Doğan Öz

Başsavcı, Hukukçu, Şair

Ölüm
24 Mart, 1978
Eğitim
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Hukukçu, Cumhuriyet Başsavcısı, şair (D. 1934, Sultandağı / Afyon - Ö. 24 Mart 1978, Ankara). Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi (1959) mezunu. 1961 yılında Adalet Bakanlığınca Eskişehir’e hakim adayı olarak tayin edildi. Daha sonra Cumhuriyet savcı yardımcısı ve savcı olarak Çermik, Bolvadin, Konya, Elazığ, İnebolu, Mardin, Denizli ve Ankara’da görevini sürdürdü.

1968 yılında Konya'da görevdeyken "Mücadele Birliği" adlı örgütün kapanmasına yol açacak dosyayı hazırladı.

1970 yılında Türk Hukuk Kurumu tarafından yılın hukukçusu seçilen Doğan Öz, aynı yıl idam cezalarının kaldırılması yönünde bir dilekçeye imza attığı için idari soruşturmaya uğradı.

Denizli'de savcı yardımcısıyken, Necmettin Erbakan'ın kardeşi Akgün Erbakan'la ilgili bir yolsuzluk soruşturmasını yaptı.

İnebolu'da görevli olduğu 1973 yılında Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin (DGM) kuruluş kanununa karşı adli teşkilatta imza kampanyası açtı. DGM'lerin doğal yargıya aykırı olduğunu savunuyor, hukukçuları da kendisiyle birlikte karşı çıkmaya çağırıyordu. Bu çağrısı o zaman fazla destek bulamadı.

1978 yılı geldiğinde imkânsızlığı son yirmi yıl içinde daha iyi anlaşılan bir dava için kolları sıvamıştı. Doğan Öz, çoğu kişinin adını anmaya korktuğu Kontrgerilla'yı soruşturmaya başlamıştı. Karşısına çıkan olayları, Türkiye'nin içinde bulunduğu koşullarla birlikte değerlendirmiş ve görevi gereği harekete geçmişti.

Ulaştığı bilgilen iki sayfalık bir raporda topladı. Hazırladığı raporun bir sureti öldürülmesinin ardından çekmecesinden çıktı. Sezen Öz, eşinin bu yüzden öldürüldüğünü düşünerek raporu dönemin Başbakanı Bülent Ecevit'e ulaştırmayı görev bildi.

1970 yılında Türk Hukuk Kurumunun “Yılın Hukukçusu” ödülünü aldı.

Doğan Öz, 24 Mart 1978 günü Cumhuriyet Başsavcısı olarak görev yaptığı Ankara'da evinden işine giderken öldürüldü. Cinayet zanlısı olarak yargılanan İbrahim Çiftçi, bir süre sonra beraat ederek serbest bırakıldı.

Doğan öz, ölümünden önce Kontrgerillayla ilgili bir dava açma hazırlığına girişen Öz, başlatacağı büyük soruşturmanın bir ön çalışması olarak kısa bir rapor da yazmıştı. Raporda kontrgerilla hakkında şunları ifade etmiştir:

“ Şiddet olayları, anarşik eylemler olarak nitelendirilebilecek kadar basit değildir. Amaç, demokrasi umudunu yok etmek; onun yerine faşist düzeni gündeme getirmek ve bütün unsurlarıyla yürürlüğe koymaktır. Böylece ABD ve çokuluslu ortaklıklar, Ortadoğu sorununu büyük ölçüde çözmek amacını gütmektedirler. Bize göre bu sonuca ulaşmada CIA, kontrgerilla gibi gizli örgütlerin yönlendirmesi vardır. Bu örgütler, devlet aygıtını geniş ölçüde kendi amaçlarına uygun şekle dönüştürerek demokrasi düşmanı akımları iktidar yapmayı öngörmüşlerdir.”

Meslekî çalışmalarının yanı sıra edebiyatla da ilgilendi. Yetiştiği koşullarda dünya görüşüne bağlı kalarak yaşamı ve üretimi ile etkin övgüler kazandı.

Doğan Öz'ün öldürülmesinden sonra yakınları, yazıp bıraktığı şiirlerini derlediler. 45 şiirin yer aldığı bu şiir kitabı, "Biz Ölmeyiz" adıyla, Türkiye Yazıları Yayınları tarafından Mart 1980'de yayınlandı. Kitabın fotoğraflar ve Doğan Öz'ün basılmış elyazmalarıyla desteklenerek genişletilmiş ikinci baskısı 1993'te Fe Yayınları tarafından çıktı.

 

Doğan Öz İçin Ne Dediler?

 

“On üç yıl sonra bir daha okudum Doğan Öz’ün şiirlerini. Onun şiirlerinde kendisine özgü olan şey, şiiri yaşamının ayrılmaz bir öğesi olarak algılayıp değerlendirmesinden doğuyor. Doğan Öz, kafasındaki ve gönlündeki yıpratıcı bir gerginliği gidermek; duyup da başkalarıyla paylaşmaya her nedense fırsat bulamadığı bir sevinci eksik bırakmamak; yurduna ve doğaya, halkına ve insanlığa duyduğu sevgi ve güveni sessizce beslemek için yazmıştır şiirlerini. Şiir onun için bir silah değildir; sevgi, umut, direnç üreten, bilinç bileyen, bir bebenin süt dişindeki sevimli keskinlikte de, Harran Ovası’nın çarpıcı ıssızlığında da buluverdiği seçkin bir yaşam desteğidir. Doğan Öz’ün şiirleri, bundan ötürü, şiirin varlık gerekçelerinden birine, belki de en geçerlisine somut örnektir.

Bundan ötürüdür ki şiirlerinde kişiliğinin bütün zenginliğiyle karşımıza çıkıyor Doğan Öz... Merhaba!...” (Ragıp Gelencik)

 

KAYNAKÇA: Kadı Burhaneddin’den Günümüze Hukukçu Şairler Antolojisi (2003), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, 2007).Savcı Doğan Öz Neden Öldürüldü? (bianet.org, 20 Mart 2010), Savcı Doğan Öz katledilişinin 39'uncu yıl dönümünde anılıyor (cumhuriyet.com.tr, 22 Mart 2017), Savcı Doğan Öz'ün sunamadan öldürüldüğü kontrgerilla raporu (aydinlik.com.tr, 22 Mart 2019), Yurtsever savcı Doğan Öz'ün katili nasıl korundu! (abcgazetesi.com, 24 Mart 2019), Savcı Doğan Öz polis takibindeyken öldürülmüş! (t24.com.tr, 12 Eylül 2019), Savcı Doğan Öz / Öldürülen Hukukçular / Hukuk Ansiklopedisi (hukukbook.com, 22.03.2020), Doğan Öz (eksisozluk.com, 22.03.2020).

FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör