Divan şairi, yazar (D. 1803, Tuna / Rusçuk
(Ruse) – Ö. 1858, İstanbul). Türkçü bir ailenin çocuğudur. Memleketinde “Osman
Beyzade” diye anılmaktaydı. İlk öğrenimini doğduğu yerde yaptıktan sonra,
Edirne’ye, oradan da 1825 yılında İstanbul’a geldi. Bir süre öğretmenlik yaptı.
1829 yılında doğduğu yer olan Bulgaristan’nın Rusçuk kasabasına döndü. 1835
yılında yeniden İstanbul’a gelerek öğrenimine devam etti. Birkaç yıl hem okudu,
hem de gazete ve dergilere yazılar ve şiirler yazmaya başladı.
Mehmed Ali Efendi, 1839 yılında Maarif
Adliye Mektebi öğretmenliğine atandıysa da 1847’de kimi nedenlerden dolayı
istifa etti. Fatih Camisi’nde tefsir-i şerif okutmaya başladı. 1850 yılında
Meclisi Maarifi (Eğitim Meclisi) Umumi’ye üyeliğine atandı.Bundan sonra da
görevli olarak Haleb’e gönderildi.
Fethi Mehmed Ali Efendi, yaşamının sonuna
doğru, İstanbul kütüphanelerindeki tüm kitapların adlarını içeren bir kataloğun
hazırlanması işine girişti ve sadece birinci cildini yayımlayabildi .Bu eser
şimdi genel kütüphanede bulunmaktadır... 1858 yılında hayata gözlerini yumdu ve
Eyüb’de toprağa verildi.
Şairin şiirlerinde ince bir lirizm, ustaca
kullanılmış nükteli bir dil, kişi ve toplumun görevleri doğrultusunda, insan
aklının üstünlüğü ve etkinliği ağır basmaktadır. İfadelerinde, zamana özgü
Arapça ve Farsça sözcükler ile terkipler kullanmasına rağmen, ortaya attığı
fikirler orijinal ve ilginçtir.
ESERLERİ (Çeşitli):
Hilyatü
Sultan, Hayrülhasan Fi Şerhil Müsteşaril Müminin, Sermayel Necad, Tercüme-i Nasaihi Eflatun, İlmüTabakatül Erz, Şiirler,
Elasarül Aliye Fi Hezain Elketeb.
KAYNAK: Niyazi Hüseyin Bahtiyar /
Balkanlar’da Türk Ünlüleri (1999), İhsan Işık / Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve
Kültür Adamları Ansiklopedisi (C. 12, 2015).
