ÇAĞDAŞ BİR İLAHİYATÇI: YAŞAR NURİ ÖZTÜRK

İSMAİL ÖZCAN

Kastamonu’da doğdu. 1970 yılında İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu ve öğretmen olarak göreve başladı. İstanbul’un resmi ve özel ortaöğretim kurumlarında 41 yıl fiilen öğretmenlik yaptıktan sonra emekli oldu. İsmail Özcan’ın bugüne kadar din, dil ve edebiyatla ilgili olarak 20 kadar kitabı yayımlanmıştır. İslam Ansiklopedisi, Kuran-ı Kerim Hakkında Neler Bilmeliyiz? Temel Din Bilgileri, Edebiyatımızdan Unutulmaz Yazılar, Konularına Göre Atasözleri, Espri ve Fıkralarıyla Ünlüler, Büyüklerin Sözleri Sözlerin Büyükleri bunlardan bazılarıdır. İsmail Özcan yıllardır çeşitli ulusal gazetelere yazılar yazmakta ve kitap çalışmalarına devam etmektedir.

"Türkiye başta olmak üzere bütün İslam dünyasında İslam’ın çağdaş bir zihniyetle, çağdaş bir yaklaşımla anlaşılması ve yorumlanmasının mücadelesini vermiş olan Yaşar Nuri Öztürk, 1 yıl önce, 22 Haziran 2016’da, biraz erken denecek bir yaşta her faninin akıbetine uğrayarak bu dünyadan göç etti. 22 Haziran 2017 onun ölümünün birinci yılı.

Yaşar Nuri Öztürk; dinsel fanatizmle, softalıkla mücadeleye kendisini adamış; doğruluğu, gerçekliği her zaman test edilebilen Kuran kaynaklı bir din ve iman anlayışının toplumda egemen konuma yükselmesini hayatının en önemli misyonu olarak kabul etmiş; kendi deyimiyle bu yolda 'çıplak uyarıcı' olma rolüne soyunmuş bir ilahiyatçı idi. Ona göre softalık, her devirde olduğu gibi günümüzde de yoruma kapalı din anlayışını temsil etmenin yanında yalanın, ikiyüzlülüğün, sahtekârlığın kamuflajı olma rolünü yerine getirmektedir ve hiç değilse bu çağda ondan kurtulmanın yolu bir şekilde bulunmalıdır.

İki farklı eğilim

Yaşar Nuri Öztürk’ün kendisini adadığı bu mücadeleyle ilgili olarak Türk toplumunda onun hakkında çok net olarak birbirinden ayrılan iki farklı eğilim, iki uzlaşmaz bakış ortaya çıkmıştır. Sofu, dindar ve muhafazakâr çevreler onu İslam’ı anlayış ve yorumlayış tarzından ötürü Müslüman bile saymama, kâfirlikle suçlama eğilimindeyken; çağdaş, laik, Atatürkçü çevreler onu çağdaş bir Müslüman örneği olarak görmekte ve kabul etmektedirler.

Yaşar Nuri Öztürk’ün şahsı hakkında yapılması gereken namuslu ve adaletli tespit şudur: O; Allah’a, Kuran’a, Hz. Muhammed’e samimi olarak inanıyordu. Bu inancını akıl, bilim, laiklik ve çağdaşlıkla aynı potada yaşatmanın gayretini güdüyordu. Yaşar Nuri’nin, dindar/muhafazakâr camianın, bilhassa softa çevrelerin kendisine yönelik suçlamalarının, bunların da en ağırı olan tekfir (kâfir olarak görme) suçlamasının, İslam tarihi boyunca hep görüldüğü üzere dar görüşlülükten ve yeni fikirlere karşı tahammülsüzlükten başka bir temeli ve açıklaması yoktur. İslam dünyasında tarih boyunca geleneğe uymayan ya da onlara aykırı düşünceler ve yorumlar üretmeye çalışan birçok insana büyük bir rahatlıkla tekfir suçlamasında bulunulmuştur. İslam dünyasındaki tekfir suçlaması çoğu zaman Hıristiyan dünyasındaki ‘aforoz’un rolünü yerine getirmiştir.

Yaşar Nuri. Türkiye’de Müslümanlık konusunda birçok hurafeyi yıkmıştır. Daima Kuran’ı esas alan, akıl ve mantığı da hiç devreden çıkarmayan, laikliği ve çağdaşlığı benimseyen, gelişmiş dünya ile, demokrasi ve özgürlükle sürtüşen değil, iletişim kurabilen bir din anlayışına ve yorumuna ulaşma çabası içinde olmuştur. Böyle bir çaba içinde çok yetkin, çok önemli, kimsenin el atmaya cesaret edemediği konulara odaklanan eserler üretmiştir.

Yaşar Nuri Öztürk’ün mücadelesi hakkında ortaya konabilecek yargı da şudur: O, hurafelerden arındırılmış, softalığa asla prim vermeyen; yüzyıllara yayılan dar görüşlü geleneksel yorum ve kabullere mahkûm olmayan; yaşanılan çağın şartlarına uygun hoşgörülü, ilerici, demokratik bir din anlayışı ve yorumuna ulaşma çabasının öncüsüdür. Bu çaba sonucunda Türkiye’de çok sayıda dini tabu yıkılmıştır. Bu, onun her şeyi mutlaka dosdoğru yaptığı, hiçbir yanlışının bulunmadığı anlamına gelmez. Ama hedef doğrudur ve öyle bir hedefe yönelmek günümüz İslam dünyası için bir zorunluluktur.

Çağdaşlık mesajı

Yaşar Nuri, Türkiye’nin yurt içinde ve dışında en tanınmış ilahiyatçı akademisyenidir ve çok yönlü bir bilim insanıdır. Türkçe üzerinde olağanüstü bir egemenliğe sahiptir ve esas mesleği yazarlık olan birçoklarını bu alanda sollar. Akademik eserleri bile popüler bir anlaşılırlığı başarabilmektedir. Yazılarında yabancı kelime ve kavramlara sık sık yer vermesine rağmen kolay okunan ve anlaşılan bir akademisyen/yazardır. Dini, felsefi, siyasi birçok eseri arasında 'Kuran’daki İslam' adlı eseri bu konuda örnek olarak gösterilebilir. Bu kitabı; içeriği, iddiaları, üslubuyla Yaşar Nuri’nin dine ve dünyaya bakışının bir aynasıdır. Diğer bütün kitaplarının tamamı da çağdaşlık ve modernlik mesajları sunan ve aynı rahatlıkta okunabilen eserlerdir.

Kimsenin kimseye din, inanç, mezhep, siyasal ve ideolojik kanaat dayatmasında bulunamayacağı; her türlü dini inanç ve siyasal kanat sahibinin karşılıklı saygı ve hoşgörü sınırları içinde kalacağı; bunun gerçekleşmesini sağlayacak tek rejim olan çoğulcu demokrasinin yükselen değer olduğu ve olması gerektiği günümüzde yeni Yaşar Nuri Öztürk’lere her zamandan daha çok ihtiyaç bulunmaktadır."

KAYNAK: Çağdaş bir ilahiyatçı: Yaşar Nuri Öztürk (milliyet.com.tr, 24.06.2017).