Bekir Sıtkı Erdoğan

Asker, Şair

Doğum
08 Aralık, 1926
Ölüm
24 Ağustos, 2014
Eğitim
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Bölümü
Burç

Asker, şair (D. 8 Aralık 1926, Karaman – Ö. 24 Ağustos 2014, İstanbul). Karaman Gazi İlkokulu, Karaman Ortaokulu, Kuleli Askerî Lisesi (1946), Kara Harp Okulu (1948) ve Piyade Sınıf Okulu mezunu. Erzurum, Çankırı ve Ankara’da on yıl kıta hizmetinde piyade subayı olarak görev yaptı. (1948-59). Ankara’da görevli olduğu yıllarda (1953-57) Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji (Türk Dili ve Edebiyatı) Bölümünü (1957) bitirdikten bir süre sonra (1958) Deniz Kuvvetleri Komutanlığına geçti. 1959’da Beylerbeyi Deniz Astsubay Hazırlama Okulu Türkçe öğretmenliğine atandı. Üç yıl sonra İstanbul Heybeliada Deniz Lisesi ve Deniz Harp Okulunda edebiyat öğretmeni olarak (1963-74) görevlendirildi. Bu arada İstanbul Atatürk Kız Lisesi, Site ve Marmara kolejlerinde geçici görevle edebiyat dersleri okuttu. 1974 yılında kıdemli öğretmen albay rütbesiyle emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra da Kadıköy Özel Marmara Kolejinde, Moran Lisesinde (1979-80) ve Özel Alman Lisesinde on iki yıl Türkçe-edebiyat öğretmenliği yaptı. Edebiyatın dışında hattatlıkla da uğraştı. Vefatına kadar tüm hayatını ve çalışmalarını İstanbul’da sürdürdü.

Bekir Sıtkı Erdoğan, 25 Ağustos 2014 günü tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim Hastanesinde hayata gözlerini yumdu. İkindi namazını müteakiben Selimiye Camisinde kılınan cenaze namazından sonra son yolculuğuna uğurlandı. Cenaze töreninde kızı Sahil Dural ve torunu Alper Erdoğan taziyeleri kabul etti. Çok sayıda kişinin katıldığı cenaze töreninde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan torun Alper Erdoğan, “Türkiye olarak milli bir şairimizi kaybettik. Hepimizin başı sağ olsun” dedi. Erdoğan’ın cenazesi memleketi Karaman’a götürülerek burada toprağa verildi.

Bekir Sıtkı Erdoğan, şiirle ilgilenmeye ilkokulun dördüncü sınıfında iken başladı. Şiir çalışmalarını Kuleli Askeri Lisesinde okurken yoğunlaştırdı. İlk şiiri 1944 yılında İstanbul dergisinde yayımlanmıştı. Şiirleri sonraki yıllarda Çınaraltı, Yedigün, Şadırvan, İstanbul, Türk Yurdu, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Hisar (rubaileri), Çağrı, Türk Ocağı, Millî Kültür ve Türk Edebiyatı (sürekli) dergilerinde yer aldı. Eserlerinin büyük bölümünü aruz ve hece ölçüsüyle yazdı. Zaman zaman serbest vezni kullansa da biçim ve konu bakımından daha çok âşık tarzı ve divan şiirinden esinlenen eserler verdi. Hancı (Binbirinci Gece), Asker Mektubu, Kışlada Bahar gibi şiirlerinde saz şiiri geleneğini ustaca kullandığı, bu geleneğe yeni, canlı tatlar getirerek biraz bohem, hatta dervişâne duygular kattığı görüldü. Ayrıca divan şiiri geleneğinden de yararlanmıştır. Âşık Ömer tarzının sevilmiş, oturmuş âhengiyle aruzun iç musiki değerlerini kaynaştıran Erdoğan, Rıza Tevfik ile Faruk Nafiz Çamlıbel’i çağrıştıran bir üsluba sahiptir.

Hancı, Göz Göz Oldu Yüreğim adlı şiirleri S. İnal, Rüzgâr Kırdı Dalımı ve Kışlada Bahar şiirleri S. Erköse tarafından klâsik Türk müziği formunda bestelendi. Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı tarafından Cumhuriyetin 50. kuruluş yıldönümü nedeniyle açılan 50.Yıl Marşı Güfte Yarışmasında birincilik kazanan şiirini N. Kâzım Akses besteledi. Seçme şiirleri, on iki yıl öğretmenlik yaptığı İstanbul Özel Alman Lisesi tarafından, Almanca çevirileri ile birlikte yayımlandı (1993).

