Şair ve yazar (D. 26 Temmuz 1932, Bilecik
– Ö. 14
Mart 2013, Ankara). Şanlıurfa’da başladığı ilköğrenimini Ankara Necatibey
İlkokulunda, ortaokulu Ankara (Erkek Lisesi) Taşmektep’te bitirdi. Eskişehir
Lisesi (1950) ve Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi (1962) mezunu. Çalışma
hayatına 1959 yılında Ankara radyosunda spiker olarak başladı. İlerleyen
yıllarda TRT İl Radyoları ve Transkripsiyon Servisi ve Söz Yayınları şefi, TRT
İl Radyoları müdürü, program uzmanı, Diyarbakır Bölge Radyosu müdürü, Program
müşaviri, Yayın Planlama Dairesi başkanı, Başbakanlık müşaviri, Bakan müşaviri,
DPT yayın temsil müdürü olarak görev yaptı.
Emekliğe ayrıldığı 1982’den sonra on beş
yıl kadar Anadolu, Gazi, Selçuk Üniversitelerinin İletişim Fakültelerinde
öğretim görevlisi olarak çalıştı. TRT’de kırk yılı aşan yayıncılık hayatında
adını vererek başlattığı “Açık Oturum”, “Radyo Kitaplığı”, “Dünya Döndükçe”,
“Sorun Söyleyeyim”, “Büyük Nutuk”, “Elli Yılda Elli Ozan” ve televizyonlarda
ilk dinî program olan “İftara Doğru” ile “20. Yüzyıl Türk Şiiri”, Yunus Emre’yi
konu alan programlar gibi pek çok kültür programı ve TV belgeselleri hazırladı.
Knut Hamsun’un Victoria adlı romanını radyoya uyarladı.
Anadolu’nun çeşitli yörelerinde faaliyete geçirilen sekiz il radyosunun
kuruluşunda ve yayınlarının planlanması, hazırlanması ve yönetiminde çalıştı.
Yazı hayatına 1950 yılında Eskişehir’de çıkan İstikbal gazetesinde başladı. Aktüel konulardaki yazılarını
sonraki yıllarda Sakarya, Türk Sanatı, Kudret,
Millet, Cumhuriyet, Yeni Gün, Milliyet, Tercüman, Her Gün, Adalet ve İktisat gazetelerinde yayımladı. Aras, Oğuz, Gurbet dergilerini çıkaranlar ve Türk Yurdu dergisini hazırlayanlar arasında yer aldı. Şiir,
deneme, röportaj, hikâye gibi edebî türlerdeki ürünlerini Varlık, Türk Yurdu, Türk Dili, Hisar, Çağrı, Töre, Millî Kültür,
TRT, Dil, Karınca, Eğitim, Günce ve Türk
Edebiyatı dergilerinde,
makale, fıkra ve inceleme yazılarını ise İstikbal
(Eskişehir, 1948-1950), Kudret
(İstanbul), Millet (Ankara, 1950-1954), Milliyet (“Düşünenlerin Düşüncesi” köşesi, 1967-1971), Tercüman
(“Fikir Bahçesi”, 1971-1982), Hergün
ve Adalet (Ankara, “Gördüğüm Gibi” köşesi, 1982-1984), Türkiye
(1990) gazetelerinde yayımladı. Şiire kırk yıl
ara verdikten sonra “Ohri’de Zaman” adlı
şiirinin (Türk Edebiyatı)
yayımlanmasıyla döndü. Biyografi çalışmaları arasında, başta Remzi Oğuz Arık
olmak üzere Âşık Veysel Şatıroğlu, Orhan Şaik Gökyay, Ahmet Kutsi Tecer, Tevfik
İleri, İlhan Geçer, Ahmet Tufan Şentürk, Ahmet Muhip Dıranas yer aldı. Türk Ocakları, Ankara
Gazeteciler Cemiyeti, Türk Kültürüne Hizmet, İLESAM ve Türk
Kanser Araştırma Kurumu (şeref) üyesiydi.
