Araştırmacı, yazar (D. 1942, Adana
– Ö. 28 Nisan 2015, İstanbul). Babasının vazifesi gereği bulunduğu Adana’da
dünyaya geldi. Aslen İzmir Bayındırlı bir ulemâ ailesine mensuptur. İlk ve orta
öğrenimini İzmir’de tamamlayan Tayşi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümü’nden mezun oldu. 1970 yılında girdiği bir imtihan neticesinde
Millet Kütüphanesi’nde göreve başlayarak sırasıyla memurluk, bölüm şefi,
uzmanlık, başuzmanlık ve müdür yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1983’te
Millet Kütüphanesi müdürü oldu ve 2003 yılı başında, emekli olana kadar bu
görevine devam etti. Kütüphanecilik, kütüphaneler, kitaplar, kültür ve tarih
konulu birçok makale kaleme aldı.
Millet Kütüphanesi eski Müdürü, kitabiyat âlimi Mehmet Serhan
Tayşi, çeşitli dergi ve gazetelerde yayınlanan bu makalelerinin yanında Mecmuâ-yi Tekâyâ, Lemezât-ı Hulviyye,
Kıyâfetu’l-İnsâniye gibi klasik Osmanlı eserlerini günümüz Türkçesine
kazandırdı. Hakkında, kendisiyle gerçekleştirilmiş uzun soluklu bir söyleşiye
dayanarak hazırlanmış Ali Emirî’nin
İzinde adlı bir eseri 2009 yılında yayımlandı.
İstanbul Sahrâyıcedit’te ikamet
eden Mehmet Serhan Tayşi, Elif Hanım’la evliydi. 28 Nisan 2015 günü İstanbul’da
vefat etti. Ertesi günü Fatih Camiinde kılınan ikindi nazmı ardından
İstanbul’da toprağa verildi.
KAYNAK:
Yazar Mehmet Serhan Tayşi vefat etti (yenisafakcom.tr, 28.4.2015), Osman Eskice
(Sanatalemi.net, 30.4.2015), İhsan Işık / Resimli ve
Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12,
2015).
Yazar Haydar Murad Hepsev Bey, Mehmet Serhan Tayşi'nin
Amerika Birleşik Devletleri'nin peşine düştüğü bir kitabın verilmemesi için
yaptığı mücadeleyi de aktardığı yazısında Tayşi Efendi hakkında şunları yazmış:
Ali Emiri Efendi'nin izinde Mehmet Serhan Tayşi Beyefendi
“Kitaba, kütüphaneye, kitapları sevdirmeye ve
kitapseverlere adanmış bir ömür. Aslında sadece bu cümle bile yeterli onu tarif
etmeye lakin böyle bir zattan bahsedince kalem durmuyor bir türlü..
Kitaba çok değer veren bir aileden geliyor, küçük yaştan
itibaren kitabı ve okumayı çok seviyor, üniversite tahsilini tamamladıktan
sonra kütüphanecilik mesleğine giriyor ve dile kolay 32 sene kitapları
korumaya, okumaya ve okutmaya gayret ediyor. Bununla da kalmıyor, çok değerli
araştırmalar yaparak, makale ve kitaplar yazarak insanları aydınlatmaya
çalışıyor. Bütün ömrü boyunca biriktirdiği 5 bin seçkin kitabı bir vakfa
bağışlıyor.
Millet Kütüphanesi'ni kuran Ali Emiri Efendi Hazretleri'nin
hayrülhalefi Mehmet Serhan TAYŞİ'den bahsediyorum. Mehmet Bey, yalnızca bir
kütüphaneci ya da kitapsever değil; güleryüzlülüğü, kütüphaneye gelen herkesle
ilgilenmeyi kendine kudsi bir vazife edinerek kitap dergahının dervişi olmuş
bir gönül adamı. Kitapsever olmak da kolay değil elbette lakin aynı zamanda
kitabı sevdirmek de her kişinin değil Mehmet Serhan TAYŞİ'ni kârı olmuştur; (bu
satırların yazarı da bunun canlı şahididir, yazının sonlarında aktaralım bu
hatırayı inşaallah.)
Bu değerli zatın hatıratının çıktığını duyunca (600 sayfalık)
kitabı temin edip hemen okumaya başladım ve uykusuz kalmak bahasına elimden
bırakamadım, 3 günde bitirdim demeyeyim adeta içtim. Kendisini acizane tanıyor
ve seviyordum zaten; üstüne üstlük benim de gençliğimin bir kısmı İzmir'de
geçmişti, İstanbul Edebiyat Fakültesi mezun olduğum okul olmuştu; bahsettiği
kişilerin birçoğunu ben de tanıyordum, biraz da bunun için üç yudumda içtim.
İçtim lakin en kısa zamanda sindire sindire yeniden okumak istiyorum.
Kitabın ortaya çıkışı, Taha Kılınç Bey'in özverili
çalışmalarıyla mümkün oluyor; haftada bir veya iki gün Taha Bey, Mehmet Bey'in
evine geliyor, zekice suallerle üstadı konuşturuyor; bunları kayda alıyor. İki
sene devam eden bu çalışmadan sonra kaydedilmiş konuşmaların çözümüne başlıyor,
bu da yetmiyor üstadın doğduğu ve büyüdüğü yerlere gidiyor, okuduğu okulları
ziyaret ediyor. Bütün bu işler altı sene sürüyor. Taha Bey'e de özverisi,
sabrı, fikr-i takibi ve çalışkanlığından ötürü müteşekkiriz, Allah teala
hazretleri razı olsun.”
KAYNAK: Yazar Mehmet Serhan Tayşi
vefat etti (yenisafakcom.tr, 28.4.2015).
