergun, 2001), Nahçıvan Bölgesi’nde Orta ve Son Tunç Çağı Boya Bezemeli Çanak Çömlek Kültürü - Middle and Late Bronze Age Painted Pottery Culture in Nakichevan Region (V. Bahşaliyev ile, 2001), Istanbul University’s Contributions to Archaeology in Turkey 1932-2000 (editör olarak, 2001), Trabzon’da Türk Bakırcılık Sanatının Tarihsel Gelişimi-The Historical Development of Coppersmithing in Trabzon (İ. G. Kayaoğlu ile birlikte, 2002), Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erken Demir Çağı Kale ve Nekropolleri- Early Iron Age Fortresses and Necropolises in East Anatolia (E. Konyar ile, 2003), Urartu: Savaş ve Estetik / Urartu: War and Aesthetic (ed. F. Özdem, 2003), Anadolu’da Kalay ve Bronzun Tarihçesi – The History of Tin and Bronze in Anatolia (2004), Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu (ed. 2004), Gündağ Kayaoğlu Hatıra Kitabı-Anılar (ed., Y. Dağlı ve S. Genim ile, 2005), Gündağ Kayaoğlu Hatıra Kitabı-Makaleler (ed. Y. Dağlı ve S. Genim ile, 2005), 60. Yaşında Sinan Genim’e Armağan - Anılar (ed. B.B. Kurtel ile, 2005), 60. Yaşında Sinan Genim’e Armağan - Makaleler (ed. B. B. Kurtel ile, 2005), Kırgızistan’da Taş Heykel ve Balballar - Stone Balbals and Statues in Human form in Kırghizistan (2005), Tarih Boyunca Van (2005).