Edebiyat
ve folklor araştırmacısı (D. 1910, Erzincan - Ö. 24 Şubat 1978, Ankara). Tam
adı Hüseyin Cahit Öztelli’dir. H. Cahit Öztelli, Leylâ Zaloğlu, Ruşen Yıldırım
takma adlarını da kullandı. Tokat’ta Yeşilırmak İlkokulunu (1924), Gümüşhane Ortaokulunu
(1928), Trabzon Lisesini (1936) bitirdi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih
Coğrafya Fakültesi Türkoloji Bölümü (1939) mezunu. Denizli (1940), Samsun
(1943), Mersin (1946), Konya (1956) liseleri ile Ankara Atatürk Öğretmen
Okulunda (1960), edebiyat öğretmenliği yaptı. Kurucusu olduğu Millî Folklor
Enstitüsü Müdürlüğünde bulundu. Emekli olduktan (1971) sonra AÜ Dil ve Tarih
Coğrafya Fakültesinde halk edebiyatı dersleri verdi.
Yazıları
1940 yılından itibaren Halk Bilgisi Haberleri (Eminönü Halkevi yayın organı),
İnanç (Denizli Halkevi yayın organı), Kopuz, 19 Mayıs (Samsun
Halkevi yayın organı), Güney, Çağrı, Milliyet Sanat, Türk
Folklor Araştırmaları, vd. dergilerde yayımlandı. Otuz yıl Türk halk
edebiyatı ve folkloru alanında çalıştı. Âşık edebiyatı ile ilgili
araştırmalarıyla tanındı. Pek çok âşığı gün yüzüne çıkararak bu alana önemli
katkılar sağladı. Bu alanda her biri geniş kapsamlı araştırma olan yirmi
civarında kitap yayımladı. Türk Ansiklopedisi, Meydan Larousse, Türk
Dili ve Edebiyatı ansiklopedilerine alanıyla ilgili maddeler yazdı.
ESERLERİ:
ARAŞTIRMA-İNCELEME:
Zileli Şairler (1944), Karacaoğlan (1952), Dertli ve Seyranî (1953),
Köroğlu ve Dadaloğlu (1954), Küçük Folklor Çalışma Planı (A.
Çiçekli ile, 1958), Nasreddin Hoca (Şakir Ülkütaşır ile, 1964), On
Yedinci Yüzyıl Tekke Şairi Kul Nesimî (1969), Karacaoğlan: Bütün
Şiirleri (1970), Pir Sultan Abdal: Bütün Şiirleri (1971), Yunus
Emre Bütün Şiirleri (1971), Yunus Emre, Yeni Belgeler, Bilgiler (1971), Üç Kahraman Şair: Köroğlu-Dadaloğlu-Kuloğlu (1974),
Sahte Şöhret Bir Ozan: Erzurumlu Emrah (1976), Şehzâde Bayezit’in Babası
Kanunî’ye İran’dan Gönderdiği Son Mektup (1976), Belgelerle Yunus Emre
(1977), Ercişli Emrah Üzerine Çalışmalar (1976, Türk Folklor
Araştırmalar Yıllığı’nda), Pir Sultan’ın Dostları (1984).
ANTOLOJİ:
Halk Türküleri (1953), Halk Şiiri (14-17. yüzyıllar, 1955), Halk
Şiiri (18. yüzyıl, 1955), Evlerinin Önü (halk türküleri, 1972), Bektaşî
Gülleri (Bektaşi ve Alevi şiirleri antolojisi, 1973), Uyan Padişahım
(tarihi ve toplumsal olaylarla ilgili şiirler, 1976),
DİĞER:
Söylev (Nutuk, M. Tuğrul ve S. Birsel’le, 1963), Resmî Yazışmalar
Sözlüğü (1965).
KAYNAKÇA: Sivas
Folkloru Cahit Öztelli Özel Sayısı (sayı: 68, Eylül 1978), Türk Folklor
Araştırmaları Cahit Öztelli Özel Sayısı (sayı: 355, Şubat 1979), Nail Tan –
İsmail Ünver Nasrattınoğlu / Ölümünün I. Yıldönümünde H. Cahit Öztelli
Kaynakçası (İ. Ünver ile, 1979), Ölümünün 10. Yılında Cahit Öztelli (1988),
Atilla Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (1982), İhsan
Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001,
2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas.
2007) – Ünlü Bilim Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 2, 2013) -
Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Saim Sakaoğlu / Ölümünün 20.
Yılında H. Cahit Öztelli (Türk Dili, sayı: 554, Şubat 1998), Behçet Necatigil /
Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), TBE Ansiklopedisi (c. 2, 2001).
