Şair ve yazar (D. 28 Mayıs 1964, İstanbul - Ö. 3 temmuz 2019, İstanbul . Asıl adı Derman İskender Över. Grafik sanatçısı Derman Över’in oğludur. Kabataş Erkek Lisesi mezunu. Beş yıl İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, ardından da üç yıl İÜ Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünde devam ettiği yüksek öğrenimini tamamlamadı. Bohem bir hayat yaşayarak tezgâhtarlık, düzeltmenlik, sokaklarda kartpostal satıcılığı, seslendirme, televizyon için skeç ve senaryo yazarlığı, fotoroman oyunculuğu, reklam ajansında kostümcülük, mizah dergilerinde köşe yazarlığı, resepsiyon memurluğu, barmenlik, meyhane işletmeciliği, erotik dergilerde köşe yazarlığı, televizyonda şiir programları, barlarda sanat söyleşileri, radyolarda programcılık, şarkı sözü yazarlığı gibi çok çeşitli işler yaptı.
İlk şiiri Milliyet Sanat’ta
İskender Över imzasıyla yayımlandı. Şiir ve yazıları, 1986’dan itibaren Adam
Sanat, Gösteri, Şiir Atı Öküz, Deli, Sombahar gibi dergilerde yer
aldı. 1980’lerde yazılan şiirin içinde ayrıksı kişiliğiyle paralel bir şiir
koydu ortaya. Erotik şiirleriyle tanındı. Başta, sözcük oyunlarından şiirini
arındırarak sözcüklerin arka planını ön plana çıkaran bir tutum sergiledi.
Olduğu gibi görünmekten yana olduğunu vurgulayarak “naif yani çocuk diliyle pat
diye söylemekten” yana şiirler yazdı. Şiiri, çizgisini, modern çağa yönelttiği
eleştirilerle, uyumsuzluğu ve aykırılığı ile belirledi. Bütün yazı ve
şiirlerinde yerleşik ahlâksal değerleri sorguladı. Beş sinema filminde
oynadı. Bir Çift Siyah Eldiven ile 2000 Orhon Murat Arıburnu
Şiir Ödülünü aldı. Çalışmalarını İstanbul’da sürdürdü.
Vefatı:
Asıl adı Derman İskender Över olan Küçük İskender, 3 Temmuz 2019 günü
kanser tedavisi gördüğü Paşabahçe Devlet Hastanesinde 55 yaşında hayatını
kaybetti.
Küçük İskender için Ortaköy Mecidiye Camisi'nde öğle namazını müteakip
cenaze namazı kılındı. Cenaze namazına Küçük İskender'in ailesi ve
yakınlarının yanı sıra Zafer Algöz, Ahmet Mümtaz Taylan, Bedri Baykam, Can
Bonomo'nun da aralarında bulunduğu sanatçılar, Sarıyer Belediye Başkanı Şükrü
Genç ve Beşiktaş Belediye Başkanı Rıza Akpolat ile vatandaşlar katıldı.
Camide, sanatçının annesi Nilsu Över ve kız kardeşi Elif Över, taziyeleri
kabul etti.
Cenaze törenine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, CHP
İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, Kabataş Erkek Lisesi Eğitim Vakfı ile
çok sayıda sanatçı ve yayınevi çelenk gönderdi.
Kılınan cenaze namazının ardından Küçük İskender'in cenazesi, defnedilmek
üzere alkışlarla Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Küçük İskender İçin Ne Dediler?
“Ben bir imge çapkınıyım. ‘Lanetlenmiş
bir şair ne yazabilir’ varsayımından yola çıkarsak, olsa olsa elde
edebileceğimiz sonucun çömeziyim. Duyarlığım konusunda hırçın, yaratıcılık
sürecinde çevreye kayıtsız olmamı şiire ve yaşamın paramparçalığına duyduğum
saygıda aramalı. Şiir bir yabancılaştırma pratiği yaptırıyor, doğayı asiste
ediyor. Yorucu, naif, cömert, ötede, farklı bir şiir rotası benimkisi. Hüzne,
ölüme, ironiye seyrediyorum. Şiirim bana tecavüz ediyor nasılsa. Sorarım, böyle
bir adamı sokaklara salmak tehlikeli değil mi?” (küçük
İskender)
***
“Küçük İskender, bir kent şiiri
yazmaktadır. Yaşadığı kültürel ortam, en çok kozmopolit değerlerle iç içe
varolacaktır. Bu yüzden de, kent hayatının doğurduğu iletişimsizlik ve kaos
ortamı şairin şiirine fazlasıyla sinmiştir. Hesap sormaktan çok, saldırıyı
hedeflemektedir. Şiirine saldırgan bir duygu sinmektedir. Ana kurumların hemen
tümüyle yoğun bir hesaplaşma duygusu yakalanır. Bunlara ek olarak, İskenderin
şiirinde, kuru romantizmle, küçük ama aynı zamanda safdil duyarlılıklarla tüm
şiirlerin de yoğun bir alay söz konusudur. Bu alay ruhu, Can Yücel, Cemal
Süreya vs.’ye yaklaşırken, bazen tamamen kendine özgü bir müzikaliteyi, bir
muhalefet duygusunu ve ilginç şiirsel kurguları beraberinde
getirmektedir.” (Orhan Kahyaoğlu)
***
“Küçük İskender’in çok karmaşık bir
dünyası var. Ölümler, intiharlar, keyif vericiler, eşcinsellik, şizofren bir
yaşam. Onu umutsuzluğa götürecek çok şey var yaşamında. Şiirleri bu yaşamın dışavurumu.
