Akademisyen,
tarih profesörü (D. 1 Şubat 1946, Hani / Diyarbakır – Ö. 5 Aralık 2020, Canberra / Avustralya).
İlk ve ortaöğrenimini Diyarbakır’da tamamladı (1966). Yükseköğrenim için
gittiği İngiltere’de önce Londra’daki bir kolejde okuyarak dilini geliştirdi,
daha sonra Leeds Üniversitesinde Arapça ve Dinler Tarihi alanında lisans
öğrenimini tamamladı. Doktorasını Manchester Üniversitesinde “The 1518
Ottoman Cadastral Survey of the Sancak of Amid” (1518 Tarihli Osmanlı Tapu
Tahrir Defterlerine Göre Amid Sancağı)” adlı teziyle tamamladı.
1975-77 yılları
arasında Manchester Üniversitesinde Türk dili okutmanı olarak görev yaptı.
1978’de Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Bölümüne doktor asistan olarak girdi.
1982’ye kadar İstanbul Başbakanlık Arşivi ve Ankara TKGM Kuyud-i Kadime
Arşivinde araştırmalar yaptı. 1982’de yardımcı doçent oldu. 1982-85 yıllarında
Suudi Arabistan’daki çeşitli şirketlerde İngilizce öğretmeni olarak çalıştı.
1985’ten itibaren bu ülkedeki Kral Suud Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümünde iki yıl öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1989-90 yıllarında
yardımcı doçent olarak ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde ders verdi.
Burada 1992 yılında doçentliğe, 1997’de profesörlüğe yükseldi. 1994-95 yılları
arasında Al-Bayt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde kurucu üye
olarak görev yaptı. Çalışmalarını ODTÜ Tarih Bölümünde öğretim üyesi olarak
sürdürdü. Makaleleri 1981’den itibaren Tarih Enstitüsü Dergisi, AÜ
Tarih Araştırmaları Dergisi, Belleten dergileri ile ortak kitaplarda
yayımlandı.
Vefatı:
Uzun yıllar Canberra National
Üniversitesinde görev yapan Prof. Dr. M. Mehdi İlhan, 5 Aralık 2020 günü
Canberra’da geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.
Prof. Dr. İlhan’ın Cenaze
işlemlerimi Türkiye Büyükelçiliği yürüttü. Cenazeni Diyarbakır’a götürülerek Diyarbakır’da
toprağa verildi.
Prof. Dr. M. Mehdi İlhan’ın vefatını 8 Aralık 2020 günü Melbourne Türk Radyosu duyurdu. Vefat bilgisi Türkiye’de Facebook’ta yer alan haberlerle öğrenildi.
İngilizce
ve Arapçayı çok iyi, Farsça ve Fransızcayı orta derecede bilen Prof. Dr. M.
Mehdi İlhan'ın, basılı kitaplarından başka, yurt içi ve dışında yayımlanan
çeşitli dergilerde çıkmış otuzu aşkın bilimsel araştırması ve 10'u aşkın
bildirisi vardır.
Bunlardan
Diyarbakır'la ilgili olanlarından bazıları şunlardır:
Diyarbakır Fatihi ve Beylerbeyi Bıyıklı
Mehmet Paşa (Atatürk ve Diyarbakır, Diyarbakır
1981, s. 137-162), 1518 Tarihli Tapu
Tahrir Defterlerine Göre Amid Sancağında Tımar Dağılımı (Tarih Enstitüsü
Dergisi, XIV, Ankara, 1983, s. 415 - 436), Some
Notes on the Settlements and Population of the Sancak of Amid According to the
1518 Ottoman Cadastral Survey (A.Ü. Tarih Araştırmaları Dergisi, XIV,
Ankara, 1983, s' 415 - 436), Studies in
the Medieval History of Diyarbekr Province Some Notes on the Sources and
Literaure (Belleten, LIII/206, Ankara 1989, s. 190 -236), Onaltıncı Yüzyıl Başlarında Amid Sancağı Yer
ve Şahıs Adları Hakkında Bazı Notlar (Belleten, UV/209, Ankara, 1990, s.
213 - 222), Onaltıncı Asırda Diyarbakır
Şehrinin nüfusu ve mahallelere dağılımı (Ziya Gökalp, 62, Ankara, 1991, s.
49-72), XVI. Yüzyılın İlk Yarısında Diyarbakır Şehrinin Nüfusu ve Vakıfları:
1518 ve 1540 Tarihli Tapu Tahrir Defterlerinden Notlar (A.Ü. Tarih
Araştırmaları Dergisi, XVI/26, Ankara, 1994, s. 45 -113), Diyarbakır'ın Türbe, Yatır ve Mezarlıkları (Bildiri, İslâm
Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri I., Ankara, 1996, s. 179 - 211).
ESERLERİ:
Araştırma-İnceleme: Sultan Süleyman the Grand Turk (Prof.
Dr. Yaşar Yücel ile, 1991), Amid [Diyarbakır]: 1518 Tarihli Tapu Tahrir Defterine Göre
Amid Sancağı. (2000)
Çeviri-Derleme: Ali Fuat Cebesoy:
A Commemoration (1994).
HAKKINDA: Şevket
Beysanoğlu / Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları (c. 3, 1997, s. 450-451
İhsan
Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001,
2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli
Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas.
2007) -
Geçmişten Günümüze Diyarbakırlı İlim Adamları Yazarlar ve Sanatçılar (2014).