Hukukçu ve siyaset
adamı, insan hakları savunucusu. 14 Ocak 1947’de Nevşehir’in Nar kasabasında
doğdu. Babası Ahmet Bey, annesi Şeküre Hanımdır. İlk ve ortaokulu doğduğu yerde
tamamladıktan sonra Nevehir Lisesi’ni bitirdi. Yükseköğrenimini Ankara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi’nde yaptı. Avukatlık stajını tamamladıktan sonra da Nevşehir’de
serbest avukat olarak çalışmaya başladı. Öğrenciliğinden itibaren Milli Türk
Talebe Birliği (MTTB) ile Milli Gençlik Vakfı (MGV) gibi birçok sivil toplum örgütünde
kurucu, yönetim kurulu üyesi ve başkan olarak görev aldı. 1991 ve 1995 genel seçimlerinde
Refah Partisi (RP)’nden Nevşehir Milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. Bu
partinin kapatılması üzerine Fazilet Partisi (FP)’nin kurucuları arasında yer aldı.
1999’da yine Nevşehir’den Fazilet Partisi milletvekili seçildi. Fazilet
Partisi’nin de kapatılması üzerine Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP)’nin
kurucuları arasında yer aldı. 2002 genel seçimlerinde bu partiden yine Nevşehir
Milletvekili seçildi. 22 Temmuz 2007 seçimlerinde ise aday gösterilmedi.
Mehmet
Elkatmış, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlık Divanı kâtip üyeliği ve
idare amirliği ile TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı
görevlerinde bulundu. “Refah-Yol” koalisyon hükümeti döneminde TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu’nun başkanlığını yaptı.
İnsan Hakları ve Susurluk komisyonları başkanlıklar dönemlerinde aktif ve
etkili çalışmalarda bulundu. Terör örgütü PKK’nin rehin aldığı askerleri
kurtarma operasyonuyla ilgili olarak yaptığı çalışma ve girişimler nedeniyle kamuoyunda
adı daha çok duyulmaya başladı. Ulusal ve uluslararası olaylara duyarlıklı,
dürüst ve cesur bir politikacı olarak toplumda hak edilmiş bir saygınlık sahibi
oldu. ABD’nin Irak işgali sırasında, uluslararası kuruluşların Irak’ta tutuklulara kötü muamele yapmaları konusunda
suskun kalınmasına tepki gösterdi.
Yurtta ve
dünyada insan hakları konusunda duyarlıklı oluşunun gereği olarak, insan
haklarının en yoğun olarak ihlal edildiği dönemlerin savaş yılları olduğuna
dikkat çekmiş ve “Günümüzde dünyanın
birçok yerinde savaşlar vardır ve bu savaşlardan dolayı birçok hak ihlalleri
söz konusudur. Buna rağmen, dünyada kendilerini insan hakları savunucusu olarak
takdim eden Batılı ülkeler, şu an bakıyoruz ki insan haklarını en çok ihlal
eden ülkeler oluyor.” görüşünü savunmuştur.
Elkatmış, Necmettin
Erbakan’ın Refah Partisi (RP)’yle Tansu Çiller’in genel başkanlığını yaptığı
Doğru Yol Partisi (DYP)’nin koalisyon hükümeti olarak iktidarda oldukları 1990’lı
yıllar sürecinde ortaya çıkan Susurluk olayıyla ilgili olarak, Susurluk dosyası
açıldıkça hangi gizli olayların ortaya saçılacağını ilginç bilgiler vererek dikkat
çekti. Bu konudaki görüşlerini şöyle özetlemiştir:
“Savaşın, devletin
içini nasıl çürüttüğü, barışın bu topraklara niye bir türlü gelmediği, savaşan
güçlerin savaştan nasıl beslendikleri, savaştıkça nasıl zenginlik, güç ve
iktidar devşirdikleri, savaşırken ne gibi hukuk dışılıklara battıkları,
cinayetlerle ve uyuşturucu işiyle nasıl kirlendikleri, savaşı ve iktidarlarını
nasıl finanse edip büyüttükleri, 1996 yılında Susurluk dosyasıyla kendini
göstermişti. Eğer on beş yıl önce Susurluk olayı ve ilişkileri dibine kadar
araştırılsaydı, yani Susurluk dosyası kapatılmasaydı ve sorumlulardan hesap
sorulsaydı, belki bu ülke yıllar önce temizlenecekti ve bu topraklara barış çok
daha önce gelecekti, bu kadar insan ölmeyecekti. Ama Susurluk sisteminden hesap
sorulmadı. Sorulmaması için de Susurluk çetelerinin üstü 28 Şubat darbesiyle
örtüldü. Bu ülkede bir kez daha savaş kazandı ve ardından daha büyük bir dalga
olan Ergenekon geldi. Şimdi Ergenekon deşildikçe, kardeşi olan Susurluk da daha
net bir biçimde ortaya çıkıyor. Susurluk soruşturmaları ve itirafları hızlanıyor.”
Mehmet Elkatmış,
2007 Genel Seçimlerinde partisi tarafından milletvekili adayı gösterilmedi. Siyasi
yaşamı boyunca, milletvekilliğinin yanı sıra TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu
Başkanlığı ve İnsan Hakları Araştırma Komisyonu Başkanlığı gibi önemli görevler
üstlenmiş olan Mehmet Elkatmış’ın, dürüst ve kimi konularda duyarlıklı bir
politikacı oluşu nedeniyle dışlandığı görüşü yaygındır.