1965’te Deniz Harp Okulu Marşı, 1973’te 50. Yıl Marşı, 1981’de Atatürk’ün yüzüncü doğum yılı nedeniyle açılan 100. Yıl Marşı, 1998’de 75. Yıl Marşı eserleri ile birincilik ödülleri kazandı. Şiirleri nedeniyle 2000 yılında Fırat Üniversitesince kendisine fahri doktorluk unvanı verildi. İLESAM üyesidir.

ESERLERİ (Şiir):

Bir Yağmur Başladı (1949), 

Yalan Dünya (1958), 

Dostlar Başına (1965).

Sabır Sarmaşıkları (rubailer), Gönüller Kavşağı, Kaybolmayan İzler (Elif Divanı) adlı şiir dosyaları 2005 yılı sonuna kadar henüz basılmamıştı.

KAYNAKÇA: Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999), Mehmet Kaplan / Şiir Tahlilleri: Cumhuriyet Devri Türk Şiiri (1973), Şükran Kurdakul / Şairler ve Yazarlar Sözlüğü (6. bas. 1999), Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977), Attila Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (1982), TBE Ansiklopedisi (2001), Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2003), Mehmet Nuri Yardım / Yazar Olacak Çocuklar (2004), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007, 2009), Bekir Sıtkı Erdoğan son yolculuğuna uğurlandı (haber7com, 25 Ağustos 2014), TYB Kültür ve Sanat Yıllığı (2015).

BİN BİRİNCİ GECE (Hancı)

BİN BİRİNCİ GECE (Hancı)

Gurbetten gelmişim, yorgunum hancı

Şuraya bir yatak ser yavaş yavaş

Aman karanlığı görmesin gözüm

Beyaz perdeleri, ger yavaş yavaş

Sıla burcu burcu... ille ocağım

Çoluk çocuk hasretinde kucağım

Sana her şeyimi anlatacağım,

Otur baş ucuma, sor yavaş yavaş

Güç bela bir bilet aldım gişeden

Yolculuk başladı Haydarpaşa'dan

Hancı n'olur, elindeki şişeden

Birkaç yudum daha ver yavaş yavaş

Ben o gece, hem ağladım, hem içtim

İki gün, diyardan diyara uçtum

Kayseri yolundan, Niğde'yi geçtim

Uzaktan göründü, Bor yavaş yavaş

Garibim, her taraf bana yabancı,

Dertliyim; çekinme, doldur be hancı

İlk önce kımıldar hafif bir sancı

Ayrılık sonradan kor yavaş yavaş

Bende bir resmi var, yarısı yırtık

On yıldır evimin kapısı örtük

Garip bir de sarhoş oldu mu artık

Bütün sırlarını der yavaş yavaş

İşte hancı ben, her zaman böyleyim

Öteyi ne sen sor, ne ben söyleyim

Kaldır artık, boş kadehi neyleyim

Şu bizim hesabı, gör yavaş yavaş

Bekir Sıtkı Erdoğan

 

GÜZEL KONYAM

GÜZEL KONYAM

 

Benim yarim bezden kilim

Dokur Konya'da Konya'da

Bülbül olmuş dertli dilim

Şakır Konya'da Konya'da

Kardeşim kendinden geçmiş

Nur çeşmesinden su içmiş

Hasret kitabını açmış

Okur Konya'da Konya'da

Gurbet ekmek ben katığım

Nişansız düşmüş tetiğim

Yazılmış nüfus kütüğüm

Şükür Konya'da Konya'da

Mevlana'nın sezmediği

Mantıkları çözmediği

Kitapların yazmadığı

Fikir Konya'da Konya'da

Ayrılıktan yemiş tekme

Yakma gurbet onu yakma

Burda gezdiğine bakma

Bekir Konya'da Konya'da.

Bekir Sıtkı Erdoğan

 

KIŞLADA BAHAR

KIŞLADA BAHAR

Kara gözlüm, efkarlanma gül gayri

İbibikler, öter ötmez ordayım

Mektubunda diyorsun ki: 'Gel Gayri'

Sütler kaymak tutar tutmaz ordayım

Ah çekerim resmine her bakışta

Bir mahzunluk var o boyun büküşte

Emin ol ki, her sigara yakışta

Sanki, duman tüter tütmez ordayım

Mor dağlara karargahlar kurulur

Eteğinde bölük bölük durulur

On dakika istirahat verilir

Tüfekleri çatar çatmaz ordayım

Dağlar taşlar bu hasretlik derdinde

Sabır sebat etmez gönül yurdunda

Akşam olur tepelerin ardında

Daha güneş batar batmaz ordayım

Aramıza dağlar girmiş koskoca

Meraklanma gönlüm dağlardan yüce

Bir gün değil, beş gün değil, her gece

Yatağıma yatar yatmaz ordayım

Bahar geldi koyun kuzu koklaştı

İki aşık senelerdir bekleşti

Kara gözlüm, düğün dernek yaklaştı

Vatan borcu biter bitmez orda

Bekir Sıtkı Erdoğan

 