Her ne kadar ‘ben sebepsiz bir şiirim’ diyorsa da, hemen arkasından ‘aşkın,
kalbinin duvarlarında naif bir haiku’ olduğunu da söylüyor.” (Ahmet Ada)
ESERLERİ:
Şiir: Gözlerim Sığmıyor Yüzüme (1988), Erotika (1991), Yirmi5 April (1994), Periler Ölürken Özür Diler (1994), Güzel Annemin Hayal Gücü (1996), Suzidilâra (1996), Ciddiye Alındığım Kara Parçaları (1997), Papağana Silah Çekme (1998), Gözyaşlarım Nal Sesleri (1999), Cehenneme Gitme Yöntemleri (1999), Bahname (2000), İpucu Bırakma Sanatı (2000), Bir Çift Siyah Deri Eldiven (2001), Klarnet (2001), Çürük Et Deposu (2001), Bir Nedeni Yok Yalnızca Öptüm (2002), Siyah Beyaz Denizatları (Toplu
Şiirleri 1, 2003), Insectiside (2003), Bir Daha Bana Benzeme Angel! (2004), Dicle ile Fırat (2004), Çok Ayıp Bir Şey Mutluluk (seçme
şiirler, 2004), İskender’i Ben
Öldürmedim (2005), Karanlıkta
Herkes Biraz Zencidir (2006).
Deneme: 666 (1994), Şiirli Değnek (1995), Pop H’art (1997), Eski Kral Deposu (2002), Made in Hell (2001), Eflatun Sufleler (2002), Rimbaud’ya Akıl Notları (2004), Ortadoğa Hapishanesi (seçme
yazılar, 2004), Burç
Hikâyeleri (2005).
Hikâye: Dedem Beni Korkuttu Hikâyeleri (1992), İkizler Burcu Hikâyeleri (1993), Belden Aşağı Aşk Hikâyeleri (1996), The Kırmızı Başlıklı İstasyon Şefi (1996), Alp Ağrısı (2000), Balık Burcu Hikâyeleri (2000).
Günce: Cangüncem 1984-1993 (1996).
Roman: Flu’es (1998), Zatülcenp (2000).
Derleme: Aşk Şiirleri Kolonisi (2003).
KAYNAKÇA: Metin Celâl / Söyleşi: Türkçe Yazsam da Türk Şiirinin Dışındayım
– Orhan Kahyaoğlu / Şiirde Karmaşa Şiirde Pırıltı (Sombahar, Mayıs-Haziran
1993), Ayhan Kurt / Müjde Ar+Madonna=Plastik Hayatlar (Sombahar, Ocak-Şubat
1995), Tunç Özgörener / Pop H’art (Virgül, Aralık 1997), Ahmet Ada /
Papağana Silah Çekme! (Virgül, Kasım 1998), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap,
19.11.1998), Derya Çolpan / Cehenneme Gitmemenin Faydaları (Superonline,
14.9.1999), Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999),
Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (gen. 6. bas. 1999), İhsan Işık /
Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors
(2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları
Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007), Şebnem Atılgan / Hastaların
İyileştirdiği Ruhlar İçin küçük İskender’den Bir Roman (söyleşi, E dergisi,
Ekim 2000), Eski Kral Deposu (Cumhuriyet Kitap, 31.10.2002), Bir Nedeni Yok
Yalnızca Öptüm (Cumhuriyet Kitap, 18.4.2002), Onur Gülen / ‘Bütün Böcekler
Müstehcendir’ (Radikal Kitap, 11.7.2002), Müjde Arslan / Söyleşi: Şair Sokağa
Çıkmalı (Özgür Politika, 29.1.2003), Mustafa Fırat / Söyleşi (Varlık Kitap Eki,
Mart 2004), Küçük İskender, son yolculuğuna uğurlandı (hürriyet.com.tr,
04.07.2019).