Mehmet Kâzım Sevüktekin (Kâzım Paşa)

Asker, Siyasetçi

Doğum
Ölüm
01 Nisan, 1949
Eğitim
Harb Okulu

Asker, siyaset adamı (D. 1877, İstanbul – Ö. 1 Nisan 1949, Ankara). Mehmet Şevki Bey ile Sayeste  Hanımın oğludur. Ankara / Çankaya / Cumhuriyet Mahallesinde nüfusunsa kayıtlıdır. Babası Mehmet Şevki Bey, annesi Şayeste Hanım'dır. 1892’de girdiği Harb Okulu’nu 1895’te teğmen rütbesiyle bitirerek, İkinci Ordu’ya atandı. Bir takım kıta hizmetlerinden sonra 1898’de Genelkurmay Dairesi Resimhanesi’ne atandı ve 1906’da binbaşılığa terfi etti. Aynı tarihte 8. Alay, 2. Tabur Komutanlığı’na getirildi, 1911 yılına kadar bu görevde kaldı. Daha sonra 1. Kolordu Nişancı Tabur Komutanı oldu. 1913’te 41. Alay Komutan Yardımcısı oldu ve 1914’te kendisine Astsubay Numune Taburu Komutanlığı görevi verildi. Aynı yıl yarbaylığa terfi etti ve incelemelerde bulunmak üzere Almanya’ya gönderildi.

Mehmet Kâzın Bey, 1915’te 4. Alay Komutanı oldu, birliği ile birlikte Çanakkale Savaşlarına katıldı. Bir ay kadar 10. Tümen Komutanlığına vekâlet ettikten sonra 14. Tümen Komutanlığı’na getirildi ve tümeni ile “Şarkî Dersim İsyanı”nın bastırılmasına ile Kafkas Cephesi savaşlarına katıldı. 1916’da Diyarbakır II. Ordu Menzil Müfettişliği vekâleti ve Siverek Mutasarrıf vekâleti ile görevlerinde bulundu. Ekim 1916’da 11. Tümen Komutanlığı’na yükselerek Kafkas Cephesi’ne verildi. 1917’de Filistin Cephesi’nde, 1918’de Halep civarındaki savaşlara katıldı. Ekim 1918’de albaylığa yükselerek 20. Kolordu Komutan Yardımcılığı’na verildi. Mütareke gereği Niğde ve Ereğli’ye çekildi.

1919 ortasında izinli olarak İstanbul’da bulunduğu sırada Gümrük Muhafaza Müdürlüğü’ne ve daha sonra 1920’de Beyoğlu İnzibat Komutanlığı’na atandı. Bu görevi sırasında millî harekâta yararlı hizmetler verdi. Aldığı emirle Haziran 1921’de Anadolu’ya geçerek Eskişehir Muharebesi sırasında Sivrihisar ve Havalisi Komutanı olarak savaşa katıldı. Ağustos 1921’de 8. Tümen Komutanı olarak Sakarya Savaşı ile Afyon Meydan Savaşı’na katıldı ve tümeniyle İzmir’e girdi. 1923’te Sivas’ta 5. Kafkas Tümeni Komutanlığı, Aralık 1924’te yeniden 8. Tümen Komutanlığına getirildi. Bu görevde bulunduğu sırada kendi isteği ile 27 Aralık 1927’de emekliye ayrıldı.

Emekli olduktan sonra, TBMM III. Dönem ara seçimlerine katıldı ve Diyarbekir (Diyarbakır) Milletvekili seçildi. Bu dönemde Millî Savunma Komisyonu Başkanlığı yaptı. IV., V., VI., VII. dönemlerde Diyarbakır’dan ve VIII. Dönemde Mardin’den milletvekili seçilen General Kâzım Sevüktekin, 1 Nisan 1949’da öldü. Yunan Muharebesi, Gümüş Muharebe Liyakat, Gümüş İmtiyaz, Altın Liyakat ve Kızılay madalyaları, Alman Birinci ve İkinci Sınıf Demir Salip nişanları ile İstiklâl Madalyası ve Takdirnamesine sahipti. Danyal Sakip Paşa’nın kızı Fatma Növber Hanım'la evli; Mehmet Muzaffer, Emine Vedia ve Fatma Feriha adlarında üç çocuk babasıydı.

KAYNAKÇA: Prof. Dr. İhsan Güneş / Türk Parlamento Tarihi - TBMM - V. Dönem 1935-1939 (II. Cilt, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları), TBMM Albümü (2010).

 

 

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör