İslam âlimi (D. H. 1332 / M. 1914, Külüyan (Kalaş) köyü / Çermik / Diyarbakır - Ö. 27 Haziran 2013, Ankara). Muhammed Emin Er olarak da bilinmekte olup, bazı kitaplarında bu ismi kullanmıştır. Eş-Şeyh Muhammed Emin Er-Diyarbekirî (Ks) ismiyle de meşhurdur. Zülfügül lakaplı Hacı Zülfikar Bey'in oğludur. Siirt Hacı Hafız Haydar Efendi ile Şeyh Zeynelâbidin, Derik Müftüsü Molla Hasan et-Tahvikî’den Kur’an-ı Kerim ve Kur’an ilimleri dersleri aldı. Bir ara Suriye’ye geçerek Molla Abdüssamed en Nârî-es-Siirdî, Molla Abdurrezzak el-Halebî, Molla Abdulhalim Amidî’nin yanında Arapça, Arap edebiyatı, mantık, fıkıh gibi dersler gördü.
Şerhadli
Molla Avinî, Şeyh Masum oğlu Şeyh Maarif’şuh en-Norşinî, Şeyh Seyda Cezerî’den
de dersler alan Mehmet Emin Er, Siirt ve Bitlis’te muhtelif hocalardan akaid
(inanç esasları) ve kelam okudu. Medrese öğrenimini tamamladıktan sonra yirmi
beş yıl fahrî olarak imamlık yaptı, öğrenciler yetiştirdi. Kadroya bağlandıktan
sonra da bir süre imamlık yaptı. Gaziantep Diyanet Sitesinde imamlara,
müezzinlere ve arzu edenlere İslâmî ilimler dersleri verdi. Kendi isteğiyle
emekli olduktan sonra Ankara’ya yerleşti. 13 Ocak 2013 tarihinde rahatsızlanıp
hastaneye yatırıldığında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından ziyaret
edilmişti. 27 Haziran 2013 günü Ankara'da vefat etti. Cenaze namazı
Diyanet İşleri Başkanı tarafından Cuma namazı sonrası
Hacı Bayram Camii'nde kıldırıldı. Mehmet Emin
Er Hocaefendi için Hacı Bayram Camii'nde cenaze namazı kılındı. Namaza;
Hocaefendi'nin ailesinin yanı sıra TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Başbakan
Yardımcısı Bülent Arınç ile çok sayıda Bakan ve siyaset adamı katıldı.
Cenaze
namazını kıldıran Diyanet İşleri Başkanı Görmez; ilimle yücelmiş, hep ilimle
yüceltmiş yüz yıllık bir ilim çınarının ebediyete gönderildiğini aktardı. İslam
dünyasının büyük bir alimini kaybettiğini vurgulayan Görmez, "İslam alemi yüzlerce talebe yetiştirmiş,
yüzlerce eser vermiş, çok saygıdeğer bir hocaefendisini kaybetmiştir. Ben de
şahsen 11 yaşından itibaren kendisinden çok fazla şey öğrendiğim, ilminden,
irfanından hayatım boyunca istifade ettiğim bir hocamı, bir baba dostunu,
babamın hocasını kaybetmiş bulunuyoruz." demişti.
ESERLERİ:
TÜRKÇE: Dinin Temelleri (1998), Fetvalar - Akide Kelam ve Fıkhi Meselelere Dair (2005), Allah Katında Din - İman, İslam, İhsan, Takva ve Tezkiye (2005), İslam'a Giriş - Kurtuluşa Giden Yol (Cep Boy, 2006), Din Güzel Ahlaktır (2011), Fıkh-ı Batın - Kalp temizliğinin Esasları (2011).
ARAPÇA: Teshîl’ül-Merâm fi Beyâni’n-Nisâbi ve’l-Fıtrati ve’l-Keffâreti
bi’l-Gırâm, el-Huccetü’d-Dâmiğa alâ men Yeca’lü Talâka’s-Selâsi Vâhide, Feydu’l-İlâh
fi’d-Dini’l-Mardiyye ‘İndellâh, Hulâsatu’l-Merâm fî Hukûki’l-İslâm, Tenbihu’l-Fâtın
‘ala’l-Fıkhi’l-Bâtın, el-Gâyetu’l-Kusvâ Fi’s-Saâdeti’l-Uzmâ, el-‘Irfan fî
Gâyeti’l-Kemâli li’l-İnsân, Nasru’l-Eimme fi Hükmi
Te’allümi’l-Ulûm’il-Muhtelife, Hasru’l-Mâkûlât fi Re’yi’l-Felâsife fî
Asli’l-Kâinât, el-Fetâvâ’l-Kulyâniyye fi’l-Mühimmâti’d-Diniyye, el-Mesâilü’l-‘Adîde
alâ Tertîbi’l-Hurûfi’l-Mucceme, el-Kavlu’s-Savâb fi Zebâihi Ehli’l-Kitâb, Leftetü’t-Tarf
fi Ebvâb-i‘İlmi’s-Sarf, Evcezu’n-Nukûl fi Istılah-ı Hadîsi’r-Rasûl, Risâle
fi’l-Luhûm ve’l-Ecbân el-Müstevrede, Risâle fi’l-Ferâiz, Risâle fi’l-‘Akide, Risâle
fi’l-Kebâir, Risâle fi’l-Vasâyâ (Bir kısmı Feydu’l-İlâh adlı eserde de
zikredilmiştir.), Mektûbât ‘Adide ila’l-Eşhâsi’l-Muhtelife, Menhecu’n-Necât
‘ani’l-Hasâr ile’l-fevzi bi’d-Dâri’l-Karâr, el-I’tısâm fî enne’d-Dîne
‘Inde’llahi’l-İslâm, el-Ğâyetü’l-Kusvâ fi‘s-Seâdeti‘l-Uzmâ, Yâ Sâilen ‘an
Akvami‘t-Turuki ve Esmâhâ, Huz Cevaben ‘an Zalike Şâfiyen bi İznillah.
KAYNAK:
İhsan
Işık / TEKAA (2006) - Diyarbakır Ansiklopedisi (2013) – Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve
Sanatçılar (2014), Mehmet Emin Er
Hoca vefat etti (Milli Gazete ve diğer gazeteler, 28.6.2013).
