Şair, araştırmacı-yazar (D. 1912, Çanakkale –
Ö. 12 Mayıs 2005, İstanbul). Şadan Fahir ve Ragıp Pigar imzalarını da kullandı.
Ailesi, kendisi beş altı aylıkken İstanbul’a taşındı. Birinci Dünya Savaşı
yıllarında, asker olan babasının sık sık görev yeri değişikliği nedeniyle
çocukluğu değişik yerlerde geçti. Yeni tarz eğitim yapan Gülşen-i Maarif
Mektebine verildi. Üç yıl burada okuduktan sonra, babasının, Atatürk’ün vatanı
kurtarma mücadelesine katılmak amacı ile ailecek Ankara’ya gitmesi üzerine
Ankara Sultanisi (Lisesi) ilk kısmına devam ederek oradan mezun oldu. Daha
sonra yatılı olarak Ankara Erkek Öğretmen Okuluna girdi. Ancak okul binasının
Maarif Vekaletine verilmesi nedeni ile İzmir Erkek Öğretmen Okuluna nakledildi.
1927 yılında babası Ali Ragıp Bey’i kaybetti. O yıllarda şair Haşim Nezihi
Okay’la tanıştı ve onunla birlikte İzmir Edebiyat Cemiyetini kurdu. Okay ile
İzmir’de yayımlanan Ahenk ve Hizmet gazetelerinde edebiyat
sayfaları hazırladılar. Bu gazetelerde şiirleri ve makaleleri yayımlandı. 1930
yılında öğretmen okulundan mezun oldu ve Aydın’ın Karacasu ilçesine ilkokul
öğretmeni olarak atandı. 1932 yılında Nazillili Emine Nermin Hanım’la evlendi.
Bu evlilikten 1933 doğumlu Argon ile 1951 doğumlu İsmail Melih dünyaya geldi.
1937-39
yıllarında askerliğini yedek subay olarak bitirince eski görev yerine döndü,
ancak yıl Nazilli 5 Eylül İlkokuluna
tayin edildi. 1945 yılında Maarif Vekaleti Neşriyat Müdürlüğü derleme
memurluğuna, iki ay sonra da mümeyyizliğe (yazılan yazıları düzelten) atandı.
Adnan Ötüken’in isteğiyle Dil ve Tarih
Coğrafya Fakültesinde açılan kütüphanecilik kursuna iki yıl devam ederek 1947
yılında mezun oldu. Uzun yıllar MEB’de kütüphaneci olarak çalıştı. 1971 yılında
emekli olduktan sonra İstanbul’a yerleşti.
İstanbul’da, Remzi Özyürek’in yönetimindeki Pedagoji
dergisini üç arkadaşı ile birlikte çıkarmaya başladı. O dönemde Ankara’da Metin
Samancı yönetiminde yayınlanan Defne dergisini, İstanbul’da Yeni
Defne adında sahipliğini ve yazı işleri müdürlüğünü yaparak çıkarmaya
başladı. Bu derginin yayını Mesih Kotil’in sahipliği ve Ferit Ragıp Tuncor’un
yazı işleri müdürlüğü ile uzun yıllar sürdürdü. 1981 yılından itibaren Size
dergisinin de yazı işleri müdürlüğü görevini üstlendi.
Ferit Ragıp Tuncor’un “Hain Çocuklar”
başlıklı ilk yazısı 1926’da bir çocuk gazetesinde yayımlandı. Daha sonra yazı
ve şiirleri; Yücel, Önasya, Küçükasya, Yeni Adam, Ülkücü Öğretmen,
Kaynak, Pedagoji, Çığır, Çağrı, Varlık, Kadın, Millî Kültür, Erciyes, Türk
Edebiyatı, Türk Folklor Araştırmaları, Eğitim Hareketleri gibi çok sayıda
dergide yer aldı. Ayrıca; Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Refik Halit, Ziya
Gökalp, Reşat Nuri Güntekin gibi yazarların eserlerini Osmanlı Türkçesinden
Latin harflerine aktardı. Türk edebiyat tarihine araştırmaları ve kitaplarıyla
sayısız hizmetlerde bulundu. Takvim-i Vakayi ile Sabah
gazetelerinin bütün nüshalarını inceled ve 1831’den 1922’ye kadar yayınına
devam eden Takvim-i Vakayi’yi konularına ve yazarlarına göre tasnif
etti. Millî Eğitim Bakanlığı Arşiv Kütüphanesine adı verildi, birçok onur
belgesi ve plaketle ödüllendirildi. İslâm Konferansı Teşkilatı İslâm Tarih
Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Başkanı Prof. Dr. Ekmeleddin
İhsanoğlu tarafından kendisine hizmetlerinin anısı olarak bir teşekkür plaketi
sunuldu. Öldüğünde yayına hazır on yedi kitabı bulunuyordu.