“Dili de öylesine akıcı, pırıl
pırıl bir dildir. Nesir yazıları, şiir gibi, seçilmiş bir deneme gibidir.
Şiirlerinde ise az söz, öz söze çok anlam katmış, sevgi ve duygu yüklemiş, her
okuyanın elinden gönlünden yakalayıp, alıp
götürecek sadelik ve yoğunlukta bir güzelliğe sahip bir kalem eri... Kısaca
Rıdvan Çongur bana göre anlaşılmaz, anlatılamaz, tek bir bedende birbiriyle
çarpışan iki ruhlu bir insandır.” (Ahmet
Tufan Şentürk)
“Yıllar yılı şiirin ikliminde estetik duyarlıklar üretmiş H. Rıdvan
Çongur’la Türk şiirinin çağdaş meseleleri ve gelecek zamanlardaki konumu
üzerine sohbet ediyoruz. H.R. Çongur aynı zamanda şiirin sözcüsü durumunda.
Çünkü spikerlikten Yayın Planlama Dairesi Başkanlığı’na kadar TRT’ de 23 yıllık
emeği var. H. Rıdvan Çongur kendi şiir dünyasını şöyle çerçeveliyor : ” Şiirsiz
bir dünyayı hayal bile edemiyorum. İnsanı insan yapan unsur düşünmesi,
duygulanması, konuşmasıdır. Bu sâyede yaradılmışların en üstünü insandır. En
şereflisi...
“Gerçek sanatkâr çile çekmeye katlanan, onu kabullenen insandır.
Sanatkâr ve şair, görünürdeki varlıklarla değil, asıl “Varlık” la halleşendir.” (Olcay Yazıcı)
ESERLERİ:
ŞİİR: Ses (2001,
Şiir Hakkında Düşünceler başlıklı poetikasıyla; ilaveli 2. bas. 2005).
DENEME - İNCELEME: Özleştirmede
Aşırı Davranılmış mıdır? (1963), Dil Tartışmaları (1964), Hukuk
Dilinde Özleşme (1965), Söz Sanatı-Güzel Söz Söyleme (1999), Dil
ve Edebiyat Tartışmaları (2001).
ANI: Edebiyat
Dostlarım (c.1, 2001).
BİYOGRAFİ: Tevfik
İleri (1986), Remzi Oğuz Arık Armağanı (1986; 90. Yıldönümünde Remzi
Oğuz Arık adıyla, 1989; Prof.Remzi Oğuz Arık adıyla, 2001), İlhan Geçer -
50. Sanat Yılı (1989), Ahmet Tufan Şentürk (1997), Yahya Kemal
Beyatlı (1998), Doğan Kasaroğlu (1998), Adnan Öztrak (1999), Ahmet
Kutsi Tecer (2001), Orhan Şaik Gökyay (2002, Orhan Şaik Gökyay
I-II-III, Nail Tan ile, 2002-2005).
PLAK-SES KASETİ-TV
VİDEO: Ahmet Tufan Şentürk Belgeseli (TV belgeseli, 1997), Atatürk
Plağı (uzunçalar, 1967), Türk Anneler Derneği (1967), Safahat’tan
Seçmeler (1986), Süleymaniye’de Bayram Sabahı (1988), Yeşile
Doğru (1989), Çakır Dikeni (Taha Feyizli ile, 1994), Adnan Öztrak
Belgeseli (Bülent Tarhan ile, 1998), Yunus’tan Seçmeler (2005).
KAYNAKÇA: Hisar dergisi (Ağustos 1980), Olcay
Yazıcı / Şair Rıdvan Çongur ile Şiir Üzerine (Tercüman, 10.5.1990), Sevay
Okay-Atılgan / Profesör Remzi Oğuz Arık (Bilge, Yaz 1992), Ahmet Tufan Şentürk
/ Ses içinde (Rıdvan Çongur, 2005), Yitirdiklerimiz
(gazetecilercemiyeti.org.tr, erişim 08.08.2016).