Asker, yazar, siyaset adamı (D. 24 Mayıs 1871,
İstanbul - Ö. 1964, İstanbul). Yanyalı Mustafa Paşa’nın oğludur. Harbiye’den
kurmay yüzbaşı olarak mezun (1892) oldu. 1894’te askeri öğrenimini ilerletmek
için Almanya’ya gönderildi. Albay olduktan sonra Kurmay Mektebine öğretmen
olarak (1904) atandı. Rus-Japon Savaşına gözlemci olarak gönderildi. 1906
yılında İstanbul’a döndü ve paşalığa terfi ettirilerek 6. Ordu Kurmay
Başkanlığına atandı. Balkan Savaşı’na katıldı, Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas
cephesinde bulundu. Askerî ateşe olarak Viyana’ya gönderildi. Dönüşünde
Kurtuluş Savaşına katılmak üzere Anadolu’ya geçti. Askerî okullar müfettişliği,
Coğrafya Encümeni başkâtipliği, Harp Tarihi Encümeni başkanlığı, Askerî Temyiz
Mahkemesi üyeliği yaptı, 1932 yılında emekli oldu. Erzurum milletvekili olarak
TBMM’de (1936-46) bulundu. Resmi görevlerinin yanında okuyup yazmak başlıca işi
oldu. İstanbul’un Moda semtinde öldü.
ESERLERİ:
ANI: Hayatımın Hâtıraları.
ASKERLİK: Metz Manevraları,
Rus-Japon Harbinden Alınan Dersler, Balkan Harbinde Büyük Karargâh-ı Umumî,
Japonların Asıl Kuvveti.
DİĞER: Türk Çocuklarına Öğütlerim,
Milletler Arasında Birlik ve Kardeşliğin Hakikî Çaresi.
HAKKINDA: TDOE-TDE Ansiklopedisi 3 (2003).