“Yıllarca bıkmadan, usanmadan yürüdük...
yürüdük... yürüdük... 24 yıldır yürüyoruz aynı yolda. Bu zaman içinde neler
yaşadık neler... Rabbim daha uzun yılları ve yolları yürümemizi nasib eder
inşallah.” (Gülten Çiçek Tural)
“O, seksen beş yaşında ölen bir şair dostu
için, ‘Yazık! Ne kadar da genç kaybettik. Yaşasaydı, kim bilir daha ne kadar
çok yapacak şeyi vardı?’ diyecek kadar yaşam doluydu. Yaşlı bir bedende çok
genç bir ruh taşıyordu. (…) Ben burada, onun tinsel varlığı karşısında; dostları
şiirleriyle, yazılarıyla destek verdiği sürece, Yeni Defne’yi yaşatma sözü
veriyorum. Rahat uyu sevgili dost...” (Mesih Kot)
“Millî Eğitim Bakanlığı, Neşriyat
Müdürlüğündeki kütüphane, bugün Ferit Ragıp Tuncor Kütüphanesi ismini
taşımaktadır. Yazmaktan, araştırmadan hiç yılmadı. Hastaneye gideceği gün bile
daktilosunun başındaydı. Son yazısı bile h daktilo makinesinde. Babı Millî
Eğitim Basımevi, kitapçılar, sahaflar, Beyazıt Kütüphanesi devamlı günlük
mekanıydı. (…) Son senelerini her
cuma Yıldız Sarayında Osmanlıca’dan Türkçeye tercümelerle geçirdi.” (Argon
Tuncor)
“Aramızdaki adıyla ‘Ferit Hoca’, çalışkanlığı,
yardım severliği, vefakar ve nezaketi ile örnek alınacak bir kültür adamı idi.
Arı gibi çalışır, yorulmak nedir bilmezdi. Eski metinleri en iyi okuyanlardan
biriydi.” (Ayhan İnal)
“O, karıncalar kadar çalışkandı. Son yazısında
Osmanlıca yazılmış bir romanı Türkçeye uyarlamak istemesi esnasında hastaneye
kaldırıldı ama o iki sayfasını yapmıştır ve bir sayfayı da daktiloya takmıştı.
Çünkü hastaneye gittiğinde geri gelemem korkusu vardı. Fakat alın yazısına
karşı gelemezdi ve onun diğer yaşama başlama zamanı gelmişti. Onun artık
hayatta olmaması nedeni ile yasımız çok büyük. 0 her zaman bizim kalbimizde.
Biz ona ne kadar teşekkürlerimizi sunsak azdır ve özellikle onun uzun ve dolu
dolu bir hayatı olduğundan ona minnettarız.” (Christa Tuncor)
“Ferit Bey, koca bir ömrü kütüphanelerde ve
kitapların arasında geçirdi.” (Dursun Gürlek)
“Önemli bir düşünürdü Ferit hoca, yüz yıla
yaklaşan yaşamı hep çalışmakla geçti. Bu çalışma öylesine çok yönlü ve dolu
oldu ki, sanıyorum onun bıraktığı eserler onu sonsuza kadar yaşatacaktır.”
(Emine Ertem)
“Çok eskilerin şairi olmasına rağmen onun
imzasına ilk defa, 1948 yılında şair Turhan Dökmeci ve Avni Dökmeci kardeşlerin
çıkardığı ‘Kaynak’ adındaki şiir dergisinde rastlamıştım. Sonradan öğrendim ki
onun yazı ve şiirleri, daha çok İzmir’de çıkan dergi ve gazetelerde
yayımlanmış. Ankara’ya tayin olunca da şiirlerini Ankara’da çıkan dergilere
göndermiş. Hiç unutmam Kaynak Dergisi’nin 1 Ekim 1948 tarihinde çıkan 10.
sayısında ikimizin de şiirleri ile birlikte biyografilerimiz yer almıştı. Hatta
o sayıda bizden başka sırasıyla Orhan Ülkülü, Nüzhet Erman ve Ömer Edip
Cansever’in de şiir ve biyografileri
yayımlanmıştı. (…) O iyi bir şair, çok iyi bir dost ve değerli bir
araştırmacı idi.” (Fahri Ersavaş)
“Türkiye’nin manevi anlamda, görevine düşkün,
çalışkan, titiz, ve velüt en büyük yazarlarından biriydi.” (Hasan Sabah)
“Çantasında uzun süredir tek başına çıkardığı
iki derginin (Size ile Yeni Defne) tashih provaları var. Çok az kişi bilir bu
dergileri, çok az kişi okur. (…) Bu dergileri çıkarmaya başladığında 65 yaşında idi.