HAKKINDA: 320 milyarlık faturaya veto (hurriyet.com.tr, 29 Mart 2002), Neşe Düzel / Mehmet Elkatmış: “Ölümlere MGK’de karar verildi” (söyleşi, Taraf gazetesi, 25 Ekim 2011), Kendisinden bizzat alınan Bilgi Formu (2007),TBMM Albümü 3. Cilt 1983-2010 (2010).
Meclis'in
mali işlerden sorumlu İdare Amiri Mehmet Elkatmış, ANAP eski Milletvekili Hasan
Pertev Aşçıoğlu'nun eşinin 240 bin dolar tutan sağlık faturasını geri çevirdi.
Hesabı yüksek bulduğunu belirten Elkatmış, yeniden fiyat incelemesi yapılmasını
istedi.
Eski
ANAP Milletvekili Hasan Pertev Aşçıoğlu'nun eşi Cahide Aşçıoğlu'na ait 240 bin
dolarlık (yaklaşık 320 milyar lira) ‘‘sağlık faturası’’ Meclis'i karıştırdı.
Tedavi için çıkarılan hesabı yüksek bulan Meclis Başkanlığı, fiyat araştırması
yaptırdıktan sonra tedavi giderine onay verdi. Ancak Meclis'in mali işlerden
sorumlu AKP'li İdare Amiri Mehmet Elkatmış, yüksek bulduğu bu hesaba karşı
çıktı ve yeniden fiyat incelemesi yapılmasını istedi.
ABD'DE
TEDAVİ
Meclis'i
karıştıran fatura krizi, Aşçıoğlu'nun, sakatlık riski taşıyan eşini omurilik
tedavisi için ABD'ye götürmek istemesiyle başladı. Ankara Numune Hastanesi'nden
bu tedavinin ABD'de yapılması yönünde rapor alan Aşçıoğlu, ardından da eşinin
tedavi giderlerinin karşılanması için Meclis yönetimine başvurdu. Yurtdışında
tedavi talebini yerinde bulan Meclis yönetimi, tedavi giderleri için 5 bin
dolarlık ön avans ödemesi yaptı. Aşçıoğlu ise Meclis'e başvurarak, yaptığı
araştırma sonucunda eşinin ABD'deki tedavisinin 240 bin dolara malolacağını
öğrendiğini bildirdi.
MECLİS
ONAYI
Ancak
bu rakamı fazla bulan Meclis yönetimi, yurtdışında tedavi raporunu veren Numune
Hastanesi'ne, ‘‘Bu tedavinin Türkiye'de yapılıp yapılmayacağını’’ sordu. Numune
Hastanesi, ciddi bir ameliyat içeren bu tedavinin ABD'de yapılması gerektiği
yanıtını verdi. Meclis yönetimi, bu yanıtla yetinmeyerek bir de New York'taki
Türkiye Konsolosluğu'ndan, ‘‘Tedaviye ilişkin çıkarılan hesabın uygun olup
olmadığını’’ sordu. Konsolosluk, öngörülen rakamın ABD'deki sağlık harcamaları
açısından uygun olduğunu iletti. Bunun üzerine Meclis Başkanlığı tedavi için
gereken onayı verdi.
FAZLA
BULDU
Aşçıoğlu,
bu onayın ardından eşini tedavi için ABD'ye götürdü. Cahide Aşçıoğlu'nun
tedavisine başlanırken, tedaviye ilişkin harcama talebi bu kez de, Meclis'in bu
tür ödemeleri konusunda onayı gereken İdare Amiri Elkatmış'a takıldı. Harcamayı
fazla bulan Elkatmış, onay vermediği dosyayı geri çevirirken, yeni bir fiyat
araştırması istedi.
HESAP
AŞAĞI
Meclis
üst yönetiminden bir kaynak, Hürriyet'e, Aşçıoğlu'nun çıkardığı hesabın bir
‘‘ön fiyat araştırması’’ olduğunu, henüz tedavi sürdüğü için kesinlik
kazanmadığını söyledi ve şu bilgiyi verdi: ‘‘Bütün bu harcamalar sonuçta halkın
cebinden çıktığı için biz de çıkan her kuruşun hesabını titiz bir biçimde
sormaya çalışıyoruz. Bizim bu girişimlerimizin ardından, sözkonusu sayın
milletvekilinin de olumlu yaklaşımı ile asıl operasyonu ABD'de gerçekleşecek
tedaviye ilişkin bazı tetkiklerin Türkiye'de yapılması yoluna gidildi. Bu
durumda muhtemelen öngörülen tedavi gideri de daha aşağı çekilmiş olacak.’’
CEPTEN
ÖDER
Aynı
yetkili, sonuçta ödeme emriyle ilgili onayı Elkatmış'ın vereceğine dikkat
çekti. Elkatmış'ın, yapılmasını istediği yeni fiyat araştırmasının
sonuçlarından tatmin olmayıp gerekli onayı vermemesi halinde, Aşçıoğlu, eşinin
tedavi giderlerini kendi cebinden ödemek durumunda kalabilecek.
Paşa’yı
da reddetmişti
AKP'li
Meclis İdare Amiri Mehmet Elkatmış, 12 Eylül müdahalesinin Hava Kuvvetleri
Komutanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın 14.5 milyarlık sağlık faturasını
da reddetmiş, sadece 5.6 milyarını ödetmişti.
KAYNAK:
320 milyarlık faturaya veto (hurriyet.com.tr, 29 Mart 2002), TBMM Albümü 3.
Cilt 1983-2010 (2010).