Şair ve yazar. 16 Mayıs 1967, Samsun doğumlu. Kâzım Orbay
İlkokulu, Mithatpaşa Kız Lisesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü (1988), Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İktisat Bölümü (1993) mezunu. Ankara’da ziraat mühendisliği, serbest muhasebecilik -
mali müşavirlik gibi çeşitli işler yaptı. Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı
Bölümünde “Kadın Şairde Kadın: Şükûfe Nihal’in Şiirleri” konulu teziyle
(2005) yüksek lisansını tamamladı. Akademik kariyerine Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yeni Türk Edebiyatı Bölümünde
devam etti.
İlk şiiri “En Güzel Aşk Şiirini Yazmak İstiyorum”, Karşı
(sayı: 42, 1990) dergisinde yer almıştı. Diğer şiir, yazı ve söyleşileri Karşı
(1993-94), Yeni Biçem (1994), Şiir Ülkesi (1996), Edebiyat
ve Eleştiri (1996), Şiir-lik (1996), Varlık, Şiir Odası, Hürriyet
Gösteri ve Cumhuriyet Kitap dergilerinde yayımlandı. 2000 yılında
iki şair arkadaşıyla birlikte Şiir Odası dergisini çıkardı.
Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası, Folklor Araştırma Kurumu,
TEMA Vakfı üyesidir.
“Kesik kesik konuşan dizelerle kuruyor şiirini Türkan Yeşilyurt.
Aynı zamanda, tekrarlanan kimi dizeler ve soru cümleleri şiirleri toparlıyor,
anlatılanların dağılmasını engelliyor, ürünlere bir bütünlük kazandırıyor.
“Kimi şiirlerde içini döken, anlatan, sayıp döken bir özneyle
karşılaşıyoruz. Bu durum, özellikle, geçmişe özlem içeren, bize yitirilenleri
hatırlatan, modern yaşayış eşliğinde öne çıkan farklı insan ve yaşam algısıyla
örtüşmeyen şiirlerde daha bir belirginlik kazanıyor.” (Ali Emre)
“Bana öyle geliyor ki, günümüzün genç şairleri, hatta yaşı kemale
ermiş kimi şairleri sanattaki soyutlama olgusunu şiirin yaşamdan soyutlanması
olarak algılıyorlar. (...) Öylesi şairlerin
yazdıklarını okuyorsunuz; ne yüreğinizde bir acı ne bir burkulma ne bir hüzün
tortusu, ne bir mutluluk duygusu, ne de şiir damağınızda bir tat kalıyor. Bunu,
farklı tatlar aldığım Türkân Yeşilyurt’un ‘Dün Kendimin Önünden Geçtim’
kitabını okurken düşündüm.
“Türkân Yeşilyurt, kendini sorgular gibi görünerek, aslında
günümüzün kentli insanını sorguluyor. Soruyu yönelttiği özne şair kendisi imiş
gibi yapıyor, oysa ‘şair beni’ni kimseyi incitmemek için kullanıyor; isteyen
kendi üstüne de alabilir kuşkusuz! Bunu başarmak için de soru / ünlem sesiyle
yürüyen bir söylem oluşturuyor. Bu durum şair öznenin kendisiyle dertleşmesi,
kahırlanması olarak da görülebilir… Evet, Türkân Yeşilyurt’un günümüzün genel
şiir anlayışından farklı bir söylemi var. Şairlik biraz da yeni bir dil, yeni
bir söylem oluşturmak değil midir? Öyledir de o yeni dil, o söylem bir yaraya
merhem oluyorsa işlevseldir; söz konusu olan şiir olmasına karşın. Çünkü ayağı
insanın toprağına basmayan şiirin estetik bir kıymet-i harbiyesi olabileceğini
düşünemiyorum.
“Türkân Yeşilyurt’un şiirindeki o farklı dil, o farklı söylem
gerçi biraz kılçıklı ama olsun; günümüzün uyur-gezer okurunu uyanık tutmayı
sağlıyor.” (Hüseyin Atabaş)
“Modernliğin en çok şehir halinin hakim olduğu kitapta;
kadınlıktan şairliğe, dostluktan evliliğe, ‘kendi’ olanın izdüşümleri ‘Kedi
Gibi Hıryan Tüylü Gece’ şiirinde olduğu gibi ‘metropolde si(liniyor).
“On bir yıl aradan sonra çıkardığı bu üçüncü kitapta da yine
farklı ve yeni bir şiirin peşinde olduğunu gösteriyor Türkân Yeşilyurt.” (Emrah Pelvanoğlu)
“Türkân Yeşilyurt’un kendini dar bir alana çektiği, teknik yönden
ne yaptığının bilincinde olduğu, kitabının semantik ve dilbilimsel yönlerden
ustaca bir tutarlılığı yakaladığı açıktır.” (Nilay Özer)
ESERLERİ:
ŞİİR: Yoksun (1993), Hâlâ Yoksun (1994), Dün
Kendimin Önünden Geçtim (2005).
İNCELEME: Osmanlı Toprak Düzeni ve Halk Şiiri (1994).
KAYNAK: Öner Yağcı / Şiir Bahçesine Yeni Şair (Kitap Gazetesi,
sayı: 35, Ağustos 1993), Muzaffer Uyguner / Yoksun (Türk Dili, sayı: 76,
Haziran 1994), Muzaffer Buyrukçu / Yoksun (Çağdaş Türk Dili, sayı: 76, 1994),
Faruk Güçlü / Köyleşen Kentler ve Köylüleşen Kentliler (Hürses gazetesi,
20.6.1995), Emrah Pelvanoğlu / Dün Kendimin Önünden Geçtim (Cumhuriyet Kitap,
11.5.2006), U. Bensan / Söyleşi: “Kötü Şiirler Yazarak İyi Şiir Yazma Yolunda
Çok Mesafe Katettiğime İnanıyorum” (Varlık Kitap, sayı: 169, Haziran 2006), Ali
Emre / Dün Kendimin Önünden Geçtim (Hece, sayı: 112, Nisan 2006), Nilay Özer /
Altıdan Geriye Sayılan Nefes: Dün Kendimin Önünden Geçtim’de Kurgu ve Yapı
Üzerine (Hayâl, Temmuz-Ağustos-Eylül 2006), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye
Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2. bas., 2009).