Asker, siyaset adamı (D. 1877,
İstanbul – Ö. 1 Nisan 1949, Ankara). Mehmet Şevki Bey
ile Sayeste Hanımın oğludur. Ankara
/ Çankaya / Cumhuriyet Mahallesinde nüfusunsa kayıtlıdır. Babası Mehmet Şevki Bey, annesi Şayeste Hanım'dır.
1892’de girdiği Harb Okulu’nu 1895’te teğmen rütbesiyle bitirerek,
İkinci Ordu’ya atandı. Bir takım kıta hizmetlerinden sonra 1898’de Genelkurmay Dairesi
Resimhanesi’ne atandı ve 1906’da binbaşılığa terfi etti. Aynı tarihte 8. Alay,
2. Tabur Komutanlığı’na getirildi, 1911 yılına kadar bu görevde kaldı. Daha
sonra 1. Kolordu Nişancı Tabur Komutanı oldu. 1913’te 41. Alay Komutan
Yardımcısı oldu ve 1914’te kendisine Astsubay Numune Taburu Komutanlığı görevi
verildi. Aynı yıl yarbaylığa terfi etti ve incelemelerde bulunmak üzere
Almanya’ya gönderildi.
Mehmet Kâzın Bey, 1915’te 4. Alay
Komutanı oldu, birliği ile birlikte Çanakkale Savaşlarına katıldı. Bir ay kadar
10. Tümen Komutanlığına vekâlet ettikten sonra 14. Tümen Komutanlığı’na
getirildi ve tümeni ile “Şarkî Dersim İsyanı”nın bastırılmasına ile Kafkas
Cephesi savaşlarına katıldı. 1916’da Diyarbakır II. Ordu Menzil Müfettişliği
vekâleti ve Siverek Mutasarrıf vekâleti ile görevlerinde bulundu. Ekim 1916’da
11. Tümen Komutanlığı’na yükselerek Kafkas Cephesi’ne verildi. 1917’de Filistin
Cephesi’nde, 1918’de Halep civarındaki savaşlara katıldı. Ekim 1918’de
albaylığa yükselerek 20. Kolordu Komutan Yardımcılığı’na verildi. Mütareke
gereği Niğde ve Ereğli’ye çekildi.
1919 ortasında izinli olarak
İstanbul’da bulunduğu sırada Gümrük Muhafaza Müdürlüğü’ne ve daha sonra 1920’de
Beyoğlu İnzibat Komutanlığı’na atandı. Bu görevi sırasında millî harekâta
yararlı hizmetler verdi. Aldığı emirle Haziran 1921’de Anadolu’ya geçerek Eskişehir
Muharebesi sırasında Sivrihisar ve Havalisi Komutanı olarak savaşa katıldı.
Ağustos 1921’de 8. Tümen Komutanı olarak Sakarya Savaşı ile Afyon Meydan
Savaşı’na katıldı ve tümeniyle İzmir’e girdi. 1923’te Sivas’ta 5. Kafkas Tümeni
Komutanlığı, Aralık 1924’te yeniden 8. Tümen Komutanlığına getirildi. Bu
görevde bulunduğu sırada kendi isteği ile 27 Aralık 1927’de emekliye ayrıldı.
Emekli olduktan sonra, TBMM III.
Dönem ara seçimlerine katıldı ve Diyarbekir (Diyarbakır) Milletvekili seçildi.
Bu dönemde Millî Savunma Komisyonu Başkanlığı yaptı. IV., V., VI., VII.
dönemlerde Diyarbakır’dan ve VIII. Dönemde Mardin’den milletvekili seçilen
General Kâzım Sevüktekin, 1
Nisan 1949’da öldü. Yunan Muharebesi, Gümüş Muharebe Liyakat, Gümüş İmtiyaz,
Altın Liyakat ve Kızılay madalyaları, Alman Birinci ve İkinci Sınıf Demir Salip
nişanları ile İstiklâl Madalyası ve Takdirnamesine sahipti. Danyal Sakip Paşa’nın kızı Fatma Növber Hanım'la evli; Mehmet Muzaffer, Emine Vedia ve Fatma Feriha adlarında üç çocuk babasıydı.
KAYNAKÇA: Prof. Dr. İhsan
Güneş / Türk Parlamento Tarihi - TBMM - V. Dönem 1935-1939 (II. Cilt, Türkiye
Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları), TBMM Albümü (2010).