ÖLÜMÜNÜN 7. YILINDA BEKİR SITKI ERDOĞAN

 

ÖLÜMÜNÜN 7. YILINDA BEKİR  SITKI  ERDOĞAN

(1926, Karaman - ö. 24 Ağustos 2014, İstanbul)

 

Ahmet AYAZ

 

Bekir Sıtkı Erdoğan’ı vefatının 7. Yıldönümünde saygı ve rahmet ile anıyorum. Bu güzel insanı anıp ruhuna fatiha okumak bizlere düşer. 1967 yılında ben askerdim. Aşağıdaki (Kışlada Bahar) ile (Hancı) Bin Bir Gece Masalları Adlı şiirleri bizim kuşağın asker mektuplarında gezip dolaşırdı. 2005 yılında (SIZI) isimli şiir kitabım yayımlandığında  evimin telefonu çaldı. O zamanlar cep telefonu yoktu. Telefona kızım Elvan baktığında baba  telefon İstanbul’dan, seni arıyorlar dedi. Ben buyurun efendim dedim. “Ben Bekir Sıtkı Erdoğan, Şair Ahmet Ayaz ile görüşüyorum “dedi. Ben şair değilim ama yazıyorum dediğimde, “Ben dışarı çıkamıyorum. SIZI isimli şiir kitabını manevi bir oğlum var, Bana o Türk Edebiyatı Dergisinden almış getirdi. Sırada çok sayıda kitap varken sizin kitabınıza okuma önceliği tanıdım ve okudum. Çok beğendim, dilerim ölünceye kadar yazasınız” dedi. Ben bizim kuşağın Türkçe kitaplarında “Güzel Gonyam” adlı şiirini okuduğum ünlü şairin sesini duymak beni o kadar mutlu etti ki, anlatılmaz derecede. Çok da heyecanlandım. İlkokul ders kitaplarında okuduğum !Güzel Gonyam” adlı şiirini de aşağıya alıyorum.  Bu telefonlaşmadan sonra biri birimizi arayıp hal hatır sormaya başladık. Gaziantep Valisi Lütfullah Bilgin Beyin Düzenlemiş olduğu ZEUGMA Şir dinletisinde de yüz yüze görüşme şansımız oldu. Başı kapalı eşi ile birlikte gelmişlerdi.

Şimdi bu ünlü şairin aşağıya özgeçmişini alıyorum.

Bekir Sıtkı Erdoğan, 1926'da Karaman doğdu. Kuleli Askeri Lisesi ve 1948'de Kara Harp Okulu'nu bitirdi. Kıta subaylığı yaptı. Bu arada Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nden de mezun oldu. Heybeliada Deniz Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı.

Halk şiiri geleneğini gününün koşullarıyla bağdaştırarak hece ölçüsüyle, bazen de aruz vezniyle şiirler yazdı.

Türkçe'nin inceliklerini yansıtan, duygulu şiirlerinden bazıları bestelendi. Rubai türündeki şiirleri Hisar Dergisi'nde yayınlandı.

Bekir Sıtkı Erdoğan'ın Eserleri

ŞİİR:

• Bir Yağmur Başladı (1949-1957)

• Dostlar Başına (1965)

• Kışlada Bahar (1970)

• Binbirinci Gece

Bestelenmiş Şiirleri:

• Kara Gözlüm Efkarlanma Gül Gayri (1963)

• Ve Ben Yalnız (1968, Müzik: Selmi Andak)

• Hasret (1970, Müzik: Georges Moustaki; Aranjman: Georges Moustaki - LeMeteque)

• Hancı (1977, Müzik: Gatson Rolland; Aranjman: Paul Mauriat - Toccata)

ÖDÜLLERİ

• 1973'te Cumhuriyet'in 50. Yılı Şiir Yarışmasını 50. Yıl Marşı ile kazandı. Marşı Necil Kazım Akses besteledi.

 

KAYNAK: Ahmet AYAZ / Ölümünün 7. Yılında Bekir  Sıtkı  Erdoğan (Gaziantep Güneş Gazetesi 24 Ağustos 2021).

 

 

 

 

Yazar: Ahmet AYAZ
FOTO GALERİ

İLGİLİ BİYOGRAFİLER

Devamını Gör