Ülkemizde böyle dergiler çıkıyor/du. Bu dergilerde yazan şairler, hikâye,
deneme-inceleme, hatıra, folklor yazarları var. Bunların kendi dünyaları var,
bir yakınlaşması var. Çoğu yaşlı zaten, birer birer gidiyorlar. Gidenler
kervanına yukarıda adlarını andığım dergileri çıkaran -yıllar boyu aşkla,
şevkle, azimle- Ferit Ragıp Tuncor da katıldı.” (Mustafa Kutlu)
ESERLERİ:
ŞİİR: 9 Eylül (şiirler ve düzyazılar,
1930), İzmir’den Sesler (İzmirli 6 şair ve yazarla, 1931).
ÖYKÜ-ROMAN: Bu Toprağın Çocukları (1944),
Sarsılan Topraklar (1944), Bir Yalancının Cezası (1945), Kahraman
Çocuk (1945), Köye Dönüş (1945), Kurtoğlu (1945), İyilik
Perileri (1973).
ARAŞTIRMA-DERLEME: Sevgi
Şiirleri (1948), Seçme Çocuk Masal ve Hikâyeleri Kılavuzu (R. Akman ile, 1948), Çocuklara Bilmeceler (1949), Okul
Piyesleri Kılavuzu (R. Akman ile, 1950), Ortaokul Türkçe Okul
Kitaplarında Adı Geçen Yazarlar ve Çevirmenler (1952), Piyasada Mevcut
Çocuk Kitaplarını Tanıtma ve Sipariş Kılavuzu (V. K. Ağralı ile, 1953),
19 Mayıs 23 Nisan 30 Ağustos 29 Ekim Şiirleri (R. Akman ile, 1954), Türk
ve Dünya Büyükleri (3 cilt, S. Arıkan ile, 1954-60), Cumhuriyet Bayramı
Şiirleri (1955), Anneler Günü (1957), Hayat Bilgisine Uygun En
Güzel Çocuk Şiirleri (çeşitli sınıflar için, 1957-58), İlköğretim
Okulları için En Güzel Çocuk Şiirleri (Sınıf 1-5), Atatürk Şiirleri (1958),
Bir Köy Öğretmeni (R. N. Güntekin’den sad., 1973), MEB Yayınlar Katoloğu
1923-1973 (1976), Yerini Seven Fidan (1977) - Ayın On Dördü
(1980) - Yüze Bahçe (1981) - Ekmek Elden Su Gölden (1985) - (R.
H. Karay’dan sad.), Makaleler IV (1977)-Makaleler VIII (1981) (Z.
Gökalp’ten sad.), Atatürk ve Kahramanlık Şiirleri (2. bas. 1981), Atatürk’ten
Vecizeler (1981), Kenan Evren’den Vecizeler (1983), Belirli
Günler (1984), Resimlerle Nasreddin Hoca (1984), Türkçe Yeni İmla
Kılavuzu (M. S. Koz ile, 1985), Atatürk Haftası (2. bas. 1985),
İlkokullar İçin Bayram Şiirleri (1987), Manologlar (1987), Okuma
Bayramı (1988), Rontlar ve Şarkılı Oyunlar (E. Bingöl ile, 1988),
Maarif-i Umumiye Nezareti Yayınları ve Matbaa-i Amire Baskıları
Bibliyografyası, MEB Yayınlar Bibliyografyası 1923-1985 (1989), Okul
Tiyatrosu (1990), MEB Yayınlar Bibliyografyası 1923-1993 (1996),
Rondlar (1998), İlkokullar İçin Ünite Şiirleri (1999), Çocuklara
Hikâye Anlatmak Sanatı (Ahmet Cevat Emre’den sad., 2000), Define (roman,
Muallim Naci’den sad., 2003).
KAYNAK: Afşin Oktay - Kemal Bağlum /
Biyografiler Ansiklopedisi (1959), Seyit K. Karaalioğlu / Resimli Türk
Edebiyatçılar Sözlüğü (1982), Gülten Çiçek / Ferit Ragıp Tuncor’