Diplomat,
yazar ve çevirmen (D. 1947, Divriği / Sivas – Ö. 3 Temmuz 2019, İstanbul). Bazı
kitaplarında Alhan Altan Araslı imzasını kullandı. Ankara Üniversitesi DTCF Rus
Filolojisi Bölümü ile Viyana Siyasi İlimler Fakültesi mezunu. Dışişleri
Bakanlığına girerek Viyana Büyükelçiliği, Bregenz (Avusturya), Stutgart
(Almanya) ve Mostar (Bosna-Hersek) Başkonsolosluklarında çalıştı.
Yurt
dışında resmi görevlerinin yanı sıra Münih ve Saraybosna Türkiyat Enstitülerine
devam etti. Araştırma çalışmaları, “Musiki Mecmuası”, “Hayat Tarih Mecmuası”,
“Türk Kültürü Dergisi” ve “Tarih ve Medeniyet Dergisi”nde yayınlandı.
Yıllar
boyu tüm Avrupa’yı dolaşarak arşiv, kütüphane ve müzeleri gezerek “Türk Kültür
Miraslarını” tespit etti.
Yazı
dizileri, “Tercüman”, ”Türkiye”, “Milliyet”, “Hürriyet” ve “Sabah”
gazetelerinde yer aldı. Tercüman gazetesi, hepsini “Avrupa’da Türk İzleri” adlı
bir kitapta topladı ve yayınladı.
Eser, TRT
tarafından 16 dizilik belgesel program yapıldı. Dizinin hazırlanmasında,
danışman ve metin yazarı olarak görev aldı. Program 9 ödül kazandı. Kitabın
genişletilmiş 2. baskısını Kültür Bakanlığı, 3. baskısını ise Akçağ Yayınevi
yaptı.
“Mostar
Köprüsü”nün yıkılması onu da derinden etkiledi. Mostar’da Başkonsolosluğumuz
açılması üzerine orada görev aldı. Tam bir harabeye dönmüş şehirde, iki yıl
süren bir çalışma sonucunda, Mostar ve çevresini, ev ev, sokak sokak dolaşarak,
Bosna Savaşları’nı bizzat yaşayanlardan dinleyerek, Köprü ve Mostar ile ilgili
tüm tarihi ve sevda içeren hikayeleri derledi ve “Mostar Köprüsü” belgesel
romanını ortaya koydu.
Araslı, 26
yıl Dışişleri Bakanlığı görevlisi olarak sürekli yurt dışında çalıştıktan sonra
merkeze döndü. Bilahare de Başbakanlık bünyesinde görev aldı. Tüm komşu
ülkeleri dolaşarak izlenimlerini, tarihi yönleriyle de Kanal B’de GÜNCE
programında aktardı.
Son yıllarda
da Türk kardeş, akraba ve eski tebaa mimarileri, kültürleri ve sanat
eserleriyle bir arada toplayacak “Türk ve Akraba Toplulukların Kültür Merkezi”
projesi ile “İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Türk Diplomasi” belgeseli ve kitabı
üzerine çalışmalarını sürdürdü. Rusça’dan çeviriler yaptı.
Ödülleri:
1993 yılı
Örsan Öymen Yazın Yarışması birincilik ödülü ile 1993 yılı Avrupa Gazeteciler
Birliğinin araştırma dalı ödülünü aldı.
Vefatı:
Alhan Altan Araslı, bir süre tedavi gördüğü
İstanbul’da 3 Temmuz 2019 günü vefat etti. Araslı’nın cenazesi 4 Temmuz
Perşembe günü öğle namazına müteakip Çapanoğlu Camii’nde kılınan cenaze
namazının ardından Çatak Mezarlığındaki aile kabristanına defnedildi.
ESERLERİ:
Telif: Azerbaycan Masalları (2000), Avrupa’da
Türk İzleri (2 cilt, 2001), Viyana’da İzlerimiz, Azeri Türklerinin
Halk Hikâyeleri, Azeri, Kırımlı, Kazanlı Türkleri Folklor ve Musikisi
(2008), Kafkasyadan Esen Yeller.
Roman: Mostar Köprüsü
(Belgesel roman, 2010), Sevdam Sensin (2018).
Çeviri: Anton Çehov
Hikayeler, İlk Aşk (roman,
Turgenyev’den), Çağımızın Kahramanı (roman,
Lermontov’dan), Talihsiz Liza
(Karamzin’den).
KAYNAKÇA: İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) -
Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi
(2006, gen. 2. bas. 2007), Altan Araslı’yı kaybettik (ilerigazetesi.com.tr, 03.07.2019), Alhan Altan Araslı kitapları (babil.com,
nadirkitap.com, kidega.com, idefix.com, kitapyurdu.com, 04.07.